Σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τον νέο σωφρονιστικό κώδικα

Η βελτίωση των δομών και της λειτουργίας των φυλακών καθώς και η διευκόλυνση επανένταξης των κρατουμένων μετά την αποφυλάκισή τους αποτελούν τους κύριους άξονες του σχεδίου νόμου για τον νέο σωφρονιστικό κώδικα που βρίσκεται από χθες και μέχρι το τέλος του μήνα σε δημόσια διαβούλευση.

Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, η εισαγωγή νέων κρατουμένων στα σωφρονιστικά καταστήματα διαρκεί πλέον επτά ημέρες προκειμένου να ενημερώνεται εκτενώς ο κρατούμενος για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους αλλά και προκειμένου να καταγραφούν επακριβώς οι ανάγκες και τυχόν ιδιαιτερότητές του (π.χ. χρήστης) προκειμένου να κρατηθεί στην καταλληλότερη για εκείνον δομή.

Παράλληλα καθορίζονται με βάση της διεθνείς συμβάσεις επακριβώς οι προδιαγραφές και οι διαστάσεις των χώρων ομαδικής και ατομικής κράτησης καθώς και ο ελάχιστος προσωπικός χώρος που αναλογεί σε κάθε κρατούμενο ενώ σε περίπτωση μή τήρησης των προδιαγραφών θεσμοθετείται η αξίωση αποζημίωσης των κρατουμένων από το Κράτος. Σε αυτές τις περιπτώσεις μάλιστα ο κρατούμενος μπορεί να ζητήσεις, έως και έξι μήνες μετά την αποφυλάκισή του αποζημίωση με αίτηση προς το δικαστήριο.

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην υγεία και την εκπαίδευση των κρατουμένων καθώς ρυθμίζονται ζητήματα περίθαλψης αλλά και μεταγωγής τους σε περιπτώσεις προβλημάτων υγείας, ενώ οργανώνεται θεσμικά η εκπαίδευση όλων των βαθμίδων παρέχοντας τη δυνατότητα στους κρατούμενους για σπουδές εξ αποστάσεως ή εντός των καταστημάτων , αλλά και με τη χορήγηση εκπαιδευτικών αδειών.

Εργασία 

Διάκριση της απασχόλησής τους σε κύριες ή βοηθητικές εργασίες και υπηρεσίες. Η διάκριση αυτή προβλέπεται μεν στην ισχύουσα νομοθεσία, αλλά βάσει αυτής πλέον δημιουργούνται δύο σειρές προτεραιότητας για την ανάθεση συγκεκριμένης δραστηριότητας: α) απευθείας με την εγγραφή των κρατουμένων στο μητρώο του καταστήματος κράτησης (για θέσεις κύριου ή βοηθητικού χαρακτήρα) και β) με την υποβολή αίτησής τους για εργασία (για τις υπηρεσίες που απαιτούν ειδικές γνώσεις). Η διάκριση έχει σημασία και για την ανανέωση του χρόνου ανάθεσης και για τον ευεργετικό υπολογισμό της εκτιτέας ποινής που αντιστοιχεί σε κάθε κατηγορία.

Επικοινωνία

Ο νέος κώδικας προβλέπει ακόμη νέα δεδομένα στην επικοινωνία των κρατουμένων, δημιουργώντας την πρόβλεψη για τέσσερα διαφορετικά είδη επισκεπτηρίων (κλειστών, ειδικών, ανοικτών και ελεύθερων), ανάλογα με την ιδιότητα και τη σχέση των επισκεπτών με τους κρατουμένους. Τα επισκεπτήρια μεταξύ συζύγων ή συντρόφων με σύμφωνο συμβίωσης (ελεύθερα) διαχωρίζονται από τα επισκεπτήρια μεταξύ των συγγενών πρώτου βαθμού (ειδικά ή, όταν τα τέκνα είναι ανήλικα, ανοικτά) και προβλέπονται για την ενίσχυση της οικογενειακής ζωής των καταδίκων που δεν λαμβάνουν τακτικές άδειες.) Ο κύκλος των επισκεπτών που δικαιούνται να δέχονται οι κρατούμενοι διευρύνεται σε όλους τους συγγενείς και διευκολύνεται η χορήγηση αδειών επίσκεψης σε άλλα, μη συγγενικά πρόσωπα, ενώ προβλέπεται και η επικοινωνία με τηλεδιάσκεψη, όταν δεν είναι εφικτή η εκ του σύνεγγυς επαφή.

Άδειες

Η χορήγηση των τακτικών αδειών των κρατουμένων προβλέπεται ότι θα γίνεται βάσει του ισχύοντος συστήματος που βασίζεται σε προγνωστική κρίση λόγω της φύσης και του σκοπού του μέτρου. Επιπλέον όμως, θα μπουν και κάποια αντικειμενικά δεδομένα, τα οποία τυποποιούνται ως κριτήρια για τη διαμόρφωση της απαιτούμενης κρίσης. Τα κριτήρια αυτά είναι η συμμετοχή του κρατουμένου σε κάθε είδους οργανωμένες δραστηριότητες και προγράμματα δημιουργικής αξιοποίησης του χρόνου κράτησης και η (μη) τέλεση πειθαρχικών παραπτωμάτων σε συνδυασμό με την ισχύ ή τη διαγραφή των πειθαρχικών ποινών. Ειδικά για κρατουμένους οι οποίοι εκτίουν ποινή ισόβιας κάθειρξης ή πρόσκαιρης κάθειρξης τουλάχιστον δεκαπέντε ετών για έγκλημα βίας ή έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, συνεκτιμάται η ύπαρξη μιας ή περισσότερων προηγούμενων καταδικαστικών αποφάσεων για ομοειδή εγκλήματα. Επίσης , οι έκτακτες άδειες θα δίνονται και για θετικά γεγονότα της ζωής του κρατούμενου και θα διαρκούν 72 ώρες.

Μεταγωγές

Οι λόγοι μεταγωγής, η σχετική περιπτωσιολογία καθώς και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και τα αρμόδια, ανάλογα με την περίπτωση όργανα προβλέπονται αναλυτικά και ρυθμίζονται για πρώτη φορά λεπτομερώς.

Έτσι, χωρίζονται οι προσωπικοί και οικογενειακοί λόγοι από τους εργασιακούς και τους εκπαιδευτικούς λόγους και τους λόγους υγείας ή τους σχετιζόμενους με την παρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος σωματικής και ψυχικής απεξάρτησης . Στους λόγους που είναι σχετικοί με την εύρυθμη λειτουργία του καταστήματος κράτησης προστίθενται λόγοι σχετικοί με τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων.