Θεωρητικά, οι εταιρείες με αρνητικά ίδια κεφάλαια βρίσκονται στη χειρότερη θέση σε σχέση με όλες τις άλλες, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις η θεωρία διαφέρει από την πράξη. Κι αυτό για δύο λόγους: Πρώτον, διότι υπάρχουν επιχειρήσεις με θετικά ίδια κεφάλαια, αλλά με εντονότερα προβλήματα ρευστότητας και υψηλότερες ζημίες.

Και δεύτερον, γιατί κάποιες φορές οι ζημίες και τα αρνητικά ίδια κεφάλαια ίσως οφείλονται στην ισχυρή ανάπτυξη μιας εταιρείας.

Οι εξαιρέσεις όμως δεν αναιρούν, αλλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα και για τον λόγο αυτόν ο νομοθέτης πιέζει τις επιχειρήσεις με αρνητικά ίδια κεφάλαια να προχωρήσουν σε αυξήσεις του μετοχικού τους κεφαλαίου για να αποφύγουν το μοιραίο. Εταιρείες με αρνητικά ίδια κεφάλαια βρίσκονται επίσης και στη Σοφοκλέους και πιο κάτω αναφερόμαστε σε μερικές από αυτές, στην υπάρχουσα κατάσταση και στις προοπτικές τους.

* ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ: Εισηγμένη εταιρεία με αρνητικά ίδια κεφάλαια -όσο κι αν αυτό φαίνεται παράξενο- είναι η Γενική Τράπεζα. Οι Γάλλοι της Societe Generale τα πήγαν μέχρι σήμερα ακόμη χειρότερα από τους προκατόχους τους, «στρατηγούς» του ΜΤΣ.

Η τράπεζα για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα υλοποιεί νέα αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου με συμμετοχή των παλαιών μετόχων, οι οποίοι καλούνται για μία ακόμα φορά τα τελευταία χρόνια να βάλουν το χέρι στην τσέπη.

Η τελευταία αύξηση, όπου η Γενική Τράπεζα έδωσε μέρισμα, ήταν το 2002, από τα κέρδη της προηγούμενης χρονιάς. Όσο για τον πρώην μεγαλύτερο μέτοχο, το Μετοχικό Ταμείο Στρατού, σήμερα κατέχει μόλις γύρω στο 1,5% (πιθανότατα θα μειωθεί κι άλλο μετά την ολοκλήρωση της επικείμενης αύξησης κεφαλαίου) και αγωνίζεται να πληρώσει το εφάπαξ των ασφαλισμένων του...

Πάντως, μετά την ΑΜΚ, η Γενική Τράπεζα θα έχει την ευχέρεια να κερδίσει μερίδια αγοράς στις χορηγήσεις, εκμεταλλευόμενη τις «πληγές» των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων και την οικονομική ευρωστία της μητρικής της Societe Generale.

* ΕΥΡΩΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ: Με αρνητικό πρόσημο ξεκινούν τα ίδια κεφάλαια και των Ευρωσυμμετοχών, εταιρείας που εδώ και χρόνια δεν ασκεί καμιά δραστηριότητα. Το μόνο περιουσιακό στοιχείο της είναι το όνομα του βασικού της μετόχου (κ. Μίνως Κυριακού), ο οποίος έχει εκδηλώσει την πρόθεσή του να εκπονήσει business plan ώστε η επιχείρηση να αποκτήσει και πάλι δραστηριότητα.

Προφανώς θα απαιτηθεί και κεφαλαιακή ενίσχυση σε μετρητά ή σε είδος (ένταξη εταιρειών του επιχειρηματία και όχι μόνο στο σχήμα της εισηγμένης). Σε περίοδο κρίσης, όμως, όλα αυτά αναβάλλονται για το απώτερο μέλλον...

* ΙΠΠΟΤΟΥΡ: Έχουμε χάσει πραγματικά τον λογαριασμό. Οκτώ; Εννέα; Δέκα; Δώδεκα; Ποιος κατά σειρά είναι ο κύκλος των γενικών συνελεύσεων που αρχίζει μετά την ανακοίνωση της εισηγμένης την προηγούμενη Παρασκευή;

Οι γενικές αυτές συνελεύσεις ξεκίνησαν το 2006 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα, μέχρις ότου η ΙΠΠΟΤΟΥΡ υλοποιήσει την περιβόητη αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου με καταβολή μετρητών. Τι γίνεται όλες αυτές τις φορές;

Οι γενικές συνελεύσεις διεξάγονται κανονικά, επιτυγχάνουν την απαιτούμενη απαρτία, ψηφίζονται από τους μετόχους, αλλά δεν υλοποιούνται ποτέ! Η αλήθεια βέβαια είναι πως στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα οι βασικοί μέτοχοι ενισχύουν την εταιρεία με μετρητά, ωστόσο αυτή εξακολουθεί να είναι ζημιογόνος. Τα ίδια κεφάλαια της ΙΠΠΟΤΟΥΡ είναι αρνητικά και έχει να διανείμει μέρισμα τουλάχιστον 15 χρόνια...

* ΚΟΥΜΠΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ: Αρνητικά είναι τα ίδια κεφάλαια και της Κούμπας Συμμετοχών λόγω της μεγάλης υποχώρησης που σημείωσε το μεγάλο μετοχικό χαρτοφυλάκιό της.

Τα περιουσιακά της στοιχεία σε μετοχές, εταιρείες (π.χ. Metropolitan, Eurobrokers κ.ά.) και σε ακίνητα είναι μεγάλης αξίας, όμως ακόμα μεγαλύτερος φαίνεται πως είναι ο δανεισμός της. Πολιτική της εταιρείας είναι η επιλεκτική ρευστοποίηση περιουσιακών της στοιχείων, προκειμένου να μειωθεί ο δανεισμός της, η διατήρηση του δανεισμού σε μακροπρόθεσμη μορφή και η προσδοκία ότι οι αγορές (χρηματιστήρια) και η πραγματική οικονομία θα ανακάμψουν.

* ALTEC: Στο ύψος των -36 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν τα ίδια κεφάλαια της Altec στις 30 Ιουνίου. Ο εισηγμένος όμιλος υλοποιεί πρόγραμμα αναδιοργάνωσης με τη συμμετοχή τραπεζών τόσο στο μετοχικό του κεφάλαιο όσο και σε αυτό θυγατρικής του.

Η έντονη κρίση που πλήττει τον κλάδο της πληροφορικής (έργα του Δημοσίου με το σταγονόμετρο, περιορισμός στις παραγγελίες των τραπεζών κ.λπ.) και η πίεση στις τιμές καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο το έργο της διάσωσης.

Οι τράπεζες θα έβλεπαν το ενδεχόμενο πώλησης ή προσέλκυσης στρατηγικού εταίρου στις δύο κυριότερες θυγατρικές και παράλληλα δίνουν μάχη ώστε να περιορίσουν την έκθεση του ομίλου σε πιστωτικά ιδρύματα (προς τις ίδιες δηλαδή...). Ενδεικτικό το γεγονός της αγοράς από τις τράπεζες του ακινήτου που στεγάζει τις εγκαταστάσεις της Altec.

* ΚΛΩΝΑΤΕΞ: Χωρίς ορατό μέλλον η ΚΛΩΝΑΤΕΞ και αυτό εξαιτίας όχι μόνο της ανύπαρκτης δραστηριότητάς της αλλά και των αρνητικών ιδίων κεφαλαίων της.

Εξίσου μεγάλα προβλήματα είναι οι εγγυήσεις που έχει δώσει για τα τραπεζικά δάνεια προς την πτωχευμένη Lannet και την πολύπαθη Ενωμένη Κλωστοϋφαντουργία, όπως και το γεγονός ότι κανένας μέτοχος δεν κατέχει πάνω από το 5% των τίτλων.

Και να σκεφτεί κανείς ότι είναι η μόνη από τις τόσες και τόσες εταιρείες του επιχειρηματία κ. Θωμά Λαναρά που βρίσκεται ακόμη σε διαπραγμάτευση. Οι άλλες έχουν όλες πάρει την... άγουσα προς τα αποδυτήρια.

* ATLANTIC: Τα σούπερ μάρκετ Atlantic έχουν υποβάλει αίτηση ένταξης στο άρθρο 99 και αυτήν τη στιγμή ανταλλάσσουν υποχρεώσεις τους προς τρίτους με εκχώρηση καταστημάτων. Τα ίδια κεφάλαια στις 30/6/2010 ανέρχονταν σε -22,2 εκατ. ευρώ.

Κάποιοι αναφέρονται στο ενδιαφέρον που έχει εκφραστεί για εξαγορά καταστημάτων από άλλες αλυσίδες, ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι πως οι πωλήσεις της εταιρείας βρίσκονται σε έντονα καθοδική πορεία.

* ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ: Με αρνητικά ίδια κεφάλαια και ο όμιλος Πετζετάκις (-47,4%), ο οποίος και αυτός αγωνίζεται εδώ και πολλά χρόνια να ανακάμψει. Tα ευχάριστα νέα είναι η αναδιάρθρωση του δανεισμού του και η μικρή βελτίωση που παρατηρείται σε ορισμένες οικονομίες του εξωτερικού. Ο δρόμος όμως προς την εξυγίανση είναι μακρύς ακόμη...

ΣΤΟ... ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ

* Η Hellas On Line στις 30/6/2010 εμφάνισε θετικά ίδια κεφάλαια, τα οποία ανήλθαν στα 8,36 εκατ. ευρώ, αλλά για να δημιουργηθεί το ποσό αυτό χρησιμοποιήθηκαν και προκαταβολές έναντι μελλοντικής αύξησης κεφαλαίου που κατέβαλε η μητρική Intracom Συμμετοχών. Η HOL βρίσκεται σε φάση επέκτασης, γεγονός που συνεπάγεται αρνητικές ταμειακές ροές και ζημιογόνα αποτελέσματα.

Αυτό σημαίνει πως θα χρειαστούν και άλλες κεφαλαιακές ενέσεις από τους μετόχους, ενώ ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο συγχώνευσης με τη Forthnet. Να θυμίσουμε ότι την τελευταία διετία η Hellas On Line προχώρησε σε δύο αυξήσεις κεφαλαίου: μία με μετρητά και μία με εισφορά σε είδος (συμμετείχε η Vodafone).

* Η αλυσίδα ηλεκτρικών συσκευών Εικόνα Ήχος στις 30/6/2010 παρουσίασε οριακά θετικά ίδια κεφάλαια (170 χιλ. ευρώ), τα οποία είναι αμφίβολο αν θα διατηρηθούν με θετικό πρόσημο έως το τέλος του έτους, λόγω της ζημιογόνου πορείας της και της όξυνσης του ανταγωνισμού στον κλάδο των ηλεκτρικών συσκευών και των ηλεκτρονικών.

Πρόσφατα, είχαμε τις παραιτήσεις τριών μελών του Δ.Σ. της εταιρείας. Ωστόσο, τα ίδια κεφάλαια της εισηγμένης αναμένεται να ενισχυθούν από «εισφορά σε είδος», και συγκεκριμένα από τη χρονδρική δραστηριότητα της Expert.

** Αναδημοσίευση από το 659ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 5 – 9 Νοεμβρίου 2010.