Τη δυνατότητα μεταφοράς ομολόγων, που παρέχουν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, ενεργοποίησαν κατά το β΄ τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης τρεις από τις τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες προκειμένου να αποφύγουν αξιοσημείωτη μείωση της καθαρής τους θέσης από την ελεύθερη πτώση των τιμών των ομολόγων.

Η Εθνική Τράπεζα, η EFG Eurobank και η Τράπεζα Πειραιώς μετέφεραν κατά τη διάρκεια του β΄ τριμήνου ελληνικά κρατικά ομόλογα, συνολικής αξίας 10,3 δισ. ευρώ, από τα 36,6 δισ. ευρώ που κατείχαν αθροιστικά. Αντίθετα, η Alpha Bank, διαθέτοντας τη μικρότερη θέση σε ελληνικά ομόλογα (4,6 δισ. ευρώ στις 30/6) σε σχέση με την καθαρή της θέση, δεν διενήργησε καμιά μεταφορά.

Με τις παραπάνω "τράμπες" οι τρεις μεγάλες τράπεζες απέφυγαν να επιβαρύνουν την καθαρή τους θέση με επιπρόσθετες ζημίες, που θα ξεπερνούσαν το 1 δισ. ευρώ. Ήδη στις 30/6 τα ίδια κεφάλαια της Εθνικής, της EFG Eurobank και της Πειραιώς μειώθηκαν σε σχέση με την 31η Μαρτίου κατά 900 εκατ. ευρώ (από 15,2 δισ. ευρώ σε 14,3 δισ. ευρώ) και αν δεν διενεργούνταν οι μεταφορές θα είχαν υποχωρήσει στα επίπεδα των 13 δισ. ευρώ.

Τις μεγαλύτερες ζημίες στην καθαρή θέση, ύψους 500 εκατ. ευρώ, εμφάνισε η Εθνική Τράπεζα, ενώ η καθαρή θέση της EFG Eurobank και της Πειραιώς μειώθηκε κατά 200 εκατ. ευρώ ανά τράπεζα. Ισόποση ήταν και η μείωση στα ίδια κεφάλαια της Alpha Bank.

Ειδικότερα, η Εθνική Τράπεζα μετέφερε ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας 1,1 δισ. ευρώ από το εμπορικό χαρτοφυλάκιο στο διαθεσίμων προς πώληση και άλλα 3,4 δισ. ευρώ από το διαθεσίμων προς πώληση στο χαρτοφυλάκιο διακράτησης ως τη λήξη και στο χρεωστικό χαρτοφυλάκιο δανειακών τίτλων.

Η μεταφορά διενεργήθηκε λίγο πριν εκπνεύσει το β΄ τρίμηνο και επομένως η τράπεζα ενέγραψε το σύνολο σχεδόν των ζημιών από το εμπορικό χαρτοφυλάκιο στα αποτελέσματα καθώς και των υποαξιών από το διαθεσίμων προς πώληση απευθείας στην καθαρή θέση.

Σύμφωνα με τη διοίκηση της ΕΤΕ, από τις μεταφορές ομολόγων η τράπεζα γλίτωσε ζημίες ύψους 500 εκατ. ευρώ, που θα μείωναν ισόποσα την καθαρή της θέση, η οποία επιβαρύνθηκε παρά τις μεταφορές κατά 717 εκατ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο λόγω των λογιστικών χειρισμών που επιβάλλουν τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Σχεδόν στο σύνολό της η παραπάνω ζημία αφορά σε ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Η Εθνική στις 30/6 κατείχε ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας 20 δισ. ευρώ έναντι 19,5 δισ. ευρώ στις 31/3 και δεν διαθέτει πια ομόλογα στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο.

Στεγανοποίησε την καθαρή θέση της η EFG Eurobank

Η EFG Eurobank μετέφερε ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας 3,5 δισ. ευρώ από το διαθεσίμων προς πώληση απευθείας στο χρεωστικό χαρτοφυλάκιο δανειακών τίτλων. Έτσι, πλέον από τα 8 δισ. ευρώ ομολόγων που κατέχει τα 7 δισ. ευρώ είναι τοποθετημένα στο παραπάνω χαρτοφυλάκιο και αποτιμώνται στην αξία κτήσης τους.

Με την παραπάνω μεταφορά η EFG Eurobank "στεγανοποιεί" την καθαρή της θέση από ζημίες του χαρτοφυλακίου ομολόγων, καθώς διατηρεί πλέον μόλις 150 εκατ. ευρώ στο διαθεσίμων προς πώληση, ενώ δεν είχε ομόλογα στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο.

Ταυτόχρονα, μηδενίζει και την επίπτωση από τη διενέργεια αποσβέσεων της διαφοράς μεταξύ αξίας κτήσης και ονομαστικής αξίας του ομολόγου, καθώς στο διακράτησης ως τη λήξη διατηρεί ομόλογα αξίας μόλις 700 εκατ. ευρώ.

Η κίνηση της EFG Eurobank σχετίζεται προφανώς με το γεγονός ότι διαθέτει, όπως συχνά υπενθυμίζει η διοίκησή της, κοντινής λήξης ελληνικά κρατικά ομόλογα (2,5 δισ. ευρώ λήγουν το 2011 και 2,2 δισ. ευρώ το 2012).

Η Τράπεζα Πειραιώς στις 30/6 κατείχε κρατικά ελληνικά ομόλογα αξίας 8,6 δισ. ευρώ, έναντι 8,3 δισ. ευρώ στις 31/3/2010 και 6,7 δισ. ευρώ στις 31/12/09. Η Πειραιώς μετέφερε με την έναρξη του β΄ τριμήνου ομόλογα 900 εκατ. ευρώ από το εμπορικό χαρτοφυλάκιο στο διαθεσίμων προς πώληση και ομόλογα αξίας 1,4 δισ. ευρώ από το διαθεσίμων προς πώληση στο διακράτησης ως τη λήξη.

Έτσι περιόρισε τις ζημίες στα αποτελέσματά της και απευθείας στην καθαρή της θέση καθώς κατά το β΄ τρίμηνο οι τιμές των ελληνικών ομολόγων σημείωσαν μεγάλη βουτιά.

Η Alpha Bank δεν διενήργησε καμιά μεταφορά και στις 30/6 κατείχε ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας 4,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4 δισ. ευρώ ήταν τοποθετημένα στο διακράτησης ως τη λήξη και τα 600 εκατ. ευρώ στο διαθεσίμων προς πώληση.

Πώς εξελίσσονται επισφάλειες - προβλέψεις. Εκτιμήσεις των διοικήσεων

Η διοίκηση της Εθνικής διατύπωσε την εκτίμηση ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξηθούν κατά περίπου 3% στη διάρκεια της φετινής χρονιάς φθάνοντας στο 9,4%. Στο β΄ τρίμηνο τα μη εξυπηρετούμενα ανήλθαν στο 7,8% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων από 7,1% στο τέλος του α΄ τριμήνου και 6,4% στο τέλος του 2009.

Για τους δύο πρώτους μήνες του τρέχοντος γ΄ τριμήνου ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων σε καθυστέρηση είναι αντίστοιχος με αυτόν των δύο α΄ τριμήνων της φετινής χρονιάς. Η τράπεζα στο β΄ τρίμηνο αύξησε ελαφρώς τις προβλέψεις της, οι οποίες ανήλθαν στο 1,81% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων από 1,73% στο τέλος του α΄ τριμήνου.

Η διοίκηση της Alpha Bank εκτίμησε ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών της θα αυξηθούν κατά 2,5% - 3% τη φετινή χρονιά και στο τέλος του χρόνου θα διαμορφωθούν στο 8,2% - 8,7% του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων. Στις 30/6 ανέρχονταν σε 6,9% και στο τέλος του 2009 στο 5,7%.

Για το σύνολο του 2010 οι προβλέψεις θα διαμορφωθούν στο 1,6% - 1,7% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων (1,66% στο τέλος του β΄ τριμήνου).

Περισσότερο αισιόδοξη εμφανίστηκε για άλλο ένα τρίμηνο η διοίκηση της EFG Eurobank, η οποία εκτίμησε ότι για το σύνολο του έτους τα επισφαλή δάνεια θα είναι κάτω από το 10% επί του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων στην Ελλάδα και κάτω του 8,5% στη Νέα Ευρώπη.

Στο β΄ εξάμηνο, δε, εκτιμάται ότι ο ρυθμός δημιουργίας δανείων σε καθυστέρηση θα επιβραδυνθεί στο χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων της EFG Eurobank. Στις 30/6 τα δάνεια σε καθυστέρηση ανέρχονταν στο 8,1% του συνολικού χαρτοφυλακίου χορηγήσεων έναντι 7,3% στις 31/3/2010 και 6,7% στις 31/12/09.

Οι προβλέψεις στις 30/6 ανήλθαν στο 2,37% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και αναμένεται να μειωθούν ελαφρά στο β΄ εξάμηνο.

Στην Πειραιώς τα δάνεια σε καθυστέρηση στις 30/6 ανήλθαν στο 6% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων του ομίλου έναντι 5,6% στις 31/3 και 5,1% στις 31/12/09. Οι προβλέψεις ανήλθαν στο 1,37% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων και η εκτίμηση της διοίκησης είναι ότι φέτος θα φτάσουν στο 1,4% - 1,45%.

* Τα αποτελέσματα α΄ εξαμήνου των ελληνικών τραπεζών δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".