Πλεόνασμα κεφαλαίων για να αντεπεξέλθουν ακόμη και σε βαθύτερη ύφεση, από αυτήν που προβλέπει το μνημόνιο, έδειξαν για τις ελληνικές τράπεζες τα stress tests, αποκαλύπτοντας, την ίδια στιγμή, πόσο ευάλωτες είναι κεφαλαιακά σε ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Παρότι το σενάριο της αναδιάρθρωσης χρέους δεν συμπεριλήφθηκε στις παραδοχές των stress tests και η ΕΚΤ περιορίστηκε στην απομείωση (haircut) κατά 23,7% των ελληνικών κρατικών ομολόγων που κατέχουν στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο οι τράπεζες, τα τεστ κατέδειξαν ότι τα έξι μεγαλύτερα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα (ΕΤΕ, Alpha, Eurobank, Πειραιώς, ΑΤΕ και Τ.Τ.) κατέχουν αθροιστικά ελληνικά κρατικά ομόλογα 56 δισ. ευρώ!

Πρόκειται για δυσθεώρητο νούμερο, που ξεπερνά -με εξαίρεση την Alpha Bank- τα ίδια κεφάλαια των παραπάνω τραπεζών. Σε αυτό ακριβώς το σημείο εστιάζεται και η βασική ένσταση μέρους της αγοράς και των αγγλοσαξονικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, που θέτουν θέμα αξιοπιστίας των τεστ κοπώσεως.

Οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες (Εθνική, Alpha Bank, EFG Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς) κατέχουν αθροιστικά ελληνικά κρατικά ομόλογα 40,59 δισ. ευρώ, όταν τα συνολικά ίδια κεφάλαιά τους ανέρχονται μόλις σε 19,6 δισ. ευρώ.

Η ΕΤΕ κατέχει ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας 19,75 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 2,60 φορές στα ίδια κεφάλαιά της. Η Πειραιώς ομόλογα αξίας 8,3 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε 2,44 φορές στα ίδια κεφάλαιά της. Η EFG Eurobank 7,45 δισ. ευρώ, που ανέρχονται σε 1,39 φορά τα ίδια κεφάλαιά της. Την καλύτερη επίδοση μεταξύ των τεσσάρων έχει η Alpha με ομόλογα 5,07 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σε 0,86 φορά στα ίδια κεφάλαιά της.

Για την ΑΤΕ, η οποία κατέχει κρατικά ομόλογα αξίας 10,18 δισ. ευρώ, ο σχετικός δείκτης εκτινάσσεται σε 8,07 φορές τα ίδια κεφάλαιά της(!), ενώ για το Τ.Τ. (ομόλογα αξίας 5,37 δισ. ευρώ) διαμορφώνεται σε 4,18 φορές τα ίδια κεφάλαιά του.

Καλύτερη εμφανώς είναι η εικόνα των κυπριακών πιστωτικών ιδρυμάτων. Η Τράπεζα Κύπρου κατέχει ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας 1,89 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 0,75 φορά τα ίδια κεφάλαιά της και η MPB ομόλογα 2,94 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε 1,22 φορά στα ίδια κεφάλαιά της.

Το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους δεν συνυπολογίστηκε στα stress tests καθώς λόγω της ένταξης της χώρας στο πακέτο στήριξης της ευρωζώνης και του ΔΝΤ η Ελλάδα διαθέτει "εξασφαλισμένη" χρηματοδότηση και για το 2011. "Αν η ΕΚΤ συνυπολόγιζε ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης, θα ήταν σαν να έδινε σαφές σήμα στις αγορές ότι η Ελλάδα θα προχωρούσε σε αναδιάρθρωση χρέους, καθιστώντας αδύνατη την επιστροφή της χώρας στις αγορές και πυροδοτώντας πιθανώς νέο γύρο πιέσεων στα πορτογαλικά και στα ισπανικά ομόλογα", τονίζει κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος.

"Κουρεμένη" βγήκε μόνο η Πειραιώς

Από το haircut 23,7% που επέβαλε το δυσμενές σενάριο των stress tests "κουρεμένη" βγήκε μόνο η Πειραιώς, η οποία στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο διακρατά κρατικά ομόλογα αξίας 1,07 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 12,9% του συνολικού χαρτοφυλακίου κρατικών ελληνικών τίτλων.

Η ΕΤΕ διατηρούσε στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο 1,61 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 8,2% της συνολικής της θέσης σε ελληνικά κρατικά ομόλογα, η Alpha μόλις 157 εκατ. ευρώ (3,1%) και η Eurobank 96 εκατ. ευρώ (1,3%).

Η ΑΤΕ διατηρούσε 667 εκατ. ευρώ (το 6,5% του συνολικού χαρτοφυλακίου) και το Τ.Τ. 147 εκατ. ευρώ (2,7%).

Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να συνυπολογιστεί στην περίπτωση της Πειραιώς είναι ότι μαζί με την Εθνική έχει λάβει τη χαμηλότερη κεφαλαιακή ενίσχυση από το Δημόσιο μέσω προνομιούχων μετοχών.

Ανθεκτικότερη συμπεριφορά από Alpha και EFG Eurobank

Οι κυπριακές τράπεζες, ως αναμενόταν, λόγω και των καλύτερων παραδοχών οι οποίες ελήφθησαν σε σύγκριση με τις ελληνικές, εμφάνισαν την ανθεκτικότερη συμπεριφορά ως προς τα βασικά εποπτικά τους κεφάλαια στα τεστ αντοχής.

Από τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα την αμυντικότερη συμπεριφορά επέδειξαν η Alpha Bank και η Eurobank. Και αν για την Alpha Bank η επίδοση ήταν αναμενόμενη, λόγω πρόσφατης αύξησης, χαμηλότερης έκθεσης σε ομόλογα και της αίσθησης για συντηρητικότερη πολιτική ως προς τις χορηγήσεις, για τη Eurobank αποτέλεσε έκπληξη, η οποία ξάφνιασε ευχάριστα την αγορά.

Και αυτό γιατί ενώ ξεκινά το 2009 με την τρίτη χειρότερη θέση μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών ως προς τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας (11,18% έναντι 11,26% της ΕΤΕ και 11,59% της Alpha), εμφανίζει -ακόμη και με το δυσμενέστερο σενάριο- τη μικρότερη μείωση του δείκτη στη διετία 2010-11.
 
Ειδικότερα, το Tier I Ratio της Eurobank διαμορφώνεται στο 8,17%, όταν της ΕΤΕ πέφτει στο 7,40%, της Πειραιώς σε 6% και της Alpha σε 8,22%. Η ανθεκτικότερη συμπεριφορά της εξηγείται εν μέρει από τον υψηλότερο, σε σύγκριση με τις τρεις άλλες μεγάλες τράπεζες, δείκτη προβλέψεων προς κέρδη (75%) που εμφανίζει το 2009, το οποίο είναι το έτος βάσης.

Για την EFG Eurobank ο δείκτης το 2011 φθάνει στο 147,4%, όταν για την Alpha διαμορφώνεται στο 187,7%, για την ΕΤΕ στο 155,6% και για την Πειραιώς στο 200,7%.

Στο benchmark σενάριο τα βασικά εποπτικά κεφάλαια της EFG Eurobank αυξάνονται κατά 6,6%, ενώ της Εθνικής κατά 4,4%, της Alpha σε ποσοστό 3,6% και της Πειραιώς κατά 10,8%! Έτσι, το Tier I Ratio της EFG Eurobank διαμορφώνεται στο 11,72%, της ΕΤΕ στο 11,73% και της Alpha στο 12,34%.

Καλύτερη η ΕΤΕ αν αφαιρεθούν οι προνομιούχες

Αν εξαιρεθεί, βεβαίως, η κεφαλαιακή ενίσχυση από το κράτος που έλαβαν μέσω προνομιούχων μετοχών οι τράπεζες, η ΕΤΕ εμφανίζει τις καλύτερες επιδόσεις. Και αυτό γιατί έχει λάβει τη μικρότερη κρατική ενίσχυση στο κεφάλαιό της.

Ταυτόχρονα, η ΕΤΕ θεωρεί ακραίο το δυσμενές σενάριο που υιοθετήθηκε για την τουρκική αγορά ,το οποίο έκοψε, σύμφωνα με κύκλους της τράπεζας, περίπου 1% από τον δείκτη κεφαλαιακής της επάρκειας. Η ΕΤΕ "επλήγη" και από τη "συντηρητική" πολιτική προβλέψεων, με αποτέλεσμα στο δυσμενές σενάριο να υπολογιστούν προβλέψεις της τάξης των 5 δισ. ευρώ για τη διετία 2010-11, όταν η τράπεζα διενεργεί ετησίως προβλέψεις υψηλότερες του 1 δισ. ευρώ!

Παρ' όλα αυτά, ακόμη και στο δυσμενές σενάριο τα κεφάλαια της Εθνικής είναι κατά 350 εκατ. ευρώ υψηλότερα της βάσης του 6%. Χειρότερες είναι οι επιδόσεις των υπόλοιπων ελληνικών τραπεζών, με την Πειραιώς να περνά το δυσμενές σενάριο των τεστ κοπώσεως στο τσακ, εμφανίζοντας δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 6%.