Πάνω σε δύο σενάρια, ένα βασικό -που σημαίνει ρεαλιστικό- και ένα stress, δηλαδή ακραίο, κινούνται τα stress tests που πραγματοποιούν οι ελληνικές αλλά και οι ευρωπαϊκές τράπεζες.

Η Εθνική Τράπεζα και η Eurobank έχουν ήδη ολοκληρώσει με επιτυχία τα τεστ, καθώς συμπεριλαμβάνονταν στο πρώτο κύμα των 25 ευρωπαϊκών τραπεζικών ομίλων, ενώ η τελική λίστα (στοιχεία Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας - CEBS) περιλαμβάνει συνολικά 91 τράπεζες, στις οποίες θα περιλαμβάνονται οι Alpha Bank, Τράπεζα Πειραιώς, ATEbank και Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Από τις κυπριακές τράπεζες σε stress test θα υποβληθούν η MPB και η Τράπεζα Κύπρου.

Τα αποτελέσματα σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θα είναι έτοιμα τις επόμενες εβδομάδες και θα ανακοινωθούν στις 23 Ιουλίου.

Τα σημεία της κρίσης

Τα stress tests βασίζονται στη μέτρηση, με το βασικό αλλά και το stress σενάριο, των εξής κινδύνων: του πιστωτικού, του κινδύνου αγοράς και του κινδύνου επιτοκίου.

Στην πρώτη κατηγορία τα χαρτοφυλάκια των χορηγήσεων των ελληνικών τραπεζών υπόκεινται σε εξονυχιστικό έλεγχο. Ο έλεγχος δεν πραγματοποιείται στο σύνολο των δανείων αλλά εξειδικευμένα. Ελέγχεται, δηλαδή, το χαρτοφυλάκιο των επιχειρηματικών δανείων, των καταναλωτικών και των στεγαστικών κι αυτά ανά χώρα, δηλαδή με διαφορετικές παραδοχές στην ελληνική αγορά και διαφορετικές ανά θυγατρική ανάλογα με την κατάσταση της τοπικής οικονομίας.

Το... τεστάρισμα γίνεται για τρεις οικονομικές χρήσεις: για το 2009 με βάση τα επίσημα στοιχεία των ισολογισμών, για το 2010 με βάση τις εκτιμήσεις και επίσης για το 2011.

Βαρόμετρο που κρίνει τα αποτελέσματα των τεστ αποτελεί το ύψος προβλέψεων που έχουν σχηματίσει (για το 2009 που είναι η βάση) και σχεδιάζουν να σχηματίσουν (για το δεύτερο εξάμηνο του 2010 και το 2011) οι ελληνικές τράπεζες.

Πάνω στο ποσό των συνολικών προβλέψεων γίνεται το stress test του πιστωτικού κινδύνου: η πρώτη παραδοχή είναι ρεαλιστική με βάση τις μέσες εκτιμήσεις για τις επισφάλειες, ενώ η δεύτερη παραδοχή είναι ιδιαίτερα ακραία και βασίζεται σε εφιαλτικά, άρα και εξωπραγματικά σενάρια.

«Τα ακραία σενάρια συγκεντρώνουν μόλις 0,1% πιθανότητα να γίνουν πραγματικότητα», τονίζει στο euro2day στέλεχος τράπεζας και προσθέτει πως το χαρτοφυλάκιο των καταναλωτικών δανείων (στην Ελλάδα και στις θυγατρικές) συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας, άρα και την πιο ακραία παραδοχή, έπεται με πιο «ήπιες παραδοχές» το χαρτοφυλάκιο των επιχειρηματικών δανείων και στα στεγαστικά κυριαρχεί το ρεαλιστικό σενάριο.

Κίνδυνος αγοράς

Και σε αυτήν την κατηγορία τα τεστ πραγματοποιούνται πάνω στο βασικό αλλά και στο ακραίο σενάριο όσον αφορά στην αγορά ομολόγων και στην αγορά μετοχών. Στα ομόλογα τα τεστ επικεντρώνονται στο εμπορικό χαρτοφυλάκιο και μετράται το ύψος των πιθανών ζημιών.

Αντίστοιχα, με βάση τις εκτιμήσεις για το πού θα κινηθεί (άνοδος ή πτώση) η αγορά μετοχών πραγματοποιούνται τα τεστ στο μετοχικό χαρτοφυλάκιο της κάθε τράπεζας. «Ακόμη και στις ακραίες παραδοχές δεν υπάρχει τεστ που να γίνεται με βάση το σενάριο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, τουλάχιστον μέχρι το 2011, δηλαδή τη χρονική περίοδο για την οποία πραγματοποιούνται τα stress tests», συμπληρώνει ο συνομιλητής μας.

Αξίζει να σημειωθεί ωστόσο ότι, σύμφωνα με δηλώσεις δύο ξένων τραπεζικών πηγών στο Reuters, στα stress tests που θα υποστούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα περιλαμβάνεται σενάριο «haircut» της τάξεως του 16% - 17% για τα ελληνικά κρατικά ομόλογα.

Κίνδυνος επιτοκίου

Εδώ τα τεστ αφορούν, πέραν των επιτοκίων στις χορηγήσεις και στις καταθέσεις, και στην ισοτιμία μεταξύ ευρώ, δολαρίου, γεν και άλλων νομισμάτων στα οποία μπορεί να έχει επενδύσει ο κάθε τραπεζικός όμιλος.