Σε crash test, για τους θεσμούς και τη συνοχή της ευρωζώνης, τείνει να εξελιχτεί το ελληνικό ζήτημα, μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να παίξει «δυνατά» το χαρτί της προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στην περίπτωση που οι Ευρωπαίοι εταίροι μας συνεχίζουν να αρνούνται την παροχή άμεσης κοινοτικής βοήθειας.

Μερικά μόλις 24ωρα μετά την ολοκλήρωση των εργασιών των συμβουλίων υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε και της ευρωζώνης οι αγορές καθίστανται θεατές ενός ιδιότυπου μπρα ντε φερ που, παρότι δείχνει να διεξάγεται μεταξύ ελληνικής και γερμανικής κυβέρνησης, διατρέχει οριζόντια την Ένωση, με αποτέλεσμα να προκαλεί ήδη μικρούς τριγμούς στο ευρωπαϊκό νόμισμα.

Στην άρνηση της Γερμανίας να αποδεχτεί το ελληνικό αίτημα για την άμεση θεσμοθέτηση μηχανισμού ευρωεγγυήσεων η ελληνική πλευρά απάντησε με το προφανές «χαρτί» της δυνατότητας προσφυγής στο ΔΝΤ.

Κίνηση που ακόμη και πρωτοκλασάτα κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ως
διπλωματικό ελιγμό, προκειμένου να πιεστεί η Γερμανία ή να αναστραφεί η γερμανική κοινή γνώμη ως προς το αίτημα παροχής άμεσης κοινοτικής βοήθειας.

Η πρώτη αντίδραση του Βερολίνου ήταν μάλλον απογοητευτική για τις ελληνικές επιδιώξεις. Γερμανοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα των F.Τ., καλούν την Ελλάδα να στραφεί στο ΔΝΤ για βοήθεια, ενώ η ίδια η Γερμανίδα καγκελάριος κ. Μέρκελ υπενθύμισε τη συνταγματική αδυναμία για παροχή -διμερούς- βοήθειας.

Η ανυποχώρητη, προς το παρόν, γερμανική στάση δείχνει να οδηγεί σε αδιέξοδο την ελληνική στρατηγική με κίνδυνο η «μπλόφα» του ΔΝΤ να καταστεί μονόδρομος για τη χώρα, αναφέρουν κυβερνητικά στελέχη.

Σε αυτήν την περίπτωση το πρόβλημα της Ελλάδας ενδέχεται, σύμφωνα με τους ίδιους, να καταστεί ευρωπαϊκό αδιέξοδο.

Στους κόλπους της ΟΝΕ υπάρχουν διαπιστωμένα πλέον δύο διαφορετικές γραμμές για το πώς πρέπει να λειτουργήσει η Οικονομική και Νομισματική Ένωση με αφορμή το ελληνικό πρόβλημα. Την πρώτη, δηλαδή, κρίση χρέους που αντιμετωπίζει χώρα-μέλος της ΟΝΕ από τη σύστασή της.

Ο διχασμός του γαλλογερμανικού άξονα

Η ελληνική κρίση δείχνει να διχάζει τον γαλλογερμανικό άξονα, πάνω στον οποίο στήθηκε το ευρωπαϊκό, αρχικά, οικοδόμημα και εν συνεχεία η ΟΝΕ. Η γαλλική κυβέρνηση έχει ταχθεί υπέρ της επίδειξης άμεσης κοινοτικής αλληλεγγύης προς την Ελλάδα, θεωρώντας ότι πρέπει να αντιμετωπιστούν αμέσως και έμπρακτα τα κενά που συνοδεύουν το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Η Γερμανία, από την πλευρά της, εμφανίζεται ως θεματοφύλακας των κανόνων της ΟΝΕ. Φοβούμενη, πιθανώς, ότι ενδεχόμενη κοινοτική βοήθεια προς την Ελλάδα θα λειτουργήσει ως προηγούμενο, στέλνοντας σήμα δημοσιονομικής χαλάρωσης ή έστω μείωσης των προσπαθειών εξυγίανσης σε μια περίοδο υψηλών ελλειμμάτων και διόγκωσης του χρέους, προασπίζεται το Σύμφωνο Σταθερότητας ως άλλος Μέτερνιχ την «ιερή συμμαχία».

Η δήλωση της κ. Μέρκελ ότι η σωστή απάντηση στο ελληνικό πρόβλημα είναι να μπει τάξη στα δημοσιονομικά της χώρας και όχι η επίδειξη κοινοτικής αλληλεγγύης αποτυπώνει την παραπάνω προσήλωση και απαντά άμεσα στην -πολιτική- έκκληση Σαρκοζί για ανάγκη επίδειξης κοινοτικής αλληλεγγύης.

…και η ταμπακιέρα της αναθέωρησης του Συμφώνου Σταθερότητας

Το ότι η ελληνική κρίση αποτελεί την αφορμή ευρύτερης πολιτικής διαπραγμάτευσης
για το αν πρέπει και πώς να αναθεωρηθεί το Σύμφωνο Σταθερότητας αποτυπώθηκε στα ψιλά γράμματα των δηλώσεων της Γερμανίδας καγκελαρίου, η οποία ζητά να προβλεφθεί σε ενδεχόμενη αναθεώρηση δυνατότητα εξόδου μιας χώρας από την ευρωζώνη!

Πρόκειται, σύμφωνα με αναλυτές, για ένα δημόσιο παζάρι των ισχυρών της ΟΝΕ για τον μελλοντικό της χαρακτήρα και το γεγονός ότι διενεργείται την ώρα που η Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρώτη δοκιμασία των θεσμών και των μηχανισμών της ως Οικονομικής και όχι μόνο Νομισματικής Ένωσης προκαλεί ήδη τριγμούς στο ευρωπαϊκό νόμισμα, το οποίο υποχώρησε χθες έναντι του δολαρίου.

Στην αγορά διαχέεται πλέον η αντίληψη ότι η αξιοπιστία της ΟΝΕ ως οικονομικής ένωσης πέραν της νομισματικής θα πληγεί από μια αποτυχία επίτευξης συμφωνίας για την Ελλάδα, ενώ Ευρωπαίοι ηγέτες (Σαρκοζί) και ανώτατα στελέχη της ευρωζώνης (Τρισέ) έχουν δηλώσει ότι θα αποτελέσει απόδειξη αδυναμίας η προσφυγή χώρας-μέλους στο ΔΝΤ για βοήθεια.

Όλα αυτά επαφέρουν ή εντείνουν τον παραδοσιακό σκεπτικισμό για το μέλλον της ΟΝΕ και τη δυνατότητά της να λειτουργήσει και ως οικονομική ένωση.

Ο κίνδυνος η ελληνική μπλόφα να καταστεί μονόδρομος

Ο ευρωπαϊκός συναγερμός που σήμανε για το αν το ελληνικό αίτημα κοινοτικής αλληλεγγύης θα απαντηθεί εντός των κόλπων της Ένωσης δεν λύνει και το πρόβλημα με την... καυτή πατάτα για την ελληνική κυβέρνηση.

Αν οι αντιδράσεις της Γερμανίας δεν καμφθούν και το πολιτικό παζάρι για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας χρησιμοποιήσει την Ελλάδα μόνο ως αφορμή και δεν συμφωνηθεί παροχή ευρωπαϊκών εγγυήσεων ή κάποια μορφή, έστω, διμερούς βοήθειας, τότε η κυβέρνηση θα βρεθεί ενώπιον δύσκολων αποφάσεων.

Θα κληθεί δηλαδή, έχοντας παίξει υπέρμετρα το επιχείρημα ότι η χώρα δεν μπορεί να δανείζεται με υψηλό κόστος ενώ πήρε σκληρά μέτρα, να επιλέξει αν όντως θα κάνει χρήση της προσφυγής στο ΔΝΤ.

Και θα κληθεί να προσμετρήσει και τις αντιδράσεις των χωρών-μελών της ευρωζώνης σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς σε διαφορετική περίπτωση το χάσμα με την Ένωση θα βαθύνει, με την ελληνική διπλωματική θέση να είναι αδύναμη.

Το Χ.Α. έστειλε χθες ήδη το πρώτο μήνυμα του σχετικού προβληματισμού των επενδυτών για το ενδεχόμενο αδιέξοδο της ελληνικής στρατηγικής. Η αγορά, σύμφωνα με έμπειρο διαχειριστή, φοβάται την αντίδραση της ευρωζώνης σε περίπτωση που η Ελλάδα αποφασίσει χωρίς ευρωπαϊκή συναίνεση προσφυγή στο ΔΝΤ.

«Το Χ.Α. πληρώνει το "μάρμαρο" μιας διαπραγμάτευσης που γίνεται υπό πρωτόγνωρες συνθήκες τόσο για την Ελλάδα όσο και για την ευρωζώνη, ενώ υπό κανονικές συνθήκες θα έπρεπε να πανηγυρίζει το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μια και θα άνοιγε ο δρόμος και για ταχύτερο και δραστικότερο συμμάζεμα του δημόσιου τομέα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος.