Τις απόψεις του για την κρίση και τις επιπτώσεις της για τα διεθνή χρηματιστήρια και την παγκόσμια οικονομία εξέθεσε ο πρόεδρος της ΕΧΑΕ, κ. Σπύρος Καπράλος, στο πλαίσιο του ετήσιου συνεδρίου της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Λοταριών, που πραγματοποιείται στη Ρόδο.

Ο κ. Καπράλος τόνισε ότι αυτή δεν είναι μια συνηθισμένη κρίση, υπογραμμίζοντας ότι το μέγεθος και ο αριθμός των "θυμάτων" της δείχνουν ασυνήθιστη διαταραχή.

Όπως επισήμανε, ζούμε μία από τις πιο βίαιες οικονομικές κρίσεις στην ιστορία, κρίση η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην "απληστία για γρήγορο και εύκολο κέρδος από μεγάλο αριθμό traders στον τραπεζικό κλάδο, τα hedge funds και άλλα χρηματοοικονομικά μέσα", που οδήγησε σε "επενδύσεις υψηλής μόχλευσης, αμφιβόλου ποιότητας".

Σύμφωνα με τον κ. Καπράλο, παρά τις συνεχιζόμενες σανίδες σωτηρίας, ο τραπεζικός κλάδος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις σε διάφορα μέτωπα. Μεταξύ άλλων, ανέφερε την ανάγκη των τραπεζών για απομόχλευση και κεφαλαιακή ενίσχυση, το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης των δανείων αναμένεται αδύναμος ή και αρνητικός βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, τις προβλέψεις για περαιτέρω αύξηση των επισφαλειών αλλά και το ενδεχόμενο για περισσότερες χρεοκοπίες.

Αναφερόμενος στην κατάσταση, όπως αυτή θα εξελιχθεί όταν τελειώσει η κρίση, ο κ. Καπράλος εκτίμησε τα εξής:

- Σε αντίθεση με το 1929, έτος το οποίο χρησιμοποιείται για να συγκριθεί η τωρινή κρίση, η παγκόσμια οικονομία σήμερα διαθέτει περισσότερες άμυνες. Οι κεντρικές τράπεζες στο τέλος θα προχωρήσουν στις απαραίτητες μειώσεις επιτοκίων προκειμένου να δώσουν ρευστότητα στο σύστημα.

- Και οι κυβερνήσεις, στο τέλος, θα παράσχουν τη ρευστότητα και τις εγγυήσεις που απαιτούνται προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και να υπάρξει η κεφαλαιακή ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος αλλά και προκειμένου να αρχίσει και πάλι να κυλά ο δανεισμός. Εάν κριθεί απαραίτητο, ο τραπεζικός κλάδος θα κρατικοποιηθεί μερικώς.

- Οι τιμές των εμπορευμάτων έχουν υποχωρήσει σημαντικά από την κορυφή που κατέγραψαν στις αρχές του έτους. Εν μέσω της κρίσης, ξεχνάμε για παράδειγμα πως σήμερα η τιμή του πετρελαίου είναι γύρω στα 70 δολάρια το βαρέλι, ελαφρώς χαμηλότερα από την περυσινή τιμή του. Η μείωση των τιμών των εμπορευμάτων έχει εξαλείψει μία σημαντική πηγή ανησυχίας, η οποία αφορά στον πληθωρισμό.

- Βλέπουμε ότι οι εταιρίες χρησιμοποιούν αθόρυβα τα αποθέματά τους σε ρευστό προκειμένου να επαναγοράσουν μετοχές. Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, για παράδειγμα, από τις 60 μετοχές που απαρτίζουν τους δείκτες της υψηλής και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι 21 προχωρούν σε επαναγορές μετοχών. Επιπλέον, και οι insiders είναι ενεργοί αγοραστές. Αυτά αποτελούν και ισχυρές ενδείξεις ότι οι τιμές των μετοχών είναι χαμηλές.

- Η γενική αντίληψη είναι ότι, ενώ τα ισχυρά σοκ, όπως αυτό που βιώνουμε τώρα, απαιτούν περίπου 3 χρόνια για να απορροφηθούν (που σημαίνει ότι μας μένουν ακόμα 1,5 - 2 χρόνια, με τη διατηρήσιμη ανάπτυξη να μην αναμένεται πριν από το 2010), η σημερινή κατάσταση αποτελεί, κατά πάσα πιθανότητα, ένα "εμπροσθόβαρο" bear market, δηλαδή θα υπάρξει σημαντική μείωση των τιμών των μετοχών στην αρχή της κρίσης, και τα χειρότερα τα έχουμε αφήσει πίσω.

- Τέλος, θα υπάρξουν χαμένοι, όμως θα υπάρξουν και κερδισμένοι. Αυτοί ενδεχομένως να εμφανιστούν μέσα στα επόμενα δύο - τρία χρόνια και θα είναι εκείνοι που θα διαθέτουν και τη ρευστότητα αλλά και το θάρρος να πάρουν ρίσκο σήμερα.

Όσον αφορά στην ελληνική αγορά, ο κ. Καπράλος εκτίμησε πως παρά το δυσμενές κλίμα οι ξένοι επενδυτές, στο σύνολό τους, διατηρούν τη θέση τους στην αγορά μας, σημειώνοντας πως η συνολική συμμετοχή τους στην κεφαλαιοποίηση της ελληνικής αγοράς παρέμεινε άνω του 50% το εννεάμηνο του 2008.

Ο πρόεδρος του Χ.Α., πάντως, χαριτολογώντας, διαβεβαίωσε ότι το Χρηματιστήριο της Αθήνας δεν σκοπεύει να… συμμετάσχει στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Λοταριών, αφού, παρά την πρόσφατη εικόνα που παρουσιάζει η αγορά, οι αγοραπωλησίες μετοχών δεν έχουν ακόμα ταξινομηθεί ως… μορφή στοιχηματισμού.