Tο 2017 ολοκληρώνεται με… τέρατα και σημεία να έχουν συμβεί στις αγορές περιουσιακών στοιχείων! Η διόρθωση των τιμών δεν ήρθε στη διάρκεια του 2017 παρά τις προειδοποιήσεις από πολλές «αρκούδες», τα κέρδη ανά μετοχή των μετοχών ήταν υψηλότερα από τα αναμενόμενα, η νομισματική πολιτική ήταν άκρως επιθετική με τις ΕΚΤ και BoJ να αγοράζουν περιουσιακά στοιχεία ύψους 2 τρισ. δολαρίων. Oι αποδόσεις ήταν ασυνήθιστα υψηλές για τις μετοχές το 2017, ενώ αυτές στα κρατικά ομόλογα εξαιρετικά χαμηλές.
Μερικά μόνο από τα αξιοσημείωτα του 2017 που αξίζουν αναφοράς είναι:
1. Η πώληση ρεκόρ του πίνακα του Ντα Βίντσι «Σωτήρας του Κόσμου» στα 450 εκατ. δολάρια
2. Η τιμή του bitcoin από τα 800 δολάρια έφτασε μια ανάσα από τα 20.000 δολάρια πριν δεχτεί χτυπήματα την Παρασκευή.
3. Το παγκόσμιο χρέος ανήλθε στα 226 τρισ. δολάρια ή 324% ως ποσοστό του ΑΕΠ.
4. Η μεταβλητότητα του S&P 500 βυθίστηκε σε χαμηλά 50 ετών.
5. Η παγκόσμια αγορά μετοχών ανήλθε στα 85,6 τρισ. δολάρια, αυξημένη κατά 15,5 τρισ. δολάρια φέτος.
Συνεπώς, οι διαχειριστές ξεκινούν το νέο έτος προσδοκώντας ότι το χάσμα της απόδοσης μεταξύ των μετοχικών αγορών και της αγοράς του σταθερού εισοδήματος θα διατηρηθεί και το 2018.
Το αποτέλεσμα είναι ότι οι διαχειριστές προετοιμάζονται για ακόμα πιο αυξημένες θέσεις στις μετοχές σε σχέση με φέτος. Οι χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων θα συνεχιστούν και το επόμενο έτος, ενώ ειδικά στην Ευρώπη όπου τα spreads βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα θα πρέπει να έρθουν αντιμέτωπα με τις αλλαγές πολιτικής της ΕΚΤ. Οι φορολογικές περικοπές στις ΗΠΑ θα είναι θετικές για τις μετοχές, ενώ η μείωση της έκπτωσης των τόκων θα είναι αρνητική για τα ομόλογα.
Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα οι διαχειριστές να ξεκινήσουν την χρονιά με θέσεις υπέρ των ευρωπαϊκών μετοχών σε σχέση με την αγορά των ΗΠΑ. Αυτή η επιλογή, η οποία ήταν η αρχική επιλογή και για το 2017, άλλαξε στη διάρκεια του έτους. Οι αμερικανικές μετοχές για ακόμα ένα έτος ξεπέρασαν σε αποδόσεις τις ευρωπαϊκές, αυξάνοντας την υπεραπόδοση τους από το 2000.
Τα κλειδιά της τάσης
Σε σχέση με πέρσι, το στοιχείο που συνεχίζει να ευνοεί τις προοπτικές των ευρωπαϊκών μετοχικών αγορών φέτος είναι οι ρυθμοί ανάπτυξης των οικονομιών. Οι μετοχές στην Ευρώπη είθισται να αποδίδουν καλύτερα όταν οι η παγκόσμια ανάπτυξη είναι υψηλή, αφού οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι πιο εκτεθειμένες στις διεθνείς αγορές.
Η πρόβλεψη για την παγκόσμια ανάπτυξη είναι την παρούσα χρονική στιγμή για το 2017 στο 3,7%, ενώ για το επόμενο έτος τοποθετείται στο 3,8%. Παράλληλα, η ευρωπαϊκή ανάπτυξη είναι πιθανό να αυξηθεί πάνω από τη μέση πρόβλεψη του 2%, ενώ η αποδυνάμωση του ευρώ μπορεί να αποτελέσει έναν επιπρόσθετο καταλύτη υπέρ των θετικών αποδόσεων των ευρωπαϊκών τίτλων. Για το 2017, και με τα επιτόκια σε ανοδική τροχιά στις ΗΠΑ, η οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με το «υγιές» 2,4% έναντι 2,2% για το προηγούμενο έτος.
Παράλληλα, η Κίνα θα συνεχίσει να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στις τιμές των μετοχών και ο βαθμός επιβράδυνσής της να είναι το μεγάλο ερώτημα. Η πρόβλεψη για το επόμενο έτος τοποθετεί την ανάπτυξη της Κίνας στο 6,4%, από μεγέθυνση 6,7% το 2016 και μέση εκτίμηση για το 2017 στο 6,8%. Μεγάλο ερωτηματικό θα παραμείνουν οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Trump στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και κατά πόσο αυτές θα επηρεάσουν την οικονομική ανάπτυξη των δύο χωρών.
Το δεύτερο στοιχείο που λειτουργεί συνδυαστικά με την παραπάνω διαπίστωση είναι ότι όσο οι αμερικανικές μετοχές σκαρφαλώνουν συνεχώς νέα ιστορικά υψηλά, οι πιθανότητες διόρθωσης αυξάνονται. Στον αντίποδα, στην Ευρώπη, οι δείκτες επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τις τραπεζικές μετοχές και την υψηλή συμμετοχή τους στη διαμόρφωση των δεικτών.
Το τρίτο στοιχείο είναι η αργή σύγκλιση σε ΗΠΑ και Ευρώπη στις νομισματικές επιλογές των κεντρικών τραπεζών. Η επιλογή της ΕΚΤ να πάει «αργά» το tapering καθιστά τις ευρωπαϊκές μετοχές πιο ελκυστικές καθότι τα έκτακτα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές αξίες, ενώ στον αντίποδα οι νομισματικές αρχές στις ΗΠΑ βρίσκονται σε κατάσταση αύξησης των επιτοκίων και περιστολής των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης.
Οι προβλέψεις
Οι κορυφαίοι strategists της Wall Street για το τέλος του 2018 δίνουν τιμή - στόχο για τον δείκτη S&P 500 από τις 2.000-2.900 μονάδες, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται στις 2.700 μονάδες και περίπου 2% υψηλότερα από τρέχοντα ιστορικά υψηλά επίπεδα του δείκτη.
Το μεγαλύτερο ωστόσο επιχείρημα υπέρ των ευρωπαϊκών μετοχών έναντι των αμερικανικών είναι απόλυτες και οι σχετικές αποτιμήσεις τους. Το consensus των αναλυτών για τις αμερικανικές μετοχές το 2018 είναι αρκετά πιο επιφυλακτικό πλέον εξαιτίας:
α) των αποδόσεων που έχουν επιτευχθεί,
β) των κινδύνων που μπορεί να δημιουργήσει ανά πάσα στιγμή η διακυβέρνηση Trump,
γ) της αύξησης των επιτοκίων από τη Fed, και
δ) από τα υψηλά επίπεδα που έχουν διαμορφωθεί οι αμερικανικοί δείκτες σε απόλυτα μεγέθη, αλλά και σε όρους αποτίμησης. Ο δείκτης S&P 500 έχει κινηθεί με άνοδο 19% φέτος και 34% στην τριετία. Στη μεγαλύτερη εικόνα, αυτό που τρομάζει τους αναλυτές είναι τα κέρδη της τάξεως του 300% του S&P 500 από τότε που η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωσε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά και τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009.