Μεγάλο φαβορί οι ευρωπαϊκές μετοχές

Στροφή 180 μοιρών υπέρ των ευρωπαϊκών μετοχών σε σχέση με την αγορά των ΗΠΑ δείχνουν οι προτιμήσεις των στρατηγικών αναλυτών για φέτος, επιλογή που αποτελεί μεγάλη αντιστροφή μετά από πάρα πολλά χρόνια. Αυτή η επιλογή έρχεται σε πλήρη αντίθεση σε σχέση με το ιδιαίτερα συνεπές μοτίβο υπεραπόδοσης των αμερικανικών μετοχών έναντι της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου από το 2000 και μετά.

Ο αμερικανικός δείκτης S&P 500 των ΗΠΑ έχει αποδώσει σωρευτικά 52% από το 2000 έναντι 26% για τον ευρωπαϊκό δείκτη Stoxx 600, ενώ με το ευρώ ως νόμισμα βάσης, η απόδοση του αμερικανικού δείκτη είναι 62% έναντι 42% για τον ευρωπαϊκό.

Το πρώτο στοιχείο που ευνοεί τις προοπτικές των ευρωπαϊκών μετοχικών αγορών φέτος είναι οι ρυθμοί ανάπτυξης των οικονομιών. Οι μετοχές στην Ευρώπη είθισται να αποδίδουν καλύτερα όταν οι συνθήκες στην παγκόσμια ανάπτυξη βελτιώνονται, αφού οι ευρωπαϊκές εταιρείες είναι πιο εκτεθειμένες στις διεθνείς αγορές.

Η πρόβλεψη για την παγκόσμια ανάπτυξη είναι τώρα στο 2,9% από 2,5% για το 2016. Παράλληλα, η ευρωπαϊκή ανάπτυξη είναι πιθανό να αυξηθεί πάνω από τη μέση πρόβλεψη του 1,5%, ενώ η αποδυνάμωση του ευρώ μπορεί να αποτελέσει έναν επιπλέον καταλύτη υπέρ των θετικών αποδόσεων των ευρωπαϊκών τίτλων. Για το 2017 και με τα επιτόκια σε ανοδική τροχιά στις ΗΠΑ, η οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με το «υγιές» 2,3% έναντι 1,6% για το προηγούμενο έτος.

Παράλληλα, η Κίνα θα συνεχίσει να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στις τιμές των μετοχών και ο βαθμός επιβράδυνσής της είναι το μεγάλο ερώτημα. Από μεγέθυνση 7,3% το 2014, το 2015 έπεσε στο 6,8% και η μέση εκτίμηση για το 2016 τοποθετείται στο 6,6%. Η πρόβλεψη για το επόμενο έτος τοποθετεί την ανάπτυξη της Κίνας στο 6,5%. Μεγάλο ερώτημα επίσης θα παραμείνουν οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Trump στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και κατά πόσο αυτές θα επηρεάσουν την οικονομική ανάπτυξη των δύο χωρών.

Στον αντίποδα, αν και εφόσον η ανάπτυξη στις ΗΠΑ δεν μπορέσει να διαμορφωθεί βάσει των αρχικών εκτιμήσεων και αρχίσει να υποχωρεί λόγω της έναρξης του κύκλου των αυξήσεων των επιτοκίων, η πτώση στην ισοτιμία του δολαρίου μπορεί να είναι η έκπληξη των αγορών για το 2017, αφού από τα forward rates φαίνεται να έχουν ήδη προεξοφληθεί τουλάχιστον τρεις αυξήσεις επιτοκίων στην τιμή του αμερικανικού νομίσματος. Αν αυτό συμβεί, θα αποτελέσει τροχοπέδη για τις αποδόσεις στην Ευρώπη.

Ο ρόλος της... υψοφοβίας

Το δεύτερο στοιχείο που λειτουργεί συνδυαστικά με την παραπάνω διαπίστωση: όσο οι αμερικανικές μετοχές σκαρφαλώνουν συνεχώς σε νέα ιστορικά υψηλά, οι πιθανότητες μιας γερής διόρθωσης αυξάνονται. Στον αντίποδα, στην Ευρώπη οι δείκτες επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τις τραπεζικές μετοχές και την υψηλή συμμετοχή τους στη διαμόρφωση των δεικτών.

Η υπεραπόδοση που έχουν ξεκινήσει οι μετοχές των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων από πέρυσι τον Ιούνιο προεξοφλεί ότι η σταδιακή αύξηση των επιτοκίων θα επιτρέψει τη διεύρυνση του καθαρού επιτοκιακού περιθωρίου τους. Παρότι η οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη είναι αργή και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε αρκετές χώρες είναι υψηλότερα απ’ ότι στις ΗΠΑ, η βελτίωση των προοπτικών θα παρέχει τη δυνατότητα για σταδιακή μείωση των προβλέψεων, η οποία με τη σειρά της θα ενισχύσει σημαντικά τα κέρδη και τα μερίσματα στα επόμενα έτη.

Το τρίτο στοιχείο είναι οι διαφορετικοί δρόμοι που έχουν πάρει σε ΗΠΑ και Ευρώπη οι νομισματικές επιλογές των κεντρικών τραπεζών. Η διαφορετική κατεύθυνση καθιστά τις ευρωπαϊκές μετοχές πιο ελκυστικές καθότι τα έκτακτα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές αξίες, ενώ στον αντίποδα οι νομισματικές αρχές στις ΗΠΑ βρίσκονται σε κατάσταση tapering των μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης.

Οι αποτιμήσεις

Πάντως, το μεγαλύτερο επιχείρημα υπέρ των ευρωπαϊκών μετοχών έναντι των αμερικανικών είναι απόλυτες και οι σχετικές αποτιμήσεις τους. Το consensus των αναλυτών για τις αμερικανικές μετοχές το 2017 είναι αρκετά πιο επιφυλακτικό πλέον εξαιτίας των κινδύνων που μπορεί να περιέχει η διακυβέρνηση Trump, του απεγκλωβισμού των μετοχών από την ανορθόδοξη νομισματική της Fed και από τα υψηλά επίπεδα στα οποία έχουν διαμορφωθεί οι αμερικανικοί δείκτες σε απόλυτα μεγέθη, αλλά και σε όρους αποτίμησης.

Ο δείκτης S&P 500 έχει κινηθεί με άνοδο 2% φέτος και 20% σε ένα έτος, με την απόδοση να έχει επιτευχθεί κυρίως το τελευταίο τετράμηνο. Στη μεγαλύτερη εικόνα, αυτό που τρομάζει τους αναλυτές είναι τα κέρδη της τάξεως του 250% του S&P 500 από τότε που η Fed ανακοίνωσε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά και τα χαμηλά του Μαρτίου του 2009.

Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι η δημοσιονομική και η νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ αλλάζουν ρότα, σε χρονικό σημείο που οι πολιτικές συνθήκες είναι περίπλοκες ή δημιουργούν ανησυχίες για τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία των ΗΠΑ.

Οι κορυφαίοι strategists της Wall Street για το τέλος του 2017 δίνουν τιμή-στόχο για τον δείκτη S&P 500 τις 2.300-2.500 μονάδες, με την μέση τιμή να διαμορφώνεται στις 2.375 μονάδες και περίπου 2%-3% υψηλότερα από τα τρέχοντα ιστορικά υψηλά επίπεδα του δείκτη.

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, ο δείκτης Stoxx 600 το τελευταίο έτος κινείται με αισθητά μικρότερα κέρδη, της τάξεως του 11%, με τον γερμανικό δείκτη DAX και τον βρετανικό δείκτη FTSE-100 που σημειώνουν άνοδο παραπλήσια του S&P 500. Αν αναλογιστούμε τα θέματα που εμφανίστηκαν το 2016 (Brexit, πίεση από τις μεταναστευτικές ροές, τρομοκρατικές απειλές, άνοδος του ευρωσκεπτικισμού), τότε η υποαπόδοση εξηγείται πλήρως.

Το 2017 θα είναι το πρώτο έτος μετά από μια πενταετία που οι αναλυτές προβλέπουν αύξηση στα κέρδη ανά μετοχή των ευρωπαϊκών μετοχών της τάξεως του 12% έναντι οριακής μείωσης για το 2016. Οι μερισματικές αποδόσεις θα παραμείνουν υψηλές της τάξεως του 3,7% και όλοι οι δείκτες αποτίμησης είναι αρκετά πιο ελκυστικοί έναντι της αμερικανικής αγοράς μετοχών.

Ωστόσο, το στοιχείο των κερδών είναι ευνοϊκό και για τις αμερικανικές μετοχές, αφού για το 2017 η αύξηση των κερδών ανά μετοχή και τα περιθώρια λειτουργικού κέρδους των εταιρειών θα βρεθούν μετά από μακροχρόνια στασιμότητα σε ανοδική τροχιά.

Ο ρόλος της ΕΚΤ

Παράλληλα, τα θετικά στοιχεία που ενίσχυαν τις ευρωπαϊκές μετοχές το 2015, όπως το αδύναμο ευρώ, οι ασθενέστερες τιμές των βασικών εμπορευμάτων και οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ, δεν θα είναι παρόντα και το 2017 στον ίδιο βαθμό. Τα ευρωπαϊκά οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι η βελτίωση θα συνεχίσει και η ΕΚΤ θα προχωρήσει στο tapering και στη μείωση στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων.

Αντίστροφα, όμως, υπάρχει και θετικό ανάγνωσμα αν η ΕΚΤ μειώσει σχετικά γρηγορότερα την ποσοτική χαλάρωση επειδή τα μακροοικονομικά δεδομένα συνεχίζουν να βελτιώνονται. Η βελτίωση της κερδοφορίας των εταιρειών, ειδικά των τραπεζών, θα οδηγήσει σε άνοδο τις ευρωπαϊκές μετοχές στη διάρκεια του έτους.

Τέλος, ενισχυτικό για τις αμερικανικές μετοχές είναι ο πακτωλός μετρητών που έχουν στους ισολογισμούς τους. Η σταδιακή αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων θα ωθήσει κάποιες εταιρείες να συνεχίσουν την επιστροφή μετρητών στους επενδυτές τους, στοιχείο το οποίο θα είναι υποστηρικτικό για τις τιμές των μετοχών των ΗΠΑ.