Το επενδυτικό «μπρα ντε φέρ» Ευρώπης και ΗΠΑ

Για το 2017, οι διεθνείς στρατηγικοί αναλυτές εξακολουθούν να προτιμούν τις μετοχές έναντι των ομολόγων, ενώ η πλειονότητά τους θεωρεί ότι οι περισσότερες ευκαιρίες βρίσκονται στις ευρωπαϊκές αγορές μετοχών σε σχέση με την αγορά των ΗΠΑ.

Η πιο σημαντική μετατόπιση τους τελευταίους μήνες είναι το πόσο γρήγορα άλλαξαν την άποψή τους οι περισσότεροι στρατηγικοί αναλυτές, διαχειριστές κεφαλαίων και χρηματιστές για την εκλογή-σοκ του Donald Trump στην προεδρία των ΗΠΑ.

Αν και οι αγορές θα παραμείνουν ασταθείς και η μεταβλητότητα θα είναι... συντροφιά όπως και το 2016, εν τούτοις οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι συνθήκες θα γίνουν λίγο πιο ξεκάθαρες και λιγότερο περίπλοκες σε σχέση με τη χρονιά που ολοκληρώνεται σε λίγες μέρες.

Γεγονότα όπως το Brexit και οι αμερικανικές εκλογές θα είναι πίσω μας, αν και οι πρώτες 100 μέρες της διακυβέρνησης Trump είναι ικανές να προκαλέσουν σημαντικές εξάρσεις στη μεταβλητότητα. Ταυτόχρονα και συνεπικουρικά με την παραπάνω διαπίστωση, με τις αμερικανικές μετοχές να σκαρφαλώνουν συνεχώς σε νέα ιστορικά υψηλά, οι πιθανότητες μιας γερής διόρθωσης αυξάνονται και είναι πολύ πιθανόν ότι θα απαιτηθεί ακόμη μεγαλύτερη μελέτη για έρθουν οι αποδόσεις.

Πέραν της πολιτικής, οι νομισματικές επιλογές των κεντρικών τραπεζών θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις μετοχικές αγορές, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης των οικονομιών μάλλον θα έχουν μεγαλύτερη σημασία το 2017 απ’ ό,τι το 2016.

Αν και οι απόψεις δεν είναι ενιαίες και υπάρχουν υποστηρικτές της άποψης ότι η κατάσταση στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ είναι πολύ διαφορετικές, οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στις ΗΠΑ θα διαμορφωθεί στο 2,2% περίπου, έναντι 1,5% για τις οικονομίες της ευρωζώνης. Αν και οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης ευνοούν τις μετοχές των ΗΠΑ, η διαφορετική κατεύθυνση που έχει πάρει η νομισματική πολιτική των δύο κεντρικών τραπεζών μπορεί να καθιστά τις ευρωπαϊκές μετοχές πιο ελκυστικές.

Η πορεία των οικονομιών

Για το 2017, πολλοί οικονομολόγοι δυσπιστούν ότι με τα επιτόκια σε ανοδική τροχιά στις ΗΠΑ, η οικονομία θα αναπτυχθεί με το «υγιές» 2,2% το 2017. Επίσης, παραδοσιακά, το πρώτο έτος Ρεπουμπλικανού προέδρου μετά από 8ετή παραμονή στην προεδρία Δημοκρατικού είναι υφεσιακό.

Αν και εφόσον η ανάπτυξη στις ΗΠΑ δεν μπορέσει να διαμορφωθεί βάσει των εκτιμήσεων και αρχίσει να υποχωρεί λόγω της έναρξης του κύκλου των αυξήσεων των επιτοκίων, η πτώση στην ισοτιμία του δολαρίου μπορεί να είναι η έκπληξη των αγορών για το 2017, αφού από τα forward rates φαίνεται να έχουν ήδη προεξοφληθεί τρεις αυξήσεις των επιτοκίων στην τιμή του αμερικανικού νομίσματος. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγήσει με τη σειρά της σε πιο ισχυρό ευρώ, προκαλώντας πίεση στις πωλήσεις των εξαγωγικών ευρωπαϊκών εταιρειών και αυτό με τη σειρά του πτωτικούς κινδύνους στον ρυθμό ανάπτυξης που προβλέπεται για την ευρωζώνη.

Παράλληλα, η Κίνα θα συνεχίσει να διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στις τιμές των μετοχών και ο βαθμός επιβράδυνσής της να είναι το μεγάλο μυστήριο. Από μεγέθυνση 7,3% το 2014, το 2015 έπεσε στο 6,8% και η μέση εκτίμηση για το 2016 τοποθετείται στο 6,6%. Η πρόβλεψη για το επόμενο έτος τοποθετεί την ανάπτυξη της Κίνας στο 6,3%. Πάντως, μεγάλο ερώτημα και ανοιχτό μέτωπο θα παραμείνουν οι πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Trump στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Κίνα και κατά πόσο αυτές θα επηρεάσουν την οικονομική ανάπτυξη των δύο χωρών.

Οι αμερικανικές αγορές

Το consensus είναι πιο επιφυλακτικό πλέον για τις αμερικανικές μετοχές το 2017, τόσο εξαιτίας των κινδύνων που μπορεί να επιφέρει η διακυβέρνηση Trump και η απεξάρτηση των μετοχών από τις πολιτικές της Fed, όσο και από τα ίδια τα υψηλά επίπεδα στα οποία έχουν διαμορφωθεί οι αμερικανικοί δείκτες. Ο S&P 500 έχει κινηθεί με άνοδο 9% φέτος και 23% την τελευταία τριετία. Από τον Νοέμβριο του 2008, όταν η Fed έτρεξε το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), έχει αποδώσει 230%.

Πλέον η ανατροπή στην επικρατούσα χαλαρή νομισματική πολιτική αλλάζει τις ισορροπίες. Παρότι δεν εκφράζονται ακόμη πολύ ηχηρά, οι ανησυχίες για την αύξηση των επιτοκίων και το γεγονός ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία των ΗΠΑ είναι ορατές. Βασικό στοιχείο της ανησυχίας είναι το γεγονός ότι η αντιστροφή της πολιτικής στις ΗΠΑ λαμβάνει χώρα σε ένα χρονικό σημείο που οι πολιτικές συνθήκες είναι περίπλοκες. Οι κορυφαίοι strategists της Wall Street δίνουν τιμή-στόχο για τον δείκτη S&P 500 από τις 2.300-2.500 μονάδες, με τη μέση-τιμή να διαμορφώνεται στις 2.375 μονάδες και περίπου 7% υψηλότερα από τρέχοντα ιστορικά υψηλά επίπεδα του δείκτη.

Το στοιχείο που δείχνει να είναι ευνοϊκό για τις αμερικανικές μετοχές είναι η αύξηση των κερδών ανά μετοχή και τα περιθώρια λειτουργικού κέρδους των εταιρειών, που θα βρεθούν μετά από μακροχρόνια στασιμότητα σε ανοδική τροχιά. Αν επαληθευτεί αυτή η πρόβλεψη, μπορεί να προκληθούν εισροές κεφαλαίων στις αμερικανικές μετοχές. Από την άλλη, ο φόβος είναι ότι τα πράγματα το 2017 θα είναι διαφορετικά, αφού το κόστος δανεισμού σε συνδυασμό με ένα ισχυρό δολάριο θα προσθέσει μόνο επιπλέον πίεση στα περιθώρια.

Ενισχυτικό επίσης για τις αμερικανικές μετοχές είναι ο πακτωλός μετρητών που έχουν πολλές εταιρείες στους ισολογισμούς τους. Η σταδιακή και η όχι απότομη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων μπορεί να ωθήσει πολλές εταιρείες να συνεχίσουν την επιστροφή μετρητών στους επενδυτές τους, αντί να το χρησιμοποιούν για επενδύσεις, στοιχείο το οποίο θα είναι θετικό για την αγορά των ΗΠΑ.

Οι ευρωπαϊκές αγορές

Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, η επενδυτική κοινότητα εξακολουθεί να είναι πιο θετική για τις ευρωπαϊκές μετοχές και το 2017. Η Ευρώπη συνέχισε την υποαπόδοσή της και δεν μπόρεσε να ξεπεράσει την αγορά των ΗΠΑ, αν και από τις αρχές Σεπτεμβρίου εμφανίζει μια πιο ισχυρή δυναμική.

Οι μετοχικές αγορές στην Ευρώπη το 2016 κινήθηκαν είτε με μικρά κέρδη, είτε με μικρές απώλειες, με εξαίρεση την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ελβετία, που σημείωσαν διψήφια ποσοστά πτώσης, Αν αναλογιστούμε όμως τα σημαντικά ζητήματα που δημιουργήθηκαν το 2016, με την απόφαση των Βρετανών για το Brexit, την αυξανόμενη πίεση από τις μεταναστευτικές ροές, τις τρομοκρατικές απειλές και την κρίση στην ασφάλεια, αλλά και από την άνοδο του ευρωσκεπτικισμού σε αρκετές από τις χώρες με εκλογικές διαδικασίες, τότε οι αποδόσεις ήταν ικανοποιητικές.

Η ευρωπαϊκή οικονομία, δεδομένων των συνθηκών που αντιμετωπίζει, έχει βελτιωθεί και τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν ότι θα συνεχίσει να ενισχύεται μάλλον, ενώ η ΕΚΤ δηλώνει πως ακόμα ούτε που σκέφτεται το tapering.

Το 2017 θα είναι το πρώτο έτος μετά από μια πενταετία που οι αναλυτές προβλέπουν αύξηση στα κέρδη ανά μετοχή των ευρωπαϊκών μετοχών της τάξεως του 12% έναντι οριακής μείωσης για το 2016. Οι μερισματικές αποδόσεις θα παραμείνουν υψηλές, της τάξεως του 3,7%, και όλοι οι δείκτες αποτίμησης είναι πιο ελκυστικοί έναντι της αμερικανικής αγοράς μετοχών.

Από τη μια πλευρά, τα θετικά στοιχεία που ήταν υποστηρικτικά για τις ευρωπαϊκές μετοχές, π.χ. το 2015, όπως το αδύναμο ευρώ, οι ασθενέστερες τιμές των βασικών εμπορευμάτων και οι παρεμβάσεις της ΕΚΤ, δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι παρόντα και το 2017. Ωστόσο, πολλά από τα παραπάνω έχουν ήδη προεξοφληθεί στις τιμές. Με την πρόβλεψη για ανάπτυξη στο 1,5% για την ευρωζώνη, οι αναλυτές ποντάρουν ότι η συνεχιζόμενη χαλαρή πολιτική της ΕΚΤ, έστω και μειούμενη, θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών στις αγορές μετοχών.

Αντίστροφα, αν η ΕΚΤ μειώσει σχετικά γρηγορότερα την ποσοτική χαλάρωση, επειδή τα μακροοικονομικά δεδομένα συνεχίζουν να βελτιώνονται, η βελτίωση της κερδοφορίας των εταιρειών θα οδηγήσει και πάλι σε άνοδο τις ευρωπαϊκές μετοχές, οπότε η Ευρώπη φαίνεται να αποτελεί το φαβορί των διαχειριστών για το 2017.