Στην πολιτική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία και στις πιθανές επιπώσεις της στην οικονομία, αναφέρεται το τμήμα ανάλυσης της Eurobank, στελέχη του οποίου επισκέφθηκαν την χώρα και διατυπώνουν εκτιμήσεις για τις εξελίξεις.

Ειδικότερα, αντιπροσωπεία της Διεύθυνσης Οικονομικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank EFG αποτελούμενη από τον κ. Ηλία Λεκκό και τον κ. Ιωάννη Γκιώνη πραγματοποίησε επίσκεψη στο Κίεβο της Ουκρανίας το χρονικό διάστημα μεταξύ 26 και 28 Μαρτίου.

Η αντιπροσωπεία είχε συναντήσεις με ανώτερα στελέχη του Υπ. Οικονομικών, της Κεντρικής Τράπεζας καθώς και διεθνών οργανισμών όπως το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα, όπου συζητήθηκαν οι τελευταίες οικονομικές εξελίξεις καθώς και οι μακροοικονομικές προοπτικές όπως αυτές διαμορφώνονται στο εγγύς μέλλον.

Την Δευτέρα 2 Απριλίου 2007, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας ανακοίνωσε την διάλυση της Βουλής (Supreme Rada) και την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών για την 27η Μαΐου. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του πρωθυπουργού Γιανούκοβιτς, ανακήρυξε την ενέργεια αυτή ως συνταγματικά έκνομη. Κατά συνέπεια η χώρα έχει εισέλθει σε τροχιά πολιτικής κρίσης, την σοβαρότερη μετά τα γεγονότα της ”Πορτοκαλί” επανάστασης (Orange Revolution).

Παρά το γεγονός ότι η οικονομία έχει αποδείξει ότι μπορεί να αναπτύσσεται σε ένα ασταθές πολιτικό περιβάλλον είναι ευνόητο ότι στην περίπτωση που η πολιτική κρίση παραταθεί, οι παρενέργειες της θα έχουν αντίκτυπο και στην οικονομική ζωή.

Εάν οι εξελίξεις κατά την διάρκεια της ”Πορτοκαλί” επανάστασης μπορούν να αποτελέσουν οδηγό για τις πιθανές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει μια νέα πολιτική κρίση στην οικονομία τότε θα πρέπει να περιμένουμε έναν ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης κατά 0,6%-1% χαμηλότερο σε σχέση με το βασικό μας σενάριο (που προβλέπει ρυθμό αύξησης κατά 5,5%), αύξηση του πληθωρισμού κατά 16% ( σε σχέση με 10,5% που είναι η βασική μας πρόβλεψη) και μια ελαφρά επιδείνωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.

Η μεγαλύτερη όμως πίεση θα πρέπει να αναμένεται να εμφανιστεί στα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης η κεντρική τράπεζα έχασε το 1/3 των αποθεμάτων της εξαιτίας της κερδοσκοπικής φυγής κεφαλαίων κάτι που είναι πολύ πιθανόν να παρατηρηθεί και στην παρούσα συγκυρία.

Παραταύτα, κατά την παρούσα φάση, η κεντρική τράπεζα βρίσκεται σε πολύ πιο ισχυρή θέση από ότι βρισκόταν την εποχή εκείνη.

Συνεπικουρούμενη από τις υψηλές εισροές άμεσων ξένων επενδύσεων οι οποίες έφθασαν το 5% του ΑΕΠ για το 2006, έχει στην διάθεση της σχετικά υψηλά συναλλαγματικά διαθέσιμα (περίπου 22,8 δις δολάρια ή 20% του ΑΕΠ στις αρχές Μαρτίου) για να αντιμετωπίζει ενδεχόμενες συναλλαγματικές εκροές και να προστατεύσει το υφιστάμενο καθεστώς της de facto σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας του τοπικού νομίσματος έναντι του δολαρίου (current defacto peg to the US dollar).

Χτες (Τρίτη 4 Απριλίου 2007), πρώτη μέρα μετά την εκδήλωση της κρίσης, οι τοπικές χρηματαγορές αντέδρασαν σχετικά ψύχραιμα. Η κεντρική τράπεζα δεν χρειάστηκε να παρέμβει, ενώ το τοπικό νόμισμα (Χρίβνια) διαπραγματευόταν ελαφρά χαμηλότερα στα 5,045/USD από 5,055/USD, αλλά μέσα στα όρια διακύμανσης που έχει θέσει η Κεντρική Τράπεζα. To τοπικό χρηματιστήριο σημείωσε πτώση κατά 6,9% μέσα σε μια μέρα, ενώ οι αποδόσεις των ομολόγων ανέβηκαν κατά 16 μονάδες βάσης. Η πιθανότητα να ανέβουν περαιτέρω κατά 50-100 μονάδες βάσης δεν μπορεί να αποκλειστεί εξαιτίας της νευρικότητας των επενδυτών.

Στην περίπτωση που η πολιτική κρίση δεν παραταθεί, όπως και είναι το πιθανότερο σενάριο, αναμένουμε τα κύρια μεγέθη της οικονομίας της Ουκρανίας να διαμορφωθούν ως εξής:

• Για το 2007, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται στα επίπεδα του 5,5%, στηριζόμενος κυρίως στην αύξηση της κατανάλωσης και των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί σε επίπεδα 10,5%, εξαιτίας δρομολογημένων αυξήσεων στην τιμή του φυσικού αερίου.

• Παράλληλα το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται να ανέλθει στο 2,8%-3% του ΑΕΠ, ενώ ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ στο 15%.

• Μετά από μια περίοδο πλεονασμάτων, η χώρα παρουσίασε έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών το οποίο διαμορφώθηκε στο 1,5% του ΑΕΠ κατά το 2006, το οποίο αναμένεται να επιδεινωθεί περαιτέρω σε επίπεδα άνω του 3% το 2007.

• Η εκρηκτική συνολική πιστωτική επέκταση (άνω του 70% μέσα στο 2006) είχε ως συνέπεια η συνολική δανειακή επιβάρυνση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών να διαμορφωθεί στο 45,7% του ΑΕΠ της Ουκρανίας.

• Η ισχυρή δανειακή έκθεση σε ξένο νόμισμα είναι ο σημαντικότερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η οικονομία της Ουκρανίας. Λόγω της σταθερής ισοτιμίας του τοπικού νομίσματος έναντι του δολαρίου και των χαμηλότερων επιτοκίων σε ξένο νόμισμα οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά έχουν επιδοθεί στον δανεισμό σε ξένο νόμισμα. Αυτό έχει σαν συνέπεια το 50% των συνολικών χορηγήσεων να έχει εκδοθεί σε ξένο νόμισμα.

Αυτό σε συνδυασμό με την μη ύπαρξη δυνατότητας αντιστάθμισης του συναλλαγματικού κινδύνου έχει δημιουργήσει ένα πλέγμα αδυναμιών για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις καθώς και προκλήσεων για τον χρηματοπιστωτικό τομέα.

* Η ανάλυση της Εurobank για την Ουκρανία δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.