Ελλάδα: Γιατί οι αγορές δεν περιμένουν τις τρεις... αδελφές

H πρόσφατη άρνηση της Standard & Poor's να αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία από το «B-/Stable» αποδεικνύει ότι, αν και οι κινήσεις που έγιναν για την υποβάθμιση της χώρας ήταν ταχύτατες, οι αναμενόμενες αναβαθμίσεις θα πάρουν πολύ περισσότερο χρόνο από αυτόν που επιθυμεί η αγορά, αλλά και η κυβέρνηση.

Αν και δεν μπορεί να εκτιμηθεί πόσο θα διαρκέσει η προσπάθεια για την επιστροφή των ratings στα προ κρίσης επίπεδα, κάποιοι αναφέρουν ότι ίσως πάρει και περισσότερο από μία δεκαετία, εν αναμονή και της αυριανής (Παρασκευή) απόφασής της Moody's για την ελληνική οικονομία.

Όμως έχει τελικά τόσο μεγάλη σημασία η αναβάθμιση από τους τρεις οίκους; Οι αγορές των κυβερνητικών, αλλά και των εταιρικών ομολόγων δεν φαίνεται να περιμένουν τις αναβαθμίσεις και δεν τους έχει πάρει πολύ χρόνο να καταλάβουν ότι το potential των ελληνικών assets είναι πολύ υψηλό.

Όπως προεξόφλησαν ταχύτατα τα προβλήματα των παραπάνω οικονομιών, με τους επενδυτές να ξεφορτώνονται τα κρατικά ομόλογα των ευρωπαϊκών κρατών της περιφέρειας, τα spreads να εκτοξεύονται και τις εταιρικές εκδόσεις να εκλείπουν, με τον ίδιο τρόπο έχουν αποφασίσει ότι μέρος των προβλημάτων ανήκει πια στο παρελθόν.

Η πτώση της χώρας στις πιστοληπτικές αξιολογήσεις των τριών οίκων S&P, Moody's και Fitch από τον Δεκέμβριο του 2009 έγινε με καταιγιστικούς ρυθμούς, ακολουθώντας από κοντά την πτώση που σημείωνε το ΑΕΠ και ενσωματώνοντας ταυτόχρονα τους φόβους της άτακτης χρεοκοπίας και του ενδεχόμενου Grexit. Η Moody's εξακολουθεί να κατατάσσει τη χώρα μας τρεις βαθμίδες χαμηλότερα από την S&P και τη Fitch, αφού το «Β-/Stable» αντιστοιχεί στο «Β3» της Moody's.

Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, τόσο η Πορτογαλία όσο κι η Ισπανία και η Ιρλανδία παρουσίασαν παρόμοια εικόνα με την Ελλάδα και υποβαθμίστηκαν από τους τρεις οίκους, χωρίς όμως οι υποβαθμίσεις στην πιστοληπτική τους ικανότητα να είναι τόσο έντονες όσο της χώρας μας. Η Ιταλία, παρά το τεράστιο χρέος της, έμεινε στο απυρόβλητο από τη Moody's μέχρι και τις αρχές Οκτωβρίου 2011.

Μιλούν τα ομόλογα

Εν τω μεταξύ όμως, οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων έχουν μειωθεί ταχύτατα μετά το PSI από τις αρχές του 2012, με τις αποδόσεις και στις υπόλοιπες χώρες να μειώνονται επίσης. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η άνοδος στις αξιολογήσεις της πιστοληπτικής ικανότητας των χωρών δεν έχει αυξηθεί παρά ελάχιστες βαθμίδες. Οι αποδόσεις των ελληνικών 10ετών σε σχέση με πέρυσι τον Μάρτιο έχουν μειωθεί κατά 4,3 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ στα αντίστοιχα ομόλογα της Πορτογαλίας κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες  και της Ιρλανδίας κατά μία ποσοστιαία μονάδα.

Αμέσως μετά το PSI, η αγορά των εταιρικών ομολόγων που ήταν ερμητικά κλειστή για τις ελληνικές επιχειρήσεις έχει δει μερικές σποραδικές εκδόσεις από σημαντικές εγχώριες εταιρείες. Οι τρέχουσες αποδόσεις των ελληνικών εταιρικών ομολόγων έχουν μειωθεί άνω του 40%, σύμφωνα με τα στοιχεία της HSBC, σε σχέση με την ημερομηνία έκδοσής τους, από το 8,2% κατά μέσο όρο στο 4,7% στα τέλη του τρέχοντος μήνα, ακολουθώντας την πτωτική τάση των αποδόσεων στα εταιρικά ομόλογα υψηλής απόδοσης (high yield) που κατά μέσο όρο έχει φτάσει στο -50% τα τελευταία τρία έτη, από το 7,1% κατά μέσο όρο στο 3,5% τον Μάρτιο.

Η αγορά αποφάσισε

Το τελευταίο και ισχυρότερο σήμα ότι οι αγορές δεν θα περιμένουν τις «τρεις αδερφές», όπως χαρακτηριστικά αποκαλούνται οι τρεις οίκοι αξιολόγησης, είναι η επιτυχία των εκδόσεων των δύο ελληνικών συστημικών τραπεζών, της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς.

Θεωρητικά, μια τράπεζα με αξιολόγηση «CCC/C» που ζητάει μακροπρόθεσμα κεφάλαια της τάξεως του 20% των υπαρχόντων, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα βρει ή το discount που θα πρέπει να προσφέρει είναι μάλλον απαγορευτικό.

Παρά λοιπόν την αξιολόγηση των Alpha και Πειραιώς από την S&P και το αρνητικό outlook, η άντληση σχεδόν 3 δισ. από τις δύο τράπεζες και η υπερκάλυψη σε χρόνο-ρεκόρ, όπου φαίνεται να προσφέρθηκαν αθροιστικά περίπου 6 δισ. ευρώ, δείχνει ότι οι αγορές είναι έτοιμες να τοποθετηθούν και πάλι στα πιο επικίνδυνα ελληνικά assets που είναι οι ελληνικές τράπεζες, και μάλιστα πληρώνοντας premium έναντι της εμπράγματης εσωτερικής αξίας τους.Το re-rating έχει ήδη γίνει στα μάτια των θεσμικών επενδυτών.

Η τοποθέτηση των επενδυτών, εκτός από ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, είναι άμεσο re-rating και στις προοπτικές ανάκαμψής της, καθώς ο αγοραστής των τραπεζών αγοράζει ουσιαστικά ό,τι περιλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο της τράπεζας, ενώ η προσέλκυση νέων και «ποιοτικότερων» funds δείχνει ότι οι αναβαθμίσεις στα ratings, όταν θα έρθουν, μάλλον θα είναι λίγο αργά. 

***Αναλυτικοί πίνακες με τις πιστοληπτικές αξιολογήσεις Ιταλίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας και Ιρλανδίας δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".