Αντιμέτωπες με ένα ιδιόμορφο νέο κίνημα… ανυπακοής βρίσκονται οι τράπεζες καθώς αυξάνονται, με ανησυχητική ταχύτητα, τα «κρούσματα» των επιχειρηματιών που προσφεύγουν στο κλασικό έργο του Ντάριο Φο «Δεν πληρώνω - δεν πληρώνω».

Δεκαπέντε μήνες μετά το ξέσπασμα της ελληνικής δημοσιονομικής κρίσης, τα «μαντάτα» για τις τράπεζες στο μέτωπο των επισφαλειών μόνο ευχάριστα δεν είναι. Την ώρα όπου καλούνται να ρυθμίσουν άμεσα δάνεια, άνω των 2,5 δισ. ευρώ, σε περίπου 12 «καυτά» μέτωπα, βρίσκουν -σε κάποιες περιπτώσεις- απέναντί τους ακόμη και τους ίδιους τους επιχειρηματίες.

Το «κίνημα ανυπακοής» από τα... μεγάλα πορτοφόλια ξεκίνησε, πρακτικά, από πέρυσι, όταν, παρά την πίεση των τραπεζών, το σύνολο σχεδόν των βασικών μετόχων εταιριών με υψηλό δανεισμό και προβληματική εξυπηρέτηση αρνήθηκε να βάλει το χέρι στην τσέπη, υλοποιώντας αυξήσεις κεφαλαίου.

Με τα δάνεια να μην αναχρηματοδοτούνται και τις διαπραγματεύσεις να τραβούν επί μήνες, η στάση των επιχειρηματιών «σκλήρυνε».

Έτσι, σήμερα, οι τράπεζες αντιμετωπίζουν από την άρνηση των επιχειρηματιών να συναινέσουν σε αναχρηματοδοτήσεις δανείων, αν δεν λάβουν οι εταιρίες τους και «φρέσκο» χρήμα από τις τράπεζες, έως, σε ορισμένες περιπτώσεις, τη μη αναγνώριση του ύψους των δανείων και επομένως των υποχρεώσεών τους.

Και βεβαίως δεν είναι πολλοί εκείνοι που αποδέχονται να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη και να χρηματοδοτήσουν τις εταιρίες τους, ή και να παράσχουν πρόσθετες προσωπικές εγγυήσεις.

Όπως έχει γράψει, ήδη, ο «Χαμαιλέων», οι διαπραγματεύσεις για την αναχρηματοδότηση των δανείων της Nutriart περιήλθαν στα τέλη του 2010 σε αδιέξοδο, μετά το αίτημα της εταιρίας και των μεγαλομετόχων της (οικογένεια Δαυίδ) να δοθεί επιπρόσθετο δάνειο ύψους περίπου 15 εκατ. ευρώ για κεφάλαιο κίνησης.

Τραπεζικοί κύκλοι τονίζουν ότι η πλευρά Δαυίδ για να τονίσει την αναγκαιότητα της πρόσθετης χρηματοδότησης επέδωσε στις τράπεζες «τελεσίγραφο»: «Ή δίνετε λεφτά να λειτουργήσει η εταιρία ή παραδίδω τα… κλειδιά».

Η «άκαμπτη» στάση Δαυίδ φαίνεται να πείθει τις τράπεζες, που δέχονται να συζητήσουν, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, το ενδεχόμενο να δοθεί και... φρέσκο χρήμα στη Nutriart μαζί με την αναχρηματοδότηση δανείων.

Αντιστοίχως, η Μηχανική και ο μεγαλομέτοχός της, κ. Εμφιετζόγλου, εμφανίζονται να «κωλυσιεργούν», σύμφωνα με πληροφορίες, ως προς την παροχή πρόσθετων εξασφαλίσεων στις τράπεζες, παρότι ζητείται να δοθεί πρόσθετη χρηματοδότηση, ύψους 34 εκατ. ευρώ, στην εταιρία.

Σημειώνεται ότι η Μηχανική έχει, ήδη, εισπράξει 7 εκατ. ευρώ για κάλυψη άμεσων αναγκών από τις πέντε μεγαλύτερες πιστώτριες τράπεζές της (ΕΤΕ, Eurobank, Alpha, Εμπορική και Κύπρου) και εκκρεμεί η χορήγηση ενεχύρων επί ακινήτων του ομίλου στην Ουκρανία και άλλων επενδύσεων, που όμως καθυστερεί - ενδεχομένως και λόγω διαδικασιών οι οποίες πρέπει να γίνουν σε άγνωστο για τις ελληνικές τράπεζες θεσμικό και διαδικαστικό περιβάλλον.

Εντούτοις, οι πιέσεις από την πλευρά «εργοδοτών» και το ενδεχόμενο κατάπτωσης εγγυήσεων που οι ίδιες έχουν παράσχει, για σημαντικά έργα, φαίνεται να οδηγούν πολλές εκ των τραπεζών στην απόφαση να παράσχουν και τα πρόσθετα 34 εκατ. ευρώ, απόφαση που ενδεχομένως να ληφθεί σήμερα, παρότι υπάρχουν και αντίθετες απόψεις.

Πάντως, η πλευρά Εμφιετζόγλου -παρότι φαίνεται να προκαλεί εκνευρισμό σε ορισμένους τραπεζίτες- δεν εμφανίζεται να τηρεί ανοιχτά «επιθετική» στάση, αλλά να έχει ως βασική γραμμή τακτικής την εμμονή στην άποψη ότι η εταιρία έχει «τεράστια περιουσία» και άρα δεν θα έπρεπε να υπάρχει κανένα πρόβλημα στην τραπεζική της χρηματοδότηση.

Δύσκολη όμως είναι η κατάσταση και στο μέτωπο των μη εισηγμένων επιχειρήσεων. Μεγάλη βιομηχανία, με δάνεια άνω των 400 εκατ. ευρώ, έχει σταματήσει εδώ και μήνες την εξυπηρέτησή τους. Ο ιδιοκτήτης της διαμηνύει, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ότι θα βάλει λεφτά μόνον εφόσον εκείνες δεχτούν γενναία ρύθμιση δανείων με επιμήκυνση και ελεγχόμενη μείωση απαιτήσεων.

Σοκ σε μεγάλες τράπεζες προκάλεσε, εξάλλου, η απόφαση γνωστού επιχειρηματία να δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει το ύψος των δανείων της επιχείρησής του λόγω μονομερών τροποποιήσεων στο επιτόκιο, στις οποίες προχώρησε μία εκ των πιστωτριών τραπεζών του. Το θέμα, αν δεν επέλθει συμβιβασμός στο παρά πέντε, οδεύει για επίλυση στις δικαστικές αίθουσες.

Τραπεζίτες χαρακτηρίζουν, δηκτικά, «κυριλέ επαναστάτες» και «κίνημα της κατσαρόλας» επιχειρηματίες που, παρότι διατηρούν μεγάλη προσωπική περιουσία, αρνούνται να συμβάλουν στην πληρωμή οφειλών των εταιριών τους. Σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις, σημειώνουν οι ίδιοι τραπεζίτες, δεν θα διστάσουν τελικά, παρά τη συγκυρία, να προχωρήσουν ως και σε μετοχοποίηση δανείων αποκτώντας τον έλεγχο των εταιριών.

Παράγοντες της αγοράς που παρακολουθούν με ανησυχία τις εξελίξεις τονίζουν, πάντως, ότι πρέπει να βρεθεί γρήγορα μια μέση οδός, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις στις οποίες ο βασικός μέτοχος έχει δείξει την καλή πρόθεσή του δανειοδοτώντας την εταιρία του για κάλυψη άμεσων αναγκών (π.χ. Nutriart - Δαυίδ).