Δύο μόνο πολυεθνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται σήμερα στην εγχώρια αγορά πετρελαιοειδών με τη μία, τη Shell, να έχει δρομολογήσει ήδη την αποχώρησή της και τη δεύτερη, την BP, να φέρεται ότι σχεδιάζει να ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο.

"Δεν υφίσταται τέτοιο θέμα αυτή τη στιγμή", δηλώνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της BP Hellas κ. Σωτήρης Χριστογιάννης. Μιλώντας αποκλειστικά στο euro2day.gr ο κ. Χριστογιάννης αφήνει, ωστόσο, ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας τέτοιας επιλογής, καθώς το γενικότερο περιβάλλον, όπως επισημαίνει, "είναι αρνητικό για τις επενδύσεις των πολυεθνικών εταιριών", σε συνδυασμό με την αγορά πετρελαιοειδών, στην οποία, όπως τονίζει, "όλες οι επιχειρήσεις είναι κοντά στα πρόθυρα ασφυξίας".

Μετά την απόφαση της Shell να πωλήσει "πακέτο" το σύνολο των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα και η BP βρέθηκε στο επίκεντρο έντονης φημολογίας τον τελευταίο καιρό που τη φέρει να ετοιμάζει ανάλογες κινήσεις. Δεν είναι η πρώτη φορά που βγαίνουν τέτοια σενάρια για την BP.

Ωστόσο, αυτή τη φορά υπάρχει αιτία. Είναι το βαρύ πρόστιμο που επιβλήθηκε στη Shell και στην BP για εναρμονισμένη πρακτική, το οποίo απορρίπτει κατηγορηματικά η τελευταία. Μάλιστα, έχει καταθέσει προσφυγή στο Εφετείο Αθηνών κατά της συγκεκριμένης απόφασης, η οποία επρόκειτο να συζητηθεί στις 12 Μαΐου, αλλά πήρε αναβολή για τις αρχές του 2010, ύστερα από αίτημα των νομικών συμβούλων της Επιτροπής Ανταγωνισμού, καθώς δεν ήταν έτοιμοι.

Παράλληλα, η BP κατέθεσε αίτηση αναστολής της καταβολής του προστίμου, που έγινε δεκτή για το ποσό των 28 εκατ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο των 2,066 εκατ. ευρώ συμπεριελήφθη στον ισολογισμό του 2008. Ταυτόχρονα, η BP έχει καταθέσει εγγυητική επιστολή 10 εκατ. ευρώ υπέρ του Δημοσίου, ως εγγύηση ότι το τελευταίο δεν θα απολέσει βεβαιωμένα έσοδα.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε ο κ. Χριστογιάννης στο euro2day.gr εκφράζει την πικρία του για τη μεταχείριση των διοικητικών αρχών απέναντι σε επιχειρήσεις του μεγέθους της BP και παράλληλα διατυπώνει την πρόβλεψη ότι από τις 20 εταιρίες που δραστηριοποιούνται σήμερα στην αγορά πετρελαιοειδών οι μισές δεν θα υπάρχουν στην επόμενη 3ετία.

Ζοφερό όμως είναι το κλίμα ειδικά για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις του κλάδου, κατά τον ίδιο. Ήδη έχουν αποχωρήσει από την Ελλάδα οι εταιρίες Mobil, Fina, Total και Texaco, αλλά και η Shell πολύ σύντομα θα αλλάξει χέρια και θα απομείνει μόνο η BP για την οποία δεν αποκλείεται να συμβεί το ίδιο, παρότι τέτοια προοπτική δεν θα γίνει ορατή πριν από το 2010.

"Το μήνυμα που εισπράττουν οι πολυεθνικές είναι ότι η Ελλάδα δεν είναι τόπος για να κάνεις business", λέει ο κ. Χριστογιάννης. "Λόγω του γενικότερου περιβάλλοντος που ισχύει, η Ελλάδα έχει καταφέρει να βρίσκεται στον πάτο της λίστας των προς επένδυση χωρών".

Για τον κ. Χριστογιάννη "όλα τα κόμματα πριονίζουν το δέντρο πάνω στο οποίο καθόμαστε" και ως παράδειγμα φέρνει την Επιτροπή Ανταγωνισμού και το πρόστιμο που επέβαλε στην εταιρία. "Είναι τραγική η δική μας περίπτωση. Δεν τελέστηκε καμία παράβαση του Ν.703/77. Πιστεύουμε ότι θα δικαιωθούμε και το πρόστιμο θα ακυρωθεί".

Ο συνομιλητής μας εκτιμά ότι "τα πρόστιμα επιβάλλονται για επικοινωνιακούς λόγους" και καθιστά σαφές ότι "κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ποιος θα παραμείνει στην Ελλάδα".

Πέρα όμως από τη μεταχείριση των διοικητικών αρχών, σημαντικό "αγκάθι" για τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών συνιστά αυτή τη στιγμή και η κατάσταση που παρουσιάζει η αγορά.

"Η ελληνική αγορά καυσίμων", λέει ο κ. Χριστογιάννης, "έχει φτάσει να είναι ζημιογόνος. Όλες οι επιχειρήσεις είναι κοντά στα πρόθυρα ασφυξίας". Η εικόνα αυτή συνεχίζεται και το 2009, καθώς η αγορά πετρελαιοειδών από τις αρχές του έτους παρουσιάζει πτωτικές τάσεις, τόσο ως προς τους όγκους πωλήσεων όσο και ως προς τα περιθώρια κέρδους που πιέζονται συνεχώς.

Ο κ. Χριστογιάννης θα επισημάνει ότι υπάρχει σημαντική συρρίκνωση στις πωλήσεις του πετρελαίου κίνησης, ενώ μικρότερη είναι στις βενζίνες. Το γεγονός αυτό αποδίδεται καταρχήν, σε ό,τι αφορά το πετρέλαιο κίνησης, στη μείωση της επαγγελματικής δραστηριότητας και στη συνακόλουθη μικρότερη διακίνηση αγαθών. Κατά δεύτερον, στην επανέναρξη της λαθραίας χρήσης πετρελαίου θέρμανσης από οχήματα, κατάσταση η οποία, όπως καταγγέλλει ο κ. Χριστογιάννης, έχει περιέλθει σε γνώση των εποπτικών και ελεγκτικών αρχών.

Παρά το γεγονός ότι με την εφαρμογή του προγράμματος "Ήφαιστος", του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, για τον έλεγχο της διακίνησης καυσίμων, αρχικά το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίστηκε με επιτυχία, ωστόσο, καθώς δεν υπήρξε καμία κύρωση για υπερτιμολογήσεις, η αγορά "ξεθάρρεψε", με αποτέλεσμα να ξαναρχίσει η λαθραία χρήση του πετρελαίου θέρμανσης. Έτσι, και το Δημόσιο χάνει έσοδα και τα πρατήρια ζημιώνονται, γιατί πουλάνε πετρέλαιο για θέρμανση το οποίο όμως προορίζεται για οχήματα.

Στη χρήση 2008 οι ενοποιημένες πωλήσεις της BP Hellas (συμπεριλαμβάνονται οι συγγενείς εταιρίες Safco, Gisco και Rapi) εμφανίζονται μειωμένες και η κερδοφορία της έχει μειωθεί κάθετα.

Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών, συμπεριλαμβανομένων των δασμών, ανέρχεται σε 1,975 δισ. ευρώ, έναντι 1,768 δισ. ευρώ του 2007, με τις καθαρές πωλήσεις να είναι 1,397 δισ. ευρώ έναντι 1,257 δισ. ευρώ της προηγουμένης χρήσης.

Τα κέρδη μετά από φόρους μειώθηκαν στα 5,992 εκατ. ευρώ έναντι 30,685 εκατ. ευρώ του 2007. Πέρυσι, η BP πραγματοποίησε επενδύσεις για πάγια, ύψους περίπου 25 εκατ. ευρώ, έναντι 21,830 εκατ. ευρώ του 2007.

Η διοίκηση της BP Hellas εφαρμόζει διαφορετική στρατηγική πωλήσεων σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά, καθώς προσβλέπει σε ικανοποιητικά περιθώρια κέρδους, παρότι αυτό σημαίνει ακριβότερες τιμές.

Πάντως, η εικόνα που επικρατεί για την BP στην αγορά είναι ότι έχει σταθερούς και φανατικούς πελάτες αλλά και πρατηριούχους που δεν αλλάζουν εύκολα σημαία. Σήμερα το δίκτυο πωλήσεων της BP Hellas περιλαμβάνει 1.200 πρατήρια, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι ελεγχόμενη από τους πρατηριούχους, ενώ σε έναν περιορισμένο αριθμό τα οικόπεδα είναι μισθωμένα.

Η εταιρία διαθέτει επίσης ένα από τα πληρέστερα δίκτυα εγκαταστάσεων σε όλη την Ελλάδα, ανάλογο με αυτό που έχει η ΕΚΟ. Το μερίδιο της BP Hellas στην αγορά καυσίμων υπολογίζεται αυτή τη στιγμή σε 15%.