Η αγορά τα θεωρεί «ασφαλή καταφύγια» σε μια περίοδο έντονης αβεβαιότητας, ωστόσο ανησυχεί μήπως το Δημόσιο «ρίξει» τις εταιρείες του για γενικότερους πολιτικούς και οικονομικούς λόγους.

Μπορεί βέβαια τα λεγόμενα «κρατικόχαρτα» να θεωρούνται από πολλούς οι πιο καλές μετοχικές επιλογές στο γεμάτο αβεβαιότητα 2009 (εξασφαλισμένη ζήτηση, ισχυρή ρευστότητα κ.λπ.), ωστόσο και αυτά δεν θα μείνουν αλώβητα από τη γενικότερη συγκυρία.

Συγκεκριμένα, ο φόβος της αγοράς είναι ότι η κυβέρνηση, για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους που αφορούν στη χώρα, θα θυσιάσει σε αρκετές περιπτώσεις τα συμφέροντα των κρατικών εταιρειών, ζημιώνοντας όμως τους μετόχους μειοψηφίας τους.

* Ήδη, για παράδειγμα, ο διοικητής του ΟΤΕ, κ. Παναγής Βουρλούμης, εξέφρασε τη δυσφορία του για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τον Οργανισμό, οι οποίες ανέρχονται γύρω στα 80 εκατ. ευρώ.

Είναι προφανές ότι ιδίως μετά τη στρατηγική συνεργασία με τους Γερμανούς της Deutsche Telekom η διοίκηση του ΟΤΕ έχει έναν λόγο παραπάνω για να συμπεριφέρεται ως ιδιωτική εταιρεία σε σχέση με το παρελθόν.

Ο κ. Βουρλούμης επίσης «πέταξε το μπαλάκι» στους συνδικαλιστές και στην κυβέρνηση για ένα νέο πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου στον Οργανισμό. Η κυβέρνηση, πάντως, εκτιμάται ότι θα είναι πιο διστακτική στο να εγκρίνει μια τέτοια κίνηση, σε περίπτωση που κληθεί -είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω των ταμείων- «να βάλει το χέρι στην τσέπη» (περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα κ.λπ.).

Το θετικό, πάντως, για τον ΟΤΕ είναι ότι φέτος αναμένεται να παρουσιάσει στάσιμο ή ελαφρά ανοδικό EBITDA, με σαφώς θετικές ταμειακές ροές, οι οποίες με τη σειρά τους θα μειώσουν σημαντικά τους τόκους και θα αυξήσουν τα κέρδη. Και αυτά χωρίς να προσμετρηθούν ενδεχόμενες συνέργιες από τη συνεργασία του Οργανισμού με τους Γερμανούς.

* Στην περίπτωση της ΔΕΗ, η κυβέρνηση έσπευσε να αναβάλει για τουλάχιστον έξι μήνες την επιβολή ρήτρας καυσίμου στα τιμολόγια που είχε επιβάλει μόλις πέρυσι, ξαφνιάζοντας -για μία ακόμη φορά, αρνητικά- τη χρηματιστηριακή αγορά. Παρ’ όλα αυτά, η εξωτερική συγκυρία (τιμές πετρελαίου, περιορισμός εισαγωγών κ.λπ.) είναι τόσο καλή, ώστε για φέτος αναμένεται ισχυρή κερδοφορία.

* Στην ΕΥΑΘ, το διοικητικό συμβούλιο αποφάσισε (αυτοβούλως;) το πάγωμα των τιμολογίων για την πλειονότητα των πελατών της το 2009, αιφνιδιάζοντας τους επενδυτές, καθώς οι αυξήσεις είχαν αποφασιστεί με βάση υπουργική απόφαση και είχαν συμπεριληφθεί στο πενταετές business plan της εισηγμένης.
 
Το θετικό, πάντως, για την εταιρεία είναι ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική μείωση του αριθμού των εργαζομένων λόγω συνταξιοδότησης, τάση που θα συνεχιστεί και κατά την επόμενη διετία. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, η κερδοφορία του 2009 αναμένεται ότι θα υπερβεί εκείνη του 2008, χωρίς να συνεκτιμάται κάποια επίδραση από το κυλιόμενο business plan που θα ανακοινωθεί σύντομα.

* Η ΕΥΔΑΠ, επίσης, θα πρέπει να θεωρείται η πλέον αδικημένη εταιρεία του Δημοσίου στο ταμπλό της Σοφοκλέους, για πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα, στο θέμα των τιμολογίων, η μέση αύξηση των οποίων είναι πολύ χαμηλότερη από τον πληθωρισμό. Συγκεκριμένα, αυξήσεις τιμολογίων την τελευταία εξαετία έγιναν τον Μάρτιο του 2003 κατά 2,5%, τον Δεκέμβριο του 2004 (21 μήνες αργότερα) κατά 2,8%, τον Φεβρουάριο του 2007 (26 μήνες μετά) κατά 3% και τον Οκτώβριο του 2008 (20 μήνες αργότερα) κατά 3% και πάλι.

Να σημειωθεί ότι η τιμή του νερού στην Ελλάδα είναι σαφώς χαμηλότερη από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Το τι θα γίνει μέσα στο 2009 δεν είναι γνωστό, ωστόσο θεωρείται απίθανο η κυβέρνηση να προχωρήσει σε νέες αυξήσεις τιμολογίων σε ένα περιβάλλον γενικότερης οικονομικής ύφεσης και επίσης σε περίοδο η οποία κατά πολλούς εκλαμβάνεται ως προεκλογική.

Η δεύτερη «εκκρεμότητα» του Δημοσίου απέναντι στην ΕΥΔΑΠ είναι οι περίφημες επιχορηγήσεις τις οποίες οφείλει στην εισηγμένη εδώ και πολλά χρόνια, ενώ μία ακόμη «πληγή» είναι οι μεγάλες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Απέναντι σε αυτό το περιβάλλον, η ΕΥΔΑΠ προσπαθεί να αντιδράσει μέσα από τον περιορισμό του λειτουργικού κόστους της. Το κόστος που δεν αφορά στο προσωπικό μειώθηκε ελαφρά από το 2003 έως και το 2007 (από τα 109 εκατ. ευρώ στα 106 εκατ. ευρώ), ενώ ο αριθμός των εργαζομένων κατά την ίδια περίοδο υποχώρησε από τους 4.390 στους 3.680 (κατά 16,2%), πλην όμως το κόστος μισθοδοσίας ενισχύθηκε σε ποσοστό 21% (από τα 135,5 εκατ. ευρώ στα 163,3 εκατ. ευρώ).

Για το 2009, πάντως, τα κέρδη της εταιρείας αναμένονται σαφώς αυξημένα λόγω του ότι η αύξηση των τιμολογίων που έλαβε χώρα τον Οκτώβριο του 2008 αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τα αποτελέσματα κυρίως κατά τη φετινή χρήση.

Οι συστάσεις των αναλυτών

Οι τίτλοι του ΟΤΕ και της ΔΕΗ αποτελούν top picks για τα περισσότερα τμήματα ανάλυσης, ενώ η Cheuvreux ειδικά για τη ΔΕΗ προτείνει τιμή-στόχο τα 17,6 ευρώ και για τον ΟΤΕ τα 16,5 ευρώ.
 
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τις οποίες συλλέγει η Factset, η μέση τιμή-στόχος για τη μετοχή του ΟΤΕ είναι τα 16,50 ευρώ, ενώ με σύσταση «αγοράς» προτείνουν τον τίτλο οι Εθνική - Ρ&Κ, Alpha Finance, Proton Bank, JP Morgan, Oddo Securities, Cheuvreux, Πειραιώς Χρηματιστηριακή, Merrill Lynch και Citigroup Investment Research.

Αναφορικά με τη μετοχή της ΔΕΗ και βάσει της Factset, η μέση τιμή-στόχος είναι τα 17,80 ευρώ, ενώ με θετική σύσταση προτείνεται από τις Marfin Analysis, Alpha Finance, Εθνική - Ρ&Κ, Deutsche Bank, Πειραιώς Χρηματιστηριακή, Cheuvreux και Citigroup Investment Research. Για τη ΔΕΗ, η πλειονότητα των αναλυτών εκτιμά ότι το 2009 ενδεχομένως να αποδειχτεί σημαντικό σημείο καμπής, που θα της δώσει ώθηση, αφού αναμένεται μεγάλη ανάκαμψη της κερδοφορίας της κυρίως λόγω των μειωμένων τιμών του πετρελαίου.

Για τη μετοχή της ΕΥΔΑΠ, όπως είναι λογικό, οι συστάσεις είναι λιγότερες σε αριθμό, ενώ «ουδέτερη» σύσταση προτείνουν τόσο η Alpha Finance όσο και η Euroxx Χρηματιστηριακή και η ATE Χρηματιστηριακή, με τιμή-στόχο τα 7,20 ευρώ, τα 6,70 ευρώ και τα 6,63 ευρώ αντίστοιχα.
 
Η ATE χαρακτηρίζει την ΕΥΔΑΠ αμυντική μετοχή που κατά την εκτίμησή της, μεσούσης της κρίσης, συγκεντρώνει τα χαρακτηριστικά τα οποία ζητούν οι επενδυτές από έναν αμυντικό τίτλο. Ωστόσο, είναι διαπραγματεύσιμη με υψηλό P/E για το 2009, έναντι των ευρωπαϊκών ανταγωνιστριών της, αλλά με χαμηλότερο λόγο P/BV.

Ταυτόχρονα, σε παλαιότερη ανάλυση η Κύπρου Χρηματιστηριακή προτείνει «market perform» με τιμή-στόχο τα 7,9 ευρώ.

Αντίθετα, ο τίτλος της ΕΥΑΘ προτείνεται με σύσταση «αγοράς» από τέσσερα τμήματα ανάλυσης, τις Alpha Finance, Εθνική - Ρ&Κ Χρηματιστηριακή, Πειραιώς Χρηματιστηριακή και Κύπρου Χρηματιστηριακή, με τιμές-στόχους 8,30 ευρώ, 6,50 ευρώ, 5,10 ευρώ και 6,07 ευρώ αντίστοιχα. Ειδικά για την Εθνική - Ρ&Κ Χρηματιστηριακή, η μετοχή της ΕΥΑΘ αποτελεί top pick για το 2009, λόγω των ισχυρών θεμελιωδών, του περιορισμού στο κόστος, της επέκτασης του δικτύου, της καθαρής ταμειακής θέσης και της επιτυχημένης διοίκησης.

* Αναδημοσίευση από το 567ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 6 - 10 Φεβρουαρίου 2009.