Παίρνουν τα... πάνω τους οι ταχύτητες στο διαδίκτυο

Αν και το 2020 παρατηρείται σημαντική αύξηση στην ταχύτητα internet που καταγράφει η πλατφόρμα ΥΠΕΡΙΩΝ της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών-Ταχυδρομείων, και παρά τις υποχρεώσεις των παρόχων για ακριβή ενημέρωση για τις ταχύτητες που προσφέρουν, η μέση ταχύτητα στη ροή καθόδου διαμορφώθηκε στα 27.01 Mbps ενώ η μέση ταχύτητα στη ροή ανόδου μόλις 4.69 Mbps.

Παρά τις χαμηλές ταχύτητες το 2020 παρατηρείται σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2019, που αποδίδεται από την ΕΕΤΤ στην αύξηση του αριθμού τελικών χρηστών με συνδέσεις δικτύων νέας γενιάς (VDSL, FTTΗ).

Συγκεκριμένα, στη ροή καθόδου παρατηρείται αύξηση 34,83% για τη μέση τιμή και 29,47% για τη μεσαία τιμή ταχύτητας, ενώ στη ροή ανόδου, αύξηση 44,02% και 337,88% αντίστοιχα.

Η εφαρμογή του διατάξεων του Εθνικού Κανονισμού Ανοικτού Διαδικτύου κατά την περίοδο αναφοράς 2020-2021 συνέβαλε στην αύξηση του ενδιαφέροντος από πλευράς των τελικών χρηστών για έλεγχο της ταχύτητας, όπως αποτυπώνεται και στην αύξηση των μετρήσεων στην πλατφόρμα ΥΠΕΡΙΩΝ της ΕΕΤΤ. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να ξεκινήσει νέο έργο αναβάθμισης της πλατφόρμας ΥΠΕΡΙΩΝ, με κύριους στόχους τη βελτίωση της ακρίβειας μέτρησης και των στατιστικών, που είναι δημόσια διαθέσιμα στο κοινό.

Οι μετρήσεις

Συνολικά την περίοδο 01.01.2020 - 31.12.2020 καταγράφηκαν 24.582 μετρήσεις από 3.150 συνδέσεις εγγεγραμμένων χρηστών. Ο αριθμός των συνδέσεων μπορεί να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό χρηστών που έκαναν μετρήσεις, καθώς κάθε χρήστης μπορεί να έχει περισσότερες από μία συνδέσεις (π.χ. για το σπίτι, το εξοχικό).

Σημειώθηκε πολύ μεγάλη αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη (71% σε σχέση με το 2019):

1. Κατά κύριο λόγο, η αύξηση αποδίδεται στη θέση σε εφαρμογή του Εθνικού Κανονισμού Ανοικτού Διαδικτύου (ΕΚΑΔ), στον οποίο προβλέπεται ο έλεγχος της ταχύτητας από τους ίδιους τους συνδρομητές και η υποχρέωση των παρόχων για αποζημιώσεις, σε περίπτωση αποκλίσεων από την ταχύτητα που αναφέρεται στους όρους της σύμβασης.
2. Κατά δεύτερο λόγο, η αύξηση του ενδιαφέροντος των χρηστών για την ποιότητα της ευρυζωνικής τους πρόσβασης και τη διενέργεια σχετικών μετρήσεων, εκτιμάται ότι οφείλεται στα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού στην Ελλάδα, λόγω των οποίων αυξήθηκε σημαντικά η χρήση του Διαδικτύου για απαιτητικές σε εύρος ζώνης υπηρεσίες, όπως τηλεργασία, τηλεκπαίδευση, αλλά και διασκέδαση (παιχνίδια, βίντεο).

Τι προβλέπει ο Κανονισμός Ανοικτού Διαδικτύου

Στις 25 Νοεμβρίου 2020 τέθηκαν σε ισχύ οι διατάξεις του ΕΚΑΔ για τις ταχύτητες στα σταθερά δίκτυα. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, οι πάροχοι σταθερών δικτύων πρόσβασης οφείλουν να ενημερώνουν τους συνδρομητές για την ελάχιστη, συνήθως διαθέσιμη και μέγιστη ταχύτητα που αναμένεται στη σύνδεσή τους. Η ενημέρωση αφορά τόσο τους νέους όσο και τους υφιστάμενους συνδρομητές ενός παρόχου.

Η ενημέρωση για τις ταχύτητες αποτελεί μέρος των όρων της σύμβασης, ενώ ο συνδρομητής αποκτά δικαίωμα αποζημιώσεων ή επανορθώσεων σε περίπτωση που διαπιστωθούν συνεχείς ή επαναλαμβανόμενες αποκλίσεις από την ελάχιστη ταχύτητα.

Παραδείγματα δυνατών επανορθώσεων ή αποζημιώσεων είναι έκπτωση στον λογαριασμό, δυνατότητα επιλογής πακέτου με χαμηλότερη ονομαστική ταχύτητα, επιστροφή τμήματος ή συνόλου του παγίου, ή συνδυασμός αυτών. Σε περίπτωση αποκλίσεων μεγαλύτερων από 30% για ADSL δίκτυα και 20% για τις υπόλοιπες τεχνολογίες (π.χ. VDSL, FTTH), ο συνδρομητής αποκτά και το δικαίωμα αζήμιας καταγγελίας της σύμβασης, εφόσον το πρόβλημα δεν διορθωθεί εντός 30 ημερών (με εξαίρεση τις υποχρεώσεις του συνδρομητή για καταβολή τυχόν υπολοίπων επιδότησης συσκευών ή τερματικού εξοπλισμού).

Στα κινητά δίκτυα, η εφαρμογή των διατάξεων του ΕΚΑΔ για τις ταχύτητες ξεκίνησε την 1η Μαρτίου 2021. Σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον Κανονισμό, οι πάροχοι κινητών δικτύων ανάρτησαν στις ιστοσελίδες τους χάρτες με τις δεσμευτικές ταχύτητες που παρέχουν στους τελικούς χρήστες σε όλη την Ελληνική Επικράτεια, συνοδευόμενους από σχετικά διευκρινιστικά κείμενα.

Υπενθυμίζεται ότι στα κινητά δίκτυα, οι πάροχοι δεσμεύονται απέναντι στους συνδρομητές για τη μέγιστη ταχύτητα που μπορεί να επιτευχθεί σε μια περιοχή. Σε περίπτωση συνεχών ή επαναλαμβανόμενων αποκλίσεων από την ταχύτητα αυτή, ο συνδρομητής αποκτά δικαίωμα αποζημιώσεων ή επανορθώσεων, καθώς και δικαίωμα αζήμιας καταγγελίας της σύμβασης για αποκλίσεις μεγαλύτερες από 10%.

Τυχερά παιχνίδια

Σχετικά με τους περιορισμούς που επιβάλλονται από τους παρόχους στην πρόσβαση σε ιστοσελίδες για συμμόρφωση με τη νομοθεσία ή αποφάσεις δικαστηρίων, κατά τα τελευταία έτη παρατηρείται μείωση του αριθμού ιστοσελίδων με παράνομα τυχερά παιχνίδια, αλλά αύξηση ιστοσελίδων που μπλοκάρονται λόγω δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Οι εφαρμοζόμενοι περιορισμοί είναι:

1. Απαγόρευση παράνομων τυχερών παιχνιδιών μετά από απόφαση της Επιτροπής Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (ΕΕΕΠ).
2. Απαγόρευση ιστοσελίδων που περιέχουν περιεχόμενο με δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, είτε μετά από σχετική δικαστική απόφαση, είτε μετά από απόφαση της Επιτροπής για τη Γνωστοποίηση Διαδικτυακής Προσβολής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων (ΕΔΠΠΙ).

Φιλτράρισμα κίνησης

Τα μέτρα για τη διατήρηση της ακεραιότητας και ασφάλειας του δικτύου ως επί το πλείστον λαμβάνονται για την αποτροπή κυβερνοεπιθέσεων. Γενικά εφαρμοζόμενη πρακτική για την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων είναι το φιλτράρισμα της κίνησης, με αυτόματους μηχανισμούς αναγνώρισης κακόβουλης κίνησης.

Μικρός αριθμός μέτρων λαμβάνεται για την αποτροπή χρήσης ταυτότητας άλλου προσώπου (spoofing), ή ανεπιθύμητων μηνυμάτων (spam), ή μηνυμάτων ή ιστοσελίδων για την κακόβουλη συλλογή προσωπικών δεδομένων (phishing).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έκθεσης, το φιλτράρισμα της κίνησης αφορούσε:

• Aποτροπή phishing 17%
• Αποτροπή κυβερνοεπιθέσεων 67%
• Αποτροπή spam 8%
• Αποτροπή spoofing 8%

Εξειδικευμένες υπηρεσίες

Στον τομέα των εξειδικευμένων υπηρεσιών, αξιοσημείωτο είναι ότι η τηλεόραση μέσω διαδικτύου (IPTV) δίνεται πλέον από τους περισσοτέρους παρόχους ως απλή OTT υπηρεσία, παρόμοια με άλλες πλατφόρμες τηλεόρασης (Youtube, Netflix, κ.λπ.).

Σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, πλέον μόνο ένας πάροχος δίνει την υπηρεσία τηλεόρασης μέσω διαδικτύου (IPTV) ως εξειδικευμένη, εφαρμόζοντας κάποια προτεραιοποίηση ή δέσμευση εύρους ζώνης. Στους υπόλοιπους παρόχους, η υπηρεσία IPTV δίνεται σαν OTT (Over The Top) υπηρεσία, χωρίς να χρειάζεται κάποιος μηχανισμός για την αναβάθμιση της ποιότητας.

Σχετικά με τους περιορισμούς στη χρήση τερματικού εξοπλισμού, όπως περιορισμοί που έχουν εντοπιστεί στη χρήση modem/router με δυνατότητα VoIP από το εμπόριο, η εξέταση συνδέεται με τον ορισμό του σημείου τερματισμού δικτύου από την ΕΕΤΤ.

Το θέμα αυτό είχε τεθεί πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση και αναμένονται τα αποτελέσματά της και πιθανόν η σύνταξη σχετικού κανονισμού.

Υπηρεσίες διαφοροποιημένης χρέωσης

Ο αριθμός των υπηρεσιών/εφαρμογών διαφοροποιημένης χρέωσης κυμαίνεται στα επίπεδα των προηγούμενων ετών.

Κατά το 2020, παρέχονταν 22 υπηρεσίες διαφοροποιημένης χρέωσης από τους παρόχους κινητών δικτύων. Από τις 22 υπηρεσίες, οι 12 (54.55%) ήταν μηδενικής χρέωσης, ενώ στις υπόλοιπες 10 (45.45%) ο συνδρομητής συνήθως πληρώνει κάποιο ποσό για κατανάλωση προκαθορισμένου όγκου δεδομένων από συγκεκριμένες κατηγορίες εφαρμογών (π.χ. εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης, ανταλλαγής μηνυμάτων, βίντεο, μουσικής).

Οι συχνότερες υπηρεσίες είναι οι εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων και οι εφαρμογές ροής βίντεο και μουσικής. Επίσης, κατά το 2020, όλοι οι πάροχοι κινητών δικτυών παρείχαν δωρεάν πρόσβαση στην πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης και στις πλατφόρμες με εκπαιδευτικό περιεχόμενο του Υπουργείου Παιδείας.

Επίσης, 10 από τις 22 υπηρεσίες (45.45%) αφορούν σε περιεχόμενο του ίδιου του παρόχου, ενώ οι υπόλοιπες σε περιεχόμενο τρίτων μερών. Σε καμία από τις τελευταίες, ωστόσο, δεν υπάρχουν συμφωνίες με τους παρόχους περιεχομένου σχετικά με χρηματικά ανταλλάγματα ή ρήτρες αποκλειστικότητας για τη διαφοροποιημένη χρέωση.

Τέλος, σε 12 από τις 22 εφαρμογές (54.55%) πραγματοποιείται σε βάθος έλεγχος πακέτων (Deep Packet Inspection, DPI) για την αναγνώριση της κίνησης.

Καταγραφή παραπόνων

Την περίοδο Μαΐου 2020 - Απριλίου 2021 υποβλήθηκε πολύ χαμηλός αριθμός παραπόνων στο ΤΕΚ της ΕΕΤΤ για θέματα ανοικτού διαδικτύου.

Η συντριπτική πλειοψηφία των παραπόνων αφορούσε στη γενική ποιότητα υπηρεσίας και περιλάμβανε αναφορές χρηστών για χαμηλή ταχύτητα πρόσβασης στο Διαδίκτυο.

Σημειώνεται ότι η ΕΕΤΤ αποτελεί το δεύτερο ή τρίτο επίπεδο υποβολής παραπόνων, αφού οι δυσαρεστημένοι συνδρομητές πρώτα απευθύνονται στον πάροχό τους, ή σε δεύτερο επίπεδο σε όργανα επίλυσης διαφορών (π.χ. Συνήγορο του Καταναλωτή), και μόνο οι συνδρομητές που δεν μένουν ικανοποιημένοι με την επίλυση του παραπόνου τους απευθύνονται στην ΕΕΤΤ.