Οι ηλεκτρικές συνδέσεις που ανατρέπουν το τοπίο στην ενέργεια

Πολύ νωρίτερα από το 2030 η Ελλάδα θα καλύψει τον στόχο που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διεθνή διασυνδεσιμότητα της χώρας μας. Παράλληλα, με αυξημένο «γκάζι» τρέχουν και οι εσωτερικές διασυνδέσεις, που θα έχουν ως συνέπεια οφέλη για τους καταναλωτές από τη μείωση των ΥΚΩ, τα οποία σήμερα επιβαρύνουν τα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας.

Με βάση τον στόχο της Ε.Ε., η καθαρή διεθνής μεταφορική ικανότητα της Ελλάδας θα πρέπει ως το 2030 να αντιπροσωπεύει το 15% της συνολικής εγκατεστημένης παραγωγικής ισχύος. Με τα έργα που «τρέχει» ο ΑΔΜΗΕ, ο στόχος αυτός θα έχει καλυφθεί πριν από το 2025.

Πρόκειται για τη δεύτερη διασύνδεση με Ιταλία και Βουλγαρία, νέες συνδέσεις με Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία και Τουρκία, το ηλεκτρικό καλώδιο Κύπρου-Κρήτης-Αττικής, αλλά και νέες δυνατότητες, που βρίσκονται προς το παρόν στα χαρτιά, με την Αίγυπτο.

Μέχρι τέλος του μηνός, ο ΑΔΜΗΕ υπογράφει με τον αντίστοιχο Διαχειριστή της Ιταλίας, TERNA, Σύμφωνο Συνεργασίας για τη σύσταση κοινής ομάδας εργασίας που θα αναλάβει την εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας για τη βέλτιστη όδευση της νέας υποθαλάσσιας διασύνδεσης, μεταφορικής ισχύος 500-1000 MW. Οι δύο χώρες έχουν συνομολογήσει για την ανάγκη να γίνει η δεύτερη γραμμή και με το Σύμφωνο που θα υπογραφεί, ξεκινούν τυπικά και οι σχετικές διαδικασίες. Σήμερα η Ελλάδα συνδέεται ηλεκτρικά με την Ιταλία με υποβρύχιο καλώδιο και γραμμή μεταφοράς συνεχούς ρεύματος ισχύος 500 MW.

Ως το τέλος Απριλίου, εξάλλου, ο ΑΔΜΗΕ θα προκηρύξει διαγωνισμό για την ανάθεση κατασκευής του ελληνικού τμήματος, συνολικής έκτασης 30 χλμ., για τη νέα εναέρια γραμμή 400 KV μεταξύ του ΚΥΤ Νέας Σάντας με τον Υ/Σ Maritsa East 1, της Βουλγαρίας. Οι Βούλγαροι ήδη προχωρούν τις εργασίες κατασκευής για το δικό τους τμήμα, ενώ στόχος του ΑΔΜΗΕ είναι το ελληνικό κομμάτι να έχει ολοκληρωθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2022, για να ηλεκτρισθεί όλη η γραμμή μέσα στο καλοκαίρι του ίδιου έτους. Σήμερα η Ελλάδα συνδέεται με τη Βουλγαρία με μία γραμμή 400 KV.

Ταυτόχρονα, εργάζονται συστηματικά ομάδες εργασίας των εμπλεκομένων Διαχειριστών για την αναβάθμιση της διασύνδεσης με Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία. Με την Αλβανία, με την οποία έχουμε ήδη γραμμές, 150 KV και 400 KV, διερευνάται η προοπτική διασύνδεσης με νέα γραμμή 400 KV, καθώς και η κατασκευή Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στο ελληνικό Σύστημα. Με τη Βόρεια Μακεδονία υπάρχουν γραμμές 400 KV και τώρα μελετώνται σενάρια αναβάθμισης της υφιστάμενης διασύνδεσης. Ώριμα χαρακτηρίζονται και τα πλάνα αναβάθμισης της διασύνδεσης με την Τουρκία, με την οποία λειτουργεί γραμμή 400 KV από το 2008.

Το ενδιαφέρον του ΑΔΜΗΕ στρέφεται και στις θαλάσσιες διασυνδέσεις στη Μεσόγειο. Ο Διαχειριστής είναι σε επαφή με την Κομισιόν για τα κρίσιμα ζητήματα τεχνικής ωριμότητας του έργου που προωθείται από τον Euroasia Interconnector, για τις δύο ηλεκτρικές διασυνδέσεις, Κύπρου-Κρήτης και Κρήτης-Αττικής, καθώς και τη διαλειτουργικότητα των ηλεκτρικών Συστημάτων Ελλάδας-Κύπρου. Όπως έχει γνωστοποιήσει ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης, η Κομισιόν βλέπει με θετικό μάτι τη συμμετοχή Ευρωπαϊκού Διαχειριστή στο μετοχικό σχήμα της Διασύνδεσης, ωστόσο, σχετική απόφαση δεν έχει ληφθεί ακόμη από τους μετόχους του ΑΔΜΗΕ.

Ενεργό ρόλο διεκδικεί, επίσης, ο ΑΔΜΗΕ στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, μετά το σχετικό Μνημόνιο Συνεργασίας που υπογράφηκε μεταξύ των δύο χωρών.

Οι διεθνείς διασυνδέσεις έχουν πολλαπλά οφέλη και συνιστούν κομβικό στοιχείο για την ανάπτυξη του ΑΔΜΗΕ. Συμβάλλουν αποφασιστικά στην ευστάθεια του ελληνικού Συστήματος, επιτρέπουν τη σύγκλιση των τιμών μεταξύ των Ευρωπαϊκών Περιφερειών, ενισχύουν τις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας, εξυπηρετούν την ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων και συνεπάγονται αξιόλογα κεφάλαια κίνησης για τον Διαχειριστή. Δεν είναι τυχαίο ότι χάρη στα έσοδα του ΑΔΜΗΕ από τις διεθνείς διασυνδέσεις, αποτράπηκε η αύξηση των ταριφών του Διαχειριστή τα προηγούμενα χρόνια.

Εσωτερικές διασυνδέσεις

Το μεγάλο στοίχημα του ΑΔΜΗΕ είναι η ολοκλήρωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κρήτη, ένας ευσεβής στόχος για πολλά χρόνια, που τώρα ξεκινά να γίνεται πραγματικότητα. Μέσα στο καλοκαίρι (Ιούνιος-Ιούλιος) προβλέπεται να λειτουργεί η μικρή, λεγόμενη, διασύνδεση, Κρήτης-Πελοποννήσου, που θα σηματοδοτήσει τη σταδιακή απόσυρση χρήσης των ρυπογόνων πετρελαϊκών μονάδων στο νησί, καθώς θα καλύψει το 30% των ηλεκτρικών φορτίων της Κρήτης και θα δημιουργήσει ηλεκτρικό χώρο για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 200 MW.

Εντός του έτους προωθούνται και τα έργα για τη μεγάλη διασύνδεση, Κρήτης-Αττικής, που αφορούν στους δύο Υποσταθμούς και τα υπόγεια τμήματα των καλωδίων. Οι σχετικές μελέτες για την προμήθεια εξοπλισμού βρίσκονται σε εξέλιξη και στήνονται εργοτάξια στε Κρήτη και Αττική. Το έργο, που υλοποιείται από την Αριάδνη Interconnevtion, εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο στα μέσα του 2023.

Ταυτόχρονα, «τρέχει» και η 4η φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων. Μέσα στο καλοκαίρι προβλέπεται να έχουν αναδειχθεί οι ανάδοχοι για την κατασκευή του νέου Υποσταθμού GIS 150 KV/MT στη Σαντορίνη και για τα υποβρύχια καλώδια κυκλώματος 150 KV, που θα τη συνδέσουν με τη Νάξο. Στους επόμενους μήνες θα προκηρυχθούν οι διαγωνισμοί και για τα υπόλοιπα νησιά, Φολέγανδρο, Μήλο και Σέριφο. Η διασύνδεση της Σαντορίνης θα προηγηθεί, το 2023 και τα τρία άλλα νησιά θα ακολουθήσουν ένα χρόνο μετά.

Το μεγάλο όφελος από τις νησιωτικές διασυνδέσεις είναι η μείωση του κόστους για τα ΥΚΩ, που σήμερα καλούνται να καταβάλλουν οι καταναλωτές. Από τις τρεις φάσεις διασύνδεσης των Κυκλάδων εξοικονομούνται 70 εκατ. ευρώ ετησίως, από τη διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου άλλα περίπου 150 εκατ. ευρώ και με τη λειτουργία της μεγάλης διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, η συνολική μείωση θα φθάσει στα 400 εκατ. ευρώ.

Για την απεικόνιση της μείωσης αυτής στα τιμολόγια του ρεύματος απαιτείται απόφαση της ΡΑΕ και σχετική νομοθετική ρύθμιση.