«Τζακ ποτ» εκατομμυρίων ευρώ φαίνεται πως έχει πιάσει ο ελβετικός όμιλος Dufry, με την αγορά της Καταστήματα Αφορολόγητων Ειδών (ΚΑΕ) από την «αμαρτωλή» Folli Follie, καθώς, αφενός, τα αποτελέσματά της στηρίζουν την κερδοφορία του, αφετέρου, πριμοδοτείται από το ελληνικό Δημόσιο, ακόμη και υπό τον κίνδυνο «τσουχτερών» προστίμων της Κομισιόν.
Στις 29 Μαΐου 2020, η Βουλή κύρωσε την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της κυβέρνησης για τη στήριξη επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων που έχουν πληγεί από τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας Covid-19. Πρόκειται για το νόμο 4690/2020, ο οποίος στο άρθρο 19 περιλαμβάνει τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών για νέα παράταση, ως το τέλος του 2022 (31/12/2022), στο καθεστώς πώλησης αφορολόγητων ειδών από καταστήματα της ΚΑΕ στα σύνορα με Τουρκία, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία. Η τροπολογία υπερψηφίστηκε από τα τρία μεγάλα κόμματα, όπως και οι προηγούμενες, που είχαν καταθέσει οι κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Είναι η πέμπτη συνεχόμενη παράταση που χορηγεί η Ελληνική Δημοκρατία στην ΚΑΕ, αναστέλλοντας την ισχύ του νόμου 3842/2010, ο οποίος ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο, οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (118/2008). Με βάση τον παραπάνω νόμο, η ΚΑΕ θα έπρεπε να έχει διακόψει από την 1η Ιανουαρίου του 2017 την πώληση προϊόντων χωρίς Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ).
Αυτό που πραγματικά εντυπωσιάζει, είναι ο χρόνος και ο συμβολισμός της κίνησης από πλευράς κυβέρνησης. Το υπουργείο Οικονομικών έσπευσε να εισηγηθεί διετή παράταση, επτά μήνες πριν λήξει η προηγούμενη και ενώ έχει ενημερωθεί, αρμοδίως, για έρευνα περί παράβασης νομοθεσίας, που ξεκίνησε για τη συγκεκριμένη υπόθεση η Κομισιόν.
Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, τον περασμένο Απρίλιο έφθασε στο υπουργείο Οικονομικών σχετικό έγγραφο της Κομισιόν, με το οποίο γνωστοποιείται ότι ξεκίνησε διερεύνηση για το αν η Ελλάδα παραβίασε τη σχετική κοινοτική οδηγία, που επιβάλλει τη διακοπή πώλησης αφορολογήτων και έγινε νόμος της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 2010. Δηλαδή, το υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε την τροπολογία, ενώ ήταν ενήμερο για την έναρξη της έρευνας, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει, όπως έγκαιρα είχε προειδοποιήσει το Euro2day.gr, σε επιβολή προστίμου, το οποίο θα επωμιστούν οι φορολογούμενοι.
Από τα πρακτικά της συνεδρίασης προκύπτει ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών δεν ενημέρωσε τη Βουλή για την έρευνα που διενεργεί η Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και Τελωνειακής Ένωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αντίθετα, παρέθεσε στην αιτιολογική έκθεση τα γνωστά, από τις προηγούμενες παρατάσεις, επιχειρήματα (χαμηλότερος ΕΦΚ που ισχύει στις γειτονικές εκτός Ε.Ε. χώρες, κίνδυνος απώλειας του συνόλου των θέσεων εργασίας της ΚΑΕ), επισημαίνοντας ότι από την παράταση δεν προκύπτει επιβάρυνση του προϋπολογισμού.
Η επίκληση της απώλειας θέσεων εργασίας έχει καταρριφθεί, στην πράξη, από το προηγούμενο του καταστήματος στον Προμαχώνα. Όταν η Βουλγαρία εισήλθε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σταμάτησαν οι πωλήσεις αφορολογήτων από το εν λόγω κατάστημα, χωρίς να μειωθεί το προσωπικό του.
Όσον αφορά στην επιβάρυνση ή μη του κρατικού προϋπολογισμού, ναι μεν δεν προκαλείται δημοσιονομικό κόστος από την παράταση, αλλά προκύπτει απώλεια εσόδων λόγω μη καταλογισμού Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης επί χαμηλότερων, πιθανώς, πωλήσεων. Άλλωστε, η απώλεια εσόδων Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης αποτελεί έναν από τους λόγους για την έρευνα της Κομισιόν.
Το Δημόσιο στηρίζει την ΚΑΕ και η Dufry μοιράζει παχυλές αμοιβές και bonuses
Τουλάχιστον ατυχής ήταν, τέλος, ο συμβολισμός να κατατεθεί η τροπολογία μαζί με την κύρωση της ΠΝΠ για τα μέτρα στήριξης εγχώριων επιχειρήσεων από τις επιπτώσεις της πανδημίας. Nαι μεν η ΚΑΕ πλήττεται από τον δραστικό περιορισμό της κίνησης σε λιμάνια, αεροδρόμια και μεθοριακούς σταθμούς, όπως ανέφερε στη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών, αλλά την ίδια στιγμή η Dufry, που αποτελεί τον μοναδικό της μέτοχο, μοιράζει «παχυλές» αμοιβές και bonuses στα στελέχη της.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΚΑΕ έχει κάνει χρήση των μέτρων κυβερνητικής στήριξης, θέτοντας σε αναστολή εργασίας περίπου 800 εργαζόμενους, ενώ φέρεται, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, να κατέθεσε αίτηση για δάνειο με κρατική εγγύηση, προκειμένου να ενισχύσει το κεφάλαιο κίνησής της.
Την ώρα, όμως, που η «χρυσοτόκος όρνιθα» της Dufry στηρίζεται, ορθώς, από το Ελληνικό Δημόσιο, η Dufry εξήγγειλε με ανακοίνωσή της στις 12 Μαΐου μειώσεις των δαπανών για το προσωπικό (μείωση προσωπικού και μισθών), που δεν έχει διευκρινισθεί αν συμπεριλαμβάνουν και το προσωπικό της ΚΑΕ. Εξέλιξη που η κυβέρνηση πρέπει να αποκλείσει, δεδομένης της χρήσης από την ΚΑΕ μέτρων κρατικής στήριξης.
Τέλος, οι μέτοχοι της ελβετικής μητρικής ενέκριναν, στην πρόσφατη γενική συνέλευσή τους, «γαλαντόμες» αμοιβές για τα στελέχη της, παρότι η φετινή χρονιά προβλέπεται ζημιογόνος. Ταυτόχρονα, καταβλήθηκαν κανονικά τα bonuses χρήσης 2019.
Σημειώνεται ότι λόγω των εξαγορών που πραγματοποιεί συνεχώς η Dufry, προκύπτει το εξής παράδοξο σχήμα: τα ενοποιημένα κέρδη του ομίλου είναι χαμηλότερα από την κερδοφορία της ΚΑΕ. Για παράδειγμα, στη χρήση 2018 (σ.σ. τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία για ΚΑΕ), τα καθαρά κέρδη της ΚΑΕ ανήλθαν στα 41 εκατ. ευρώ.
Για την ίδια χρήση, η Dufry εμφάνισε καθαρά κέρδη 26 εκατ. ελβετικών φράγκων. Τα προσαρμοσμένα (χωρίς το κόστος εξαγορών), όμως, καθαρά κέρδη του ελβετικού ομίλου για την ίδια χρήση ανήλθαν στα 354 εκατ. ελβετικά φράγκα.
Η Dufry αγόρασε την ΚΑΕ, το 2013, δίνοντας ως αντάλλαγμα μετρητά 375,5 εκατ. ευρώ και μετοχές Dufry, αξίας, τότε, 153 εκατ. ευρώ. Τέλος, ανέλαβε δανεισμό ύψους 335 εκατ. ευρώ. Δηλαδή, σε επίπεδο συνολικής επιχειρησιακής αξίας, η ΚΑΕ αποτιμήθηκε, κατά τη συναλλαγή, στα 863,5 εκατ. ευρώ, ενώ αν συνυπολογισθεί και η αμοιβή των 28 εκατ. ευρώ που αποκάλυψε το Euro2day.gr, το ποσό αυξάνεται στα 890 εκατ. ευρώ.