Ποιο είναι το επόμενο στοίχημα της Εθνικής Τράπεζας

Το «στοίχημα» αξιοποίησης της διογκούμενης ρευστότητας, λόγω «αναγκαστικών» πωλητηρίων και αποπληρωμής δανείων, καλείται πλέον να κερδίσει η διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, προκειμένου να συνοδεύσει με βελτίωση της κερδοφορίας την υποχρεωτική σμίκρυνση του ισολογισμού της τράπεζας.

Η ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας το 2015, με χρήση νέας κρατικής βοήθειας, οδήγησε στην επιβολή ενός αυστηρότερου πλάνου αναδιάρθρωσης. Η Εθνική καλείται, ως τα μέσα του 2018, να εγκαταλείψει το σύνολο των δραστηριοτήτων της στο εξωτερικό (σ.σ. εκτός από Μάλτα και Λονδίνο) καθώς και εμβληματικές θυγατρικές της όπως η Εθνική Ασφαλιστική.

Χθες ανακοινώθηκε η υπογραφή συμφωνίας πώλησης της Banca Romaneasca στον ουγγρικό όμιλο OTP. Αποτελεί την τέταρτη, κατά σειρά, θυγατρική τράπεζα της Εθνικής που πωλείται. Είχαν προηγηθεί η τουρκική Finansbank, η βουλγαρική UBB και η νοτιοαφρικανική SABA, ενώ σε φάση επιλογής προτιμητέου επενδυτή βρίσκεται ο διαγωνισμός πώλησης της σερβικής θυγατρικής.

Αν συνυπολογισθεί η πώληση των NBGI, Αστήρ Παλάς καθώς και η συμφωνία με την Exin για την Εθνική Ασφαλιστική, γίνεται αντιληπτό το μέγεθος της συρρίκνωσης του ισολογισμού της. Μέσα σε μια διετία-τριετία, η Εθνική, από ένας περιφερειακός όμιλος με τραπεζικές, ασφαλιστικές και επενδυτικές δραστηριότητες, μετεξελίσσεται σε πιστωτικό ίδρυμα επικεντρωμένο μόνο στην εγχώρια αγορά και στις αμιγώς τραπεζικές εργασίες.

Η απελευθέρωση ρευστότητας αποτελεί το μοναδικό ισχυρό «όπλο» που έχει στη διάθεσή της η διοίκηση της Εθνικής, για να πετύχει τον στόχο κερδοφόρου μετασχηματισμού. Όπως ανέφερε στην τακτική γενική συνέλευση των μετόχων της ο CEO της τράπεζας Λ. Φραγκιαδάκης, στόχος της ΕΤΕ είναι να χρησιμοποιήσει την αντλούμενη ρευστότητα για τη χρηματοδότηση της εγχώριας οικονομίας.

Συνολικά, από τις πωλήσεις θυγατρικών που επιβάλλει το πλάνο αναδιάρθρωσης, αναμένεται ενίσχυση της ρευστότητάς της κατά 2,7 δισ. ευρώ, όπως αποκάλυψε η διοίκησή της στην τελευταία τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές.

Ήδη έχει εισπράξει περίπου 720 εκατ. ευρώ από τη μεταβίβαση της βουλγαρικής UBB (τίμημα 610 εκατ. και αποπληρωμή γραμμών χρηματοδότησης 108 εκατ. ευρώ), ενώ είχε προηγηθεί επιστροφή κεφαλαίου 132 εκατ. ευρώ και απόδοση μερίσματος 50 εκατ. ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, ρευστότητα 900 εκατ. ευρώ.

Μέχρι το τέλος του έτους ή το αργότερο στις αρχές του 2018 αναμένεται να απελευθερωθεί επιπρόσθετη ρευστότητα ύψους 1,4 δισ. ευρώ από τις μεταβιβάσεις Εθνικής Ασφαλιστικής, Banca Romaneasca και SABA. Ακολουθούν οι πωλήσεις θυγατρικών σε Σερβία (φάση επιλογής προτιμητέου επενδυτή), Κύπρο, Αλβανία και FYROM.

Το συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού...

Με δεδομένο ότι η Εθνική διαθέτει (σ.σ. στοιχεία τέλους α' τριμήνου) τον καλύτερο λόγο χορηγήσεων προς καταθέσεις (88%) μεταξύ των εγχώριων τραπεζών, η περαιτέρω ενίσχυση ρευστότητας παρέχει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.

Μπορεί, δηλαδή, να παίξει δυνατά στις εγχώριες χορηγήσεις, βελτιώνοντας σταδιακά τα καθαρά έσοδα από τόκους, λόγω πιστωτικής επέκτασης και βελτίωσης του μείγματος των χορηγήσεων με βάση την απόδοση επιτοκίου.

...και οι πρακτικές δυσκολίες

Πρακτικά, όμως, υπάρχουν σειρά από δυσκολίες, με σημαντικότερη την οικονομική συγκυρία. Η ζήτηση για δάνεια από επιχειρήσεις με καλά θεμελιώδη στοιχεία, εξωστρέφεια και καινοτομία παραμένει χαμηλή, ενώ οι καθυστερήσεις στην προώθηση ιδιωτικοποιήσεων έχουν ως αποτέλεσμα να καθυστερούν μεγάλα έργα (π.χ. Ελληνικό), που θα λειτουργήσουν ως ατμομηχανή για σειρά από κλάδους.

Έτσι, ενώ ο CEO της Εθνικής χαρακτήρισε ως στρατηγική ευκαιρία την υποχρέωση απομόχλευσης, προειδοποίησε ότι απαιτείται η δημιουργία φιλοεπενδυτικού περιβάλλοντος, προκειμένου η προσπάθεια της τράπεζας να μην πέσει στο κενό, καλώντας την κυβέρνηση να πάρει την ιδιοκτησία του προγράμματος.

Αποπληρωμές υψηλότερες από τις νέες χορηγήσεις

Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν τη δυσκολία του εγχειρήματος. Η Εθνική, στο α' τρίμηνο του έτους, είχε αύξηση των νέων χορηγήσεων, σύμφωνα με όσα είπε στους αναλυτές η διοίκησή της, ύψους 500 εκατ. ευρώ. Το υπόλοιπο, όμως, των συνολικών χορηγήσεων μειώθηκε κατά 400 εκατ. ευρώ καθώς οι αποπληρωμές δανείων και οι διαγραφές ήταν υψηλότερες από τις νέες χορηγήσεις.

Με αντίστοιχο ρυθμό έτρεξαν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι νέες χορηγήσεις στο β' τρίμηνο, τάση που αν δεν βελτιωθεί σημαντικά ως το τέλος του έτους, θα έχει ως αποτέλεσμα η τράπεζα να κλείσει τη χρονιά με αρνητικό ρυθμό πιστωτικής επέκτασης.

Απαιτούνται, σύμφωνα με αναλυτές, νέες χορηγήσεις της τάξης τουλάχιστον των 3 με 4 δισ. ευρώ ετησίως, προκειμένου η τράπεζα να αρχίσει να αυξάνει το υπόλοιπο χορηγήσεων, κίνηση που σε συνδυασμό με την επίτευξη των στόχων για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων θα οδηγήσει στη βελτίωση των καθαρών εσόδων από τόκους (σ.σ. φέτος αναμένεται να μείνουν σταθερά).

Η μείωση του cost of funding

Στον αντίποδα, η ενίσχυση της ρευστότητας αντικατοπτρίζεται άμεσα στη μείωση του κόστους χρηματοδότησης καθώς η τράπεζα εξοφλεί ρευστότητα που αντλεί από τον έκτακτο μηχανισμό ELA. Αν το πλάνο απελευθέρωσης ρευστότητας 2,7 δισ. ευρώ από πωλήσεις θυγατρικών υλοποιηθεί ως τα τέλη Μαρτίου 2018, η Εθνική θα δει το κόστος χρηματοδότησής της να μειώνεται, ετησίως, κατά 40 εκατ. ευρώ.

Συνολικά, εφόσον η Εθνική αποπληρώσει τον ELA έως τον Μάρτιο του 2018, η ετήσια εξοικονόμηση σε επίπεδο κόστους χρηματοδότησης θα ανέλθει σε 80 εκατ. ευρώ.