Ελλάκτωρ: Το 10% της Alpha Bank και η «ρήξη» των μετόχων

Σε τεντωμένο σκοινί ακροβατεί η Ελλάκτωρ, με τις ευαίσθητες μετοχικές της ισορροπίες να βαρύνει περαιτέρω η διάθεση του 10% που κατείχε ο επενδυτής Ιωάννης Τζιβέλης και το οποίο βρίσκεται ενεχυριασμένο πλέον από την Alpha Bank.

Ενόσω η τράπεζα αναζητεί τη χρυσή τομή στον γόρδιο δεσμό που δημιουργεί η διάθεση του 10%, είτε μεταξύ των τεσσάρων βασικών μετόχων (Λεωνίδας Μπόμπολας, Δημήτρης Κούτρας, Δημήτρης και Αναστάσιος Καλλιτσάντσης), είτε σε έναν ή περισσότερους στρατηγικούς επενδυτές, το ρήγμα εντός της διοίκησης του μεγαλύτερου κατασκευαστικού ομίλου της χώρας βαθαίνει. Το 10%, εκτός του ότι ανάλογα με το πού θα καταλήξει μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, είναι στην πραγματικότητα η αφορμή και όχι η αιτία που διχάζει τον όμιλο.

Όσοι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα στην Ελλάκτωρ ξέρουν καλά πως ήταν εξαρχής ένας γάμος από συμφέρον, αφού οι δύο πλευρές (Μπόμπολας-Κούτρας και Αναστάσιος και Δημήτρης Καλλιτσάντσης) «είχαν ανέκαθεν διαφορετικές, αν όχι ασυμβίβαστες, αντιλήψεις για το πώς διοικείται ή πρέπει να διοικείται ο όμιλος, αλλά και προς τα πού πρέπει να πάει».

Η Ελλάκτωρ προέκυψε το 1999 από τη συγχώνευση της Ελληνικής Τεχνοδομικής των αδερφών Καλλιτσάντση και της ΑΚΤΩΡ των Μπόμπολα-Κούτρα. Ήταν από την αρχή ένα μεγάλο στοίχημα λόγω της εντελώς διαφορετικής επιχειρηματικής φιλοσοφίας των δύο πλευρών, αφού η Ελληνική Τεχνοδομική εστίαζε περισσότερο σε ιδιωτικά έργα και ακολουθούσε μία πιο τεχνοκρατική αντίληψη στη διοίκηση και τη δραστηριοποίησή της.  Στον αντίποδα, η ΑΚΤΩΡ της οικογένειας Μπόμπολα είχε στο επίκεντρο τα δημόσια έργα και χαρακτηριζόταν από περισσότερο «ελληνική» επιχειρηματική λογική.

Οι διαφορές ανάμεσα στις δυο φιλοσοφίες ήταν και ο λόγος που από πολύ νωρίς οι τέσσερις μέτοχοι διαχώρισαν τους τομείς ευθύνης τους. Ο Δημήτρης Καλλιτσάντσης επικεντρώθηκε στις κατασκευαστικές δραστηριότητες του εξωτερικού, επιδιώκοντας την ανάπτυξη του ομίλου εκτός συνόρων, διαβλέποντας από νωρίς τον σταδιακό περιορισμό της ελληνικής αγοράς κατασκευών, ενώ ο αδερφός του, Αναστάσιος Καλλιτσάντσης εστίασε στην ενέργεια, τόσο σε επίπεδο Ανανεώσιμων Πηγών όσο και στη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο, διαβλέποντας τις προοπτικές της ελληνικής ενεργειακής αγοράς. Παράλληλα, ο Αναστάσιος Καλλιτσάντσης κράτησε υπό την ευθύνη του τον κλάδο της ανάπτυξης ακινήτων.

Στον αντίποδα, ο Λεωνίδας Μπόμπολας ανέλαβε τον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων κι είχε την εποπτεία των Παραχωρήσεων, ενώ ο Δημήτρης Κούτρας είχε τον έλεγχο των κατασκευών στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, καθώς και των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.

Τα πρώτα σύννεφα

Μέχρι την έλευση της οικονομικής κρίσης, ο διαχωρισμός αυτός φαινόταν εκ πρώτης να λειτουργεί. Ωστόσο, όταν τα δεδομένα άλλαξαν και ο όμιλος κλήθηκε να αντιμετωπίσει το νέο περιβάλλον, τα σύννεφα άρχισαν να πληθαίνουν. «Η Ελλάκτωρ απαιτούσε για να επιβιώσει να μετεξελιχθεί και ξεφύγει από το business as usual» λένε πρόσωπα που παρακολουθούν τη διαμάχη.

Η πλευρά των αδερφών Καλλιτσάντση ζητούσε μεγαλύτερη διαφάνεια, πιο ουσιαστική εταιρική διακυβέρνηση, ένα άλλο, πιο ευρωπαϊκό μοντέλο διοίκησης. Οσοι τάσσονται με τη συγκεκριμένη πλευρά υποστηρίζουν πως «ο Δημήτρης Κούτρας επέμενε στην ίδια συνταγή με το επιχείρημα «αυτήν ξέρουμε, αυτή εμπιστευόμαστε», συμπαρασύροντας συχνά και τον Λεωνίδα Μπόμπολα, που ακόμα κι αν είχε πιο μοντέρνες απόψεις από τον πατέρα του, αμφιταλαντευόταν ανάμεσα στο παλιό αλλά γνώριμο και το νέο αλλά άγνωστο». Κατά θαυματουργό τρόπο, οι διαφορές, άλλοτε με συγκρούσεις κι άλλοτε με υποχωρήσεις, επιλύονταν πάντα.

Τι άλλαξε λοιπόν τους τελευταίους δώδεκα μήνες και η διαμάχη των δύο πλευρών βγήκε εκτός ελέγχου; Άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τα όσα συμβαίνουν στους διαδρόμους της Ελλάκτωρ απορρίπτουν τα όσα ακούγονται στην αγορά περί έργων που έφεραν ζημίες και προκάλεσαν γκρίνιες. «Σε έναν όμιλο που διαχειρίζεται τόσο μεγάλα έργα σε τόσο αντίξοο περιβάλλον, τέτοια στραβοπατήματα είναι πταίσματα, όχι αιτίες διαζυγίου», σημειώνουν μιλώντας στο Euro2day.gr. Η αναφορά τους δεν είναι τυχαία, αφού το τελευταίο διάστημα η πλευρά Κούτρα εμφανιζόταν ενοχλημένη από τους χειρισμούς του Δημήτρη Καλλιτσάντση ως προς το έργο της «Χρυσής Γραμμής της Ντόχα» στο Κατάρ.

Η άλλη πλευρά ωστόσο επιμένει πως επρόκειτο για προπέτασμα καπνού. «Επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί μία μαγική εικόνα. Αν δει κανείς με προσοχή τον τομέα των κατασκευών, αναλογικά οι ζημίες που έχουν προκαλέσει μικρότερα έργα στα Βαλκάνια είναι πολύ μεγαλύτερες από τις όποιες αστοχίες σε ένα έργο 3 δισεκατομμυρίων ευρώ στο Κατάρ. Απλά τα Βαλκάνια «κρύβονται» πίσω από έργα στην Ελλάδα, ενώ το έργο στην Ντόχα στέκεται μόνο του».

Αν λοιπόν δεν ήταν τα έργα αυτά καθεαυτά, ποια ήταν τα γεγονότα που έφτασαν τον κόμπο στο χτένι; Η απάντηση λένε οι πληροφορίες του Euro2day.gr «είναι νομικής φύσεως και όχι οικονομικής».

Το ρήγμα βαθαίνει

Το ρήγμα άρχισε να βαθαίνει και να δημιουργείται κρίση εμπιστοσύνης πριν από ένα χρόνο. Ήταν τον Μάρτιο του 2016, όταν εκδόθηκε διεθνές ένταλμα σύλληψής κατά του Λεωνίδα Μπόμπολα από την Κυπριακή Δημοκρατία, με την κατηγορία του χρηματισμού Κύπριων αξιωματούχων σε σχέση με τη δραστηριοποίηση της ΗΛΕΚΤΩΡ στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων. H ελληνική δικαιοσύνη δεν προχώρησε στην έκδοση του κ. Μπόμπολα στην Κύπρο, αλλά «η υπόθεση παραμένει ανοιχτή επί ελληνικού εδάφους και ταλανίζει τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της Ελλάκτωρ».

Πριν μάλιστα κοπάσει ο θόρυβος από την υπόθεση της ΗΛΕΚΤΩΡ, ο όμιλος σείστηκε συθέμελα για ακόμα μία φορά, αφού σύμφωνα με εισήγηση της ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, η Ελλάκτωρ βρέθηκε κατηγορούμενη για χειραγώγηση διαγωνισμών δημόσιων έργων και σύσταση καρτέλ στον κλάδο των κατασκευών.

«Οι αποκαλύψεις που ήρθαν στο φως για τον ρόλο της ΑΚΤΩΡ αλλά και οι δεκάδες αναφορές στον καθοριστικό ρόλο που εμφανιζόταν να παίζει ο κ. Δημήτρης Κούτρας στην υπόθεση προκάλεσαν ανεπανόρθωτο πλήγμα στην εμπιστοσύνη μεταξύ των βασικών μετόχων της Ελλάκτωρ», λένε όσοι θεωρούν πως η κόντρα των δύο πλευρών είναι «νομικής φύσεως».  

Προσθέτουν, μάλιστα, πως αντίθετα με την περίπτωση του κ. Λεωνίδα Μπόμπολα, όπου εκκρεμεί η εκδίκαση της υπόθεσης στην Κύπρο και συνεπώς δεν μπορεί κάποιος να προδικάσει κατά πόσο ευσταθούν οι κατηγορίες, στην περίπτωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, «η ίδια η Ελλάκτωρ μπήκε στη διαδικασία της διευθέτησης, αποδεχόμενη ουσιαστικά τις κατηγορίες, σε μία προσπάθεια να αποφύγει ένα εξοντωτικό σε ύψος πρόστιμο αλλά και ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες του κ. Δημήτρη Κούτρα».

Υπό αυτό το πρίσμα, το πού και πώς θα αποφασίσει να διαθέσει το 10% των μετοχών του ομίλου η Alpha Bank φαίνεται πως θα είναι ο καταλύτης εξελίξεων που εδώ και καιρό έχουν πάρει τον δρόμο τους για την Ελλάκτωρ.

Παράγοντες της αγοράς πάντως αναφέρουν ότι η Alpha Βank, μη έχοντας κάποια πίεση ή κάποια συγκεκριμένη προθεσμία, πιθανώς να μην προχωρήσει στην εκποίηση του συγκεκριμένου ποσοστού, εάν εκτιμήσει ότι κάτι τέτοιο θα είχε ενδεχομένως αρνητικά αποτελέσματα. Και τούτο καθώς η Ελλάκτωρ είναι σημαντικός πελάτης και οφειλέτης της τράπεζας, άρα πρώτιστο μέλημά της δεν θα είναι τόσο η είσπραξη ενός ποσού από την πώληση των μετοχών, όσο η συνέχεια στην όσο το δυνατόν πιο εύρυθμη λειτουργία του ομίλου.