της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου

Σε πόρισμα ”κόλαφο” που εγείρει σημαντικά ερωτήματα για το κατά πόσο υφίστανται κανόνες Εταιρικής Διακυβέρνησης στην Εταιρία Ύδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης καταλήγει η Επιτροπή ύστερα από έλεγχο των εκτελεσθέντων έργων βλαβών ύδρευσης για τα έτη 2005 και 2006.

Συγκεκριμένα, όπως αποκαλύπτει σήμερα το euro2day, η Επιτροπή μιλά για ”άνιση μεταχείριση εργολάβων”, ”επιμετρήσεις εργασιών αδιαφανείς και πρόχειρες”, ”οικονομική διαχείριση πλημμελή”, ”μεγάλη ακαταστασία στους αριθμούς των εντολών και στους τίτλους των εργολαβιών”, ”πληρωμές χωρίς λόγο” και ”απευθείας αναθέσεις έργων”.

Το πόρισμα της Επιτροπής βασίστηκε ουσιαστικά στα στοιχεία που εμπεριέχουν οι τέσσερις αναφορές της Διεύθυνσης Δικτύου Ύδρευσης, η οποία διέταξε σχετικό έλεγχο μετά την αλλαγή του επικεφαλής της Διεύθυνσης, τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Το κόστος των έργων επισκευής του δικτύου ύδρευσης, που υπολογίζεται για τα δύο κρίσιμα έτη 2005 και 2006 σε 8,5 εκατ. ευρώ, αποτελούν, σύμφωνα με την εκτίμηση της τριμελούς Επιτροπής, πολύ ευαίσθητο παράγοντα για την κερδοφορία της ΕΥΑΘ.

Παρόλα αυτά, επισημαίνεται ότι ”δεν υπάρχουν στη Διεύθυνση Δικτύου Ύδρευσης αξιόπιστοι φάκελοι που να μπορούν να ελεγχθούν ανά πάσα στιγμή και στους οποίους μπορεί να βασισθεί ένας εις βάθος έλεγχος”.

Από τον έλεγχο της Επιτροπής προκύπτουν τα εξής (μεταφέρουμε αυτούσια τις διαπιστώσεις):

1. Οι επιμετρήσεις των εργασιών είναι αδιαφανείς και πρόχειροι, ενώ η οικονομική διαχείριση πλημμελής και η μορφή της διευθύνουσας υπηρεσίας μονοπρόσωπη, σε αντίθεση με το πνεύμα του άρθρ. 38 του Π.Δ. 609/85 και ερμηνευτικών εγκυκλίων, όπου το έργο ελέγχου επιμετρήσεων αποτελεί συλλογική ενέργεια της διευθύνουσας υπηρεσίας.

2. Εντύπωση προκαλεί η επίβλεψη όλων των σχετικών έργων από έναν μόνον επιβλέποντα, η τελική έγκριση μόνον από το διευθυντή και η ανυπαρξία Αρχείου της διευθύνουσας υπηρεσίας που θα καθιστούσε εύχερο τον έλεγχο των επιμετρητικών στοιχείων.

3. Για τις περισσότερες εργολαβίες υπάρχει μεγάλη ακαταστασία στους αριθμούς των εντολών και τους τίτλους των εργολαβιών, γιατί άλλη εργολαβία είναι τυπωμένη στην επικεφαλίδα και από άλλη εργολαβία πληρώνονται.

4. Υπάρχουν εντολές προς τον εργολάβο που δεν εμφανίζονται στα ημερολόγια των συνεργείων.

5. Στην εργολαβία επειγόντων έργων του δυτικού τομέα έτους 2005 βγήκαν νέες τιμές και πληρώθηκαν πολύ μεγάλες ποσότητες μηχανημάτων χωρίς προφανή λόγο και χωρίς αυτό να εξηγείται στο ημερολόγιο του έργου.

6.Εξαιτίας της μεγάλης ακαταστασίας στη διαχείριση των έργων, στα ημερολόγια της επιβλέψεως, του κακογραμμένου τρόπου των επιμετρήσεων καθώς και του γεγονότος ότι όλη η διαχείριση των βλαβών του δικτύου ύδρευσης δεν γίνονταν με διαφανή τρόπο γεννιέται θέμα ποσοτικού ελέγχου των επιμετρήσεων.

7. Η σύμβαση της εργολαβίας επισκευής βλαβών ύδρευσης έτους 2005 υπογράφηκε στις 10/4/2006 για ποσό 1.894.957,98 με προθεσμία 12 μήνες. Παρόλα αυτά σε περίπου 4 μήνες η δαπάνη καταναλώθηκε καθώς και η αύξηση 50% της συμπληρωματικής σύμβασης και το διοικητικό συμβούλιο προέβη σε απευθείας ανάθεση εργολαβίας για βλάβες. Αυτό σημαίνει ότι υπήρχαν έργα κατασκευασμένα από πριν και που ενσωματώθηκαν στην εργολαβία βλαβών του 2005.

8.Φαίνεται ότι έχει γίνει υπερβολική χρήση των ερευνητικών τομών και δεν μπορεί να επαληθευθεί κατά πόσον χρειάζονταν ή όχι.

9. Υπάρχουν πολλοί αγωγοί μεγάλου μήκους, πάνω από 50 μ. που φθάνουν ως τα 350 μ. το κόστος κατασκευής των οποίων είναι διπλάσιο από ό,τι θα στοίχιζαν αν κατασκευάζονταν με εργολαβίες έργων κατασκευής ύδρευσης και όχι βλαβών. Δεν ευσταθεί ότι αυτό έγινε για λόγους επείγοντος, γιατί υπήρχαν εργολαβίες για να μπουν τα έργα αυτά και μπορούσαν να γίνουν με τιμές κατασκευής των αγωγών και όχι τις τιμές των βλαβών.

Ενδεικτικά αναφέρεται η εργολαβία κατασκευής 18.000 μ. αγωγών ύδρευσης στην οποία μπήκαν βλάβες με τιμές βλαβών (136 έως 207 ευρώ ανά μ.) σε συμπληρωματική σύμβαση, ενώ θα έπρεπε να πληρωθούν με τιμές αγωγών (63 ευρώ ανά μ.).

10. Φαίνεται και άνιση μεταχείριση εργολάβων. Ενδεικτικά παρατίθενται δύο εργολαβίες, η μία για επείγοντα έργα ανατολικού τομέα 2005, στην οποία ο μέσος όρος της δαπάνης ανά επέμβαση είναι 868 ευρώ και η δεύτερη για επείγοντα έργα δυτικού τομέα 2005, με 1.847 ευρώ, δηλαδή, περισσότερο από το διπλάσιο (!!).

Η Επιτροπή καταλήγει στη διαπίστωση ότι από τη Διεύθυνση Δικτύου Ύδρευσης υπήρχε άνιση μεταχείριση εργολάβων που οδήγησε σε έλλειψη ανταγωνισμού και σε ουσιαστικό μονοπώλιο, καθώς και αδιαφανής διαχείριση των έργων. ”Επειδή τα στοιχεία που μας δόθηκαν είναι ελλιπή και αποσπασματικά ο ποσοτικός έλεγχος των επί μέρους έργων δεν είναι εφικτός σε αυτή τη φάση και σε σύντομο χρονικό διάστημα”.