Την ενεργειακή εταιρεία ELPEDISON (ΕΛΠΕ, Edison , ΕΛΑΚΤΩΡ), δικαίωσε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, στην προσφυγή για τον αυτόματο συμψηφισμό που κάνει η ΔΕΗ με τις εισπράξεις και υποχρεώσεις της προς τους ανεξάρτητους παραγωγούς, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να «φορτώνονται» όλο το έλλειμμα της αγοράς ηλεκτρισμού.

Για το ίδιο θέμα, ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Ηλεκτροπαραγωγών-ΕΣΑΗ, έχει ήδη προσφύγει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Με την προσφυγή του, καταγγέλλει τη ΔΕΗ για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης και άσκηση αθέμιτου ανταγωνισμού, καθώς ο συμψηφισμός στον οποίο προβαίνει, στερεί από τους ανταγωνιστές της κεφάλαια που τους ανήκουν, ενώ με αυτά χρηματοδοτεί ατόκως τις επενδύσεις της.

Έτσι η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, εν πολλοίς έρχεται να στηρίξει τα επιχειρήματα των ανεξάρτητων παραγωγών έναντι της παράνομης, όπως φαίνεται πρακτικής, που εφαρμόζει η ΔΕΗ, ενώ και η ΡΑΕ, όπως αναφέρει στην απόφασή της, θα την κοινοποιήσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, για την «από κοινού διερεύνηση της συμπεριφορά της ΔΕΗ». Για το κατά πόσο η ΔΕΗ αξιοποιεί ρευστότητα που ανήκει σε τρίτους για τη χρηματοδότηση των επενδύσεών της, αναφέρεται και στην ανακοίνωση που εξέδωσε η επιχείρηση, για τη μονάδα Πτολεμαίδα 5.

Όπως τονίζει, «Σχετικά με τα ίδια κεφάλαια, και λόγω της σπουδαιότητας του έργου, η εταιρεία εκτιμά πως έχει τη δυνατότητα να το χρηματοδοτήσει σε σημαντικό βαθμό από ιδίους πόρους, διαχειριζόμενη κατάλληλα το υπόλοιπο επενδυτικό της πρόγραμμα και τις διαθέσιμες χρηματορροές».

Συγκεκριμένα, το πρόβλημα της ρευστότητας στην αγορά, ξεκινά από τα μεγάλα ποσά ανεξόφλητων, ή σε καθυστέρηση λογαριασμών που έχουν σωρευθεί στη ΔΕΗ. Με δεδομένο ότι η ΔΕΗ είναι ο προμηθευτής στο 98% του συνόλου της αγοράς, αποτελεί και το μοναδικό «τροφοδότη» των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας με ρευστότητα. Ωστόσο η ΔΕΗ παράγει περίπου το 75% της ηλεκτρικής ενέργειας που διοχετεύεται στην κατανάλωση. Έτσι περίπου το 23% της ηλεκτρικής ενέργειας που πουλά η ΔΕΗ στους πελάτες της, το αγοράζει από άλλους παραγωγούς.

Σύμφωνα με τον ισχύοντα Κώδικα Συναλλαγών, ο Λειτουργός της Αγοράς – ΛΑΓΗΕ, ο οποίος κάνει την ημερήσια εκκαθάριση, θα πρέπει να κατανέμει τη ρευστότητα της αγοράς αναλογικά στους παραγωγούς, με βάση την ενέργεια που πρόσφεραν στο σύστημα. Αντί για αυτό, ο ΛΑΓΗΕ, αλλά και ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς-ΔΕΣΜΗΕ, ανέχτηκαν τον αυτόματο συμψηφισμό των απαιτήσεων της ΔΕΗ ως παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας με τις εισπράξεις της ΔΕΗ ως προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας. Με την πρακτική αυτή η ΔΕΗ απορροφά από το Σεπτέμβριο του 2011, οπότε και εφαρμόζει τον συμψηφισμό, το συντριπτικό ποσοστό της ρευστότητας της αγοράς και για τους υπόλοιπους παραγωγούς, μένουν για διάθεση ελάχιστα ποσά.

Οι επιπτώσεις της πρακτικής αυτής ωστόσο, δεν περιορίζονται στους ανεξάρτητους παραγωγούς. Οι τελευταίοι από τη στιγμή που δεν πληρώνονται για το ηλεκτρικό ρεύμα που παράγουν, δεν εξοφλούν ολοκληρωτικά και τις οφειλές τους προς τη ΔΕΠΑ για τις αγορές φυσικού αερίου, καθώς χρησιμοποιούν κατ΄αποκλειστικότητα το καύσιμο αυτό. Έτσι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι συνολικές απαιτήσεις που έχει η ΔΕΠΑ από ανεξόφλητους λογαριασμούς, φτάνουν πλέον τα 450 εκατομμύρια ευρώ. Το έλλειμμα ρευστότητας η επιχείρηση αερίου το καλύπτει εν μέρει με τραπεζικό δανεισμό και δανεισμό από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Ωστόσο τελευταία και λόγω της συσσώρευσης των απαιτήσεων, άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα στην αναχρηματοδότηση δανείων, τα οποία ωστόσο υπάρχουν βάσιμες ελπίδες ότι θα αντιμετωπισθούν μέσα στις επόμενες μέρες.

Σε ό,τι δε αφορά στους ανεξόφλητους λογαριασμούς καταναλωτών προς τη ΔΕΗ, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έδωσε στην Επιτροπή της Βουλής ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης κ. Ζερβός, αυτοί συμποσούνται σε περίπου 1,3 δισ. ευρώ. Το 2012 έγιναν 700.000 διακανονισμοί οφειλών έναντι 400.000 το 2012, ενώ μία καλύτερη εικόνα εμφανίζεται το 2013 για τους καθυστερημένους λογαριασμούς στη χαμηλή τάση (κυρίως νοικοκυριά), καθώς αυτοί ανέρχονται σε 650 εκατομμύρια τον Φεβρουάριο, έναντι 700 εκατομμυρίων το Δεκέμβριο του 2012. Αντιθέτως, αυξητική τάση παρουσιάζουν τα αιτήματα διακανονισμών από επαγγελματικούς καταναλωτές.

Η απόφαση της ΡΑΕ

Όπως αναφέρει η ΡΑΕ, για την ELPEDISON (δύο μονάδες με ισχύ περίπου 800 μεγαβάτ), η πρακτική του συμψηφισμού είχε ως αποτέλεσμα το καλοκαίρι του 2012 το συνολικό χρέος ΛΑΓΗΕ και ΑΔΜΗΕ προς την εταιρεία ανέρχονταν στα περίπου 60 εκατομμύρια ευρώ.

Το χρέος αυτό έφθασε τα 135,5 εκατομμύρια στα τέλη Οκτωβρίου 2012, και τα 112 εκατομμύρια στα τέλη Ιανουαρίου 2013. Αντιπροσώπευαν δε το 22,5% του συνολικού ελλείμματος πληρωμών τους, το οποίο προέρχονταν, σχεδόν εξ ολοκλήρου, από τις αντίστοιχες οφειλές της ΔΕΗ ως προμηθευτή, παρ’ όλο που η συμμετοχή της ELPEDISON στην παραγωγή ενέργειας είναι, κατά μέσο όρο μόνο 8%.

Σε άλλο σημείο της απόφασης, η ΡΑΕ επισημαίνει ότι «στις παρούσες χρηματοοικονομικές συνθήκες, ο συμψηφισμός ποσών ανάμεσα στη ΔΕΗ/Προμήθεια και στη ΔΕΗ/Παραγωγή συνεπάγεται την πλήρη εξόφληση των οφειλών προς τη ΔΕΗ/Παραγωγή, χωρίς όμως να εξοφλούνται ούτε στο σύνολό τους, ούτε ταυτόχρονα, οι αντίστοιχες οφειλές προς τους ιδιώτες παραγωγούς, πράγμα που αδιαμφισβήτητα εισάγει έντονη ασυμμετρία στην αγορά και ισχυρή στρέβλωση υπέρ της δεσπόζουσας επιχείρησης».

Έτσι και ενόψει των μειωμένων εσόδων της ημερήσιας αγοράς ηλεκτρισμού (λόγω ανεξόφλητων λογαριασμών, καθυστερήσεων κλπ), «Κρίνεται αναγκαίο» τονίζει η ΡΑΕ «ότι για την ορθή εφαρμογή του συμψηφισμού, ο ΛΑΓΗΕ οφείλει να επιμερίζει τα διαθέσιμα σε αυτόν ποσά αναλογικά μεταξύ των παραγωγών, ανάλογα με τις εγχύσεις που αυτοί διενεργούν, και ανεξαρτήτως της χρονικής βάσης στην οποία διενεργείται η εκκαθάριση (ημερήσια, εβδομαδιαία ή μηνιαία).»

Συστήνει δε σε πρώτη φάση στον ΛΑΓΗΕ να εφαρμόζει ορθά τον Κώδικα Συναλλαγών κατά τρόπο που να διασφαλίζει την επί ίσοις όροις συμμετοχή όλων των φορέων στον Ημερήσιο Ενεργειακό Προγραμματισμό και να μην επηρεάζει δυσμενώς την ανάπτυξη συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Εντέλλεται δε σε 15 μέρες από την κοινοποίηση της απόφασης, να υποβάλει στην Αρχή αναλυτική μεθοδολογία ισότιμου επιμερισμού των πληρωμών που διενεργεί, καθώς και των τυχόν ελλειμμάτων του ΗΕΠ, μεταξύ όλων των παραγωγών που συμμετέχουν.

Τέλος κοινοποιεί την απόφαση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, «με σκοπό την από κοινού με τη ΡΑΕ διεξοδικότερη διερεύνηση της συγκεκριμένης συμπεριφοράς της ΔΕΗ».