Η κατάρτιση ενός νέου, ρεαλιστικού προγράμματος για τις αποκρατικοποιήσεις και η αντιμετώπιση των σοβαρών εκκρεμοτήτων στους έξι εν εξελίξει διαγωνισμούς είναι ο πρώτος στόχος της νέας διοίκησης του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) υπό τους Τάκη Αθανασόπουλο και Γιάννη Εμίρη.

Στον έναν και πλέον μήνα που μεσολάβησε από τις εκλογές, η κυβέρνηση υπέστη σκοτσέζικο ντους με τις ιδιωτικοποιήσεις:

Την ίδια ώρα που ο ίδιος ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς ανακοίνωνε την «επιτάχυνσή» τους, η προηγούμενη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ διέδιδε πως μέχρι το τέλος του έτους μπορούν να πωληθούν μόνο δύο περιουσιακά στοιχεία (το Διεθνές Κέντρο Ραδιοτηλεόρασης IBC και τα Κρατικά Λαχεία)!

Λίγες ημέρες αργότερα, στην επιστολή παραίτησής του, ο τέως διευθύνων σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Κ. Μητρόπουλος περιόριζε τα έσοδα που θα έχει το δημόσιο από ιδιωτικοποιήσεις το 2012 μόλις σε 300 εκατομμύρια (στην ουσία φωτογράφιζε πως μπορεί να πωληθεί μόνο το IBC), όταν ο αρχικός στόχος, που είχε πάει περίπατο πριν από τις εκλογές, ήταν 3 δισεκατομμύρια.

Το Ελληνικό

Τα κυβερνητικά στελέχη υποστηρίζουν πως πρέπει να διασφαλιστεί πως δεν θα τιναχθεί στον αέρα (εξαιτίας ελλιπούς προετοιμασίας και καθυστερήσεων του δημοσίου σε σειρά αποφάσεων) κάποιος από τους κρίσιμους εν εξελίξει διαγωνισμούς όπως αυτός του Ελληνικού.

Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός θεωρείται και ο πλέον επίφοβος, με δεδομένο πως τα πανηγύρια περί του τεράστιου διεθνούς ενδιαφέροντος έδωσαν τη θέση τους σε αξιόλογες μεν, αλλά περιορισμένες συμμετοχές (Qatari Diar, Elbit, London Regional & Properties κ.λπ.). Ακόμα και ο Αμερικανός κροίσος Ντ. Τραμπ που κατέβηκε στην πρώτη φάση φαίνεται πως αποχώρησε από τη διαδικασία.

Η προηγούμενη διοίκηση ήταν έτοιμη να προχωρήσει και στην προεπιλογή τεσσάρων υποψηφίων, αλλά στο παρά πέντε δεν ελήφθησαν αποφάσεις.

Με δεδομένο πως σοβαρές αναθέσεις δεν πρόκειται να γίνουν μέχρι το τέλος του έτους, η νέα διοίκηση αναμένεται να δώσει βάρος στην ωρίμανση των υπόλοιπων διαγωνισμών, οι οποίοι καθυστερούν παρά τις στρατιές των συμβούλων.

Το χρονοδιάγραμμα του μνημονίου προέβλεπε πως από τον περασμένο Μάιο μέχρι το τέλος του έτους θα προκηρύσσονταν εννέα σημαντικοί διαγωνισμοί:

Για την πώληση και επαναμίσθωση 28 κτιρίων του δημοσίου, για την πώληση του 35% των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ), του 29% του ΟΠΑΠ, του 74% της ΕΥΑΘ και των περιουσιακών στοιχείων της ΛΑΡΚΟ, για τη σύμβαση παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, του 61% της ΕΥΔΑΠ, του 90% των Ελληνικών Ταχυδρομείων και κάποιων από τα μικρά λιμάνια και τις μαρίνες της χώρας.

Μετά τις εκλογές μάθαμε πως για ορισμένα από τα περιουσιακά στοιχεία όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ δεν έχει καν αποφασιστεί το μοντέλο πώλησης, ενώ θεωρείται πολύ δύσκολη η προσέλκυση επενδυτών.

Οι δύο εταιρείες έχουν υπογράψει συμβάσεις παραχώρησης με το ελληνικό δημόσιο για την εκμετάλλευση των δικτύων, οι οποίες λήγουν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η σύμβαση της ΕΥΔΑΠ λήγει το 2019 και σχεδόν μία δεκαετία αργότερα (το 2031) λήγει η αντίστοιχη σύμβαση της ΕΥΑΘ.

Επιπλέον, με βάση το κοινοτικό δίκαιο, οι συμβάσεις δε μπορούν να παραταθούν χωρίς διαγωνισμό, και αυτό σημαίνει πως δεν είναι καθόλου σίγουρο πως οι δύο εταιρείες θα εκμεταλλεύονται τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης μετά τη λήξη τους.

Το ίδιο ισχύει και με τα λιμάνια και τις μαρίνες, των οποίων η ιδιωτικοποίηση είναι εύκολη μόνο στα χαρτιά.

Είναι γνωστή η διαμάχη της Ομάδας Δράσης (Task Force) της Κομισιόν με τη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ, καθώς ο Χ. Ράιχενμπαχ θεωρούσε πως βγάζει βιαστικά τους διαγωνισμούς, χωρίς την κατάλληλη προετοιμασία, με αποτέλεσμα είτε να ναυαγούν, είτε να σέρνονται επί μήνες.

Απαραίτητη η άμεση επίλυση εκκρεμμοτήτων

Η προώθηση των διαγωνισμών συνδέεται με την επίλυση σειράς θεσμικών ζητημάτων, όπως η δημιουργία ρυθμιστικών αρχών (από τη διαχείριση υδάτων μέχρι την αναβάθμιση των σημερινών εποπτικών οργάνων σε αγορές όπως τα ταχυδρομεία). Γι' αυτό και η κυβέρνηση ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση - «σκούπα», η οποία θα περιλαμβάνει όλες τις αποφάσεις που απαιτούνται για να μην μπλοκάρουν οι διαγωνισμοί.

Η τραγική κατάσταση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων συνδέεται, πάντως, και με την αργή διαδικασία λήψης αποφάσεων από την πλευρά του Δημοσίου. Χωρίς την ψήφιση δεκάδων νομοθετικών ρυθμίσεων και την έκδοση εκατοντάδων αποφάσεων της διοίκησης, οι ιδιωτικοποιήσεις θα μείνουν στα χαρτιά, με κίνδυνο να σταματήσουν ακόμα και διαγωνισμοί που είναι σε εξέλιξη.

Η αξιοποίηση των Ξενία

Όταν παραιτήθηκε ο τέως πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Γ. Κουκιάδης αποκάλυψε τις παρεμβάσεις από πολιτικούς παράγοντες και πολιτευτές ανά την Ελλάδα με στόχο να μεταβιβαστούν σε φίλους και γνωστούς τα Ξενία.
 
Οι συγκεκριμένοι παράγοντες, όπως άφησε να εννοηθεί ο κ. Κουκιάδης, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να ανατρέψουν το σχέδιο του ταμείου, το οποίο προέβλεπε πως τα επτά Ξενία να παραχωρούνταν ως «πακέτο» προκειμένου να δημιουργηθεί αλυσίδα 5 αστέρων. Στο τέλος επικράτησαν, με αποτέλεσμα να μην ξεκινήσει ποτέ ο σχετικός διαγωνισμός. Σημειώστε πως κάποια Ξενία, όπως το κατεστραμμένο κτίριο της Σάμου, μεταβιβάστηκαν σε δήμους, πάλι με πρωτοβουλία τοπικών παραγόντων.

Στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων θεωρούσαν πως αν τα Ξενία Κοζάνης, Τσαγκαράδας, Σπάρτης, Πλαταμώνα, Θάσου, Άνδρου και Σκιάθου παραχωρηθούν στον ίδιο επενδυτή, με μακροχρόνια σύμβαση εκμετάλλευσης και με τον όρο πως θα δημιουργήσει ξενοδοχεία 5 αστέρων, το δημόσιο θα πάρει περισσότερα χρήματα.

Είχαν, μάλιστα, γίνει και επαφές με ισχυρές ξενοδοχειακές αλυσίδες και κατά πληροφορίες υπήρξε αρχικό ενδιαφέρον. Όμως, το σχέδιο τορπίλισαν πολιτικοί παράγοντες, οι οποίοι προσπαθούν να μοιράσουν τα Ξενία σε ημετέρους.