Σε μείζον θέμα της επικείμενης επαναδιαπραγμάτευσης της δανειακής σύμβασης και του μνημονίου που τη συνοδεύει αναμένεται να αναδειχθεί το αν και πότε θα δοθεί και στην Ελλάδα η δυνατότητα απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών της από τον EFSF ή τον ESM.

Παρότι καμία από τις αποφάσεις που ελήφθησαν στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής δεν αφορά άμεσα την Ελλάδα και οι δηλώσεις Γιούνκερ δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας, η φράση στο κείμενο των συμπερασμάτων της συνόδου πως «παρόμοιες περιπτώσεις θα τύχουν ισότιμης μεταχείρισης» ανοίγει... παράθυρο ευκαιρίας.

Ο υπό ορκωμοσία υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας προτίθεται, με βάση πληροφορίες, να θέσει στους επικεφαλής της τρόικας που επανέρχονται αύριο στην Αθήνα ως ένα από τα θέματα της επαναδιαπραγμάτευσης τη δυνατότητα απευθείας δανεισμού και των ελληνικών τραπεζών από τον μηχανισμό στήριξης.

Θα επικαλεστεί το ευρωπαϊκό κεκτημένο της ισότιμης μεταχείρισης, ζητώντας να έχει η Ελλάδα την ίδια αντιμετώπιση που θα έχει και η Ιρλανδία. Στο κείμενο συμπερασμάτων της συνόδου αναφέρεται το εξής: «Τo Eurogroup θα εξετάσει την κατάσταση του ιρλανδικού χρηματοοικονομικού τομέα, υπό την οπτική της περαιτέρω βελτίωσης του προγράμματος προσαρμογής, που εκτελείται σωστά».

Μπορεί η Ελλάδα να υστερεί στους στόχους του μνημονίου (σε όλους σχεδόν), γεγονός που αναμένεται να καταγράψει η τρόικα, όμως ακριβώς οι παραπάνω αποκλίσεις έχουν θέσει, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, de facto ζήτημα βελτίωσης του προγράμματος προσαρμογής.

Η απόφαση της συνόδου κορυφής για απευθείας ανακεφαλαιοποίηση από τον μηχανισμό στήριξης των ισπανικών τραπεζών, σε πρώτη φάση, και υπό προϋποθέσεις των ιρλανδικών προσφέρει στην Ελλάδα ένα ισχυρό επιχείρημα στο αίτημα επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου, στον πλέον κατάλληλο χρόνο.

Και αυτό διότι προϋπόθεση για να δοθεί διετής παράταση στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής είναι να κριθεί εκ νέου βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Η εκτίναξη της ύφεσης σε επίπεδα πολύ υψηλότερα των προβλέψεων της τρόικας δεν εκτροχιάζει μόνο τους φετινούς στόχους, αλλά και την αριθμητική του τελευταίου πακέτου βοήθειας (κούρεμα του χρέους και δάνειο 130 δισ. ευρώ), που στόχευε στη μείωση του ελληνικού χρέους στο 120% του ΑΕΠ το 2020.

Η αντιμετώπιση, έστω και αναδρομικά, των κεφαλαιακών αναγκών των ελληνικών τραπεζών με τους ίδιους όρους που θα έχουν και οι ισπανικές μπορεί να καταστήσει και πάλι βιώσιμο το δημόσιο χρέος καθώς θα το μειώσει ως 50 δισ. ευρώ, ή 24% του ΑΕΠ, ενώ θα υπάρξει και ετήσια δημοσιονομική ελάφρυνση της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ.

Και κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού από τη διετή παράταση

Ανοιχτό είναι και το ενδεχόμενο σύνδεσης της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης με το χρηματοδοτικό κενό που θα προκύψει εφόσον γίνει δεκτό το ελληνικό αίτημα για παράταση της περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής κατά δύο έτη.

Η ελληνική πλευρά επιδιώκει να υπάρξει ανακατανομή των κονδυλίων της υφιστάμενης δανειακής σύμβασης χωρίς να χρειαστεί νέος κύκλος εγκρίσεων από τα κοινοβούλια των κρατών-μελών. Και στην προσπάθεια αυτή η υπαγωγή και της Ελλάδας στο ίδιο καθεστώς με την Ισπανία όσον αφορά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενδέχεται να αποδειχθεί κλειδί.

Αν τα κεφάλαια που θα δοθούν στις ελληνικές τράπεζες λογιστούν απευθείας στο ευρωσύστημα, τότε στην υφιστάμενη δανειακή σύμβαση δημιουργείται απόθεμα ως 50 δισ. ευρώ, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού.

Κλειδί, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελο Βενιζέλο, είναι το κατά πόσον τα κεφάλαια που θα βάλει ο EFSF ή ο ESM στις ελληνικές τράπεζες προβλέπεται να ανακτηθούν μέσω διάθεσης των μετοχών τους μετά από κάποια χρόνια, χωρίς να πρέπει να μεταφερθεί το βάρος στο Δημόσιο.

Υπό το πρίσμα των παραπάνω δηλώσεων, η κυβέρνηση δείχνει να αποδέχεται ότι ο EFSF πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο στο Τ.Χ.Σ. και ότι το πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης πρέπει να είναι ρεαλιστικό και να δίνει ισχυρά κίνητρα συμμετοχής στους ιδιώτες ώστε να διασφαλιστούν η επαναπώληση των τραπεζών και η ανάκτηση των κεφαλαίων.

Με τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης να μην έχουν προσδιοριστεί ακόμη, λόγω της παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, περιθώρια διαπραγμάτευσης υπάρχουν.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έχει εισπράξει την πρώτη δόση των 25 δισ. ευρώ από τον EFSF και έχει προσωρινά παράσχει με τη μορφή εγγυήσεων ομόλογα αξίας 18 δισ. ευρώ στις τέσσερις μεγάλες τράπεζες. Τα υπόλοιπα 25 δισ. ευρώ θα τα λάβει, όπως όλα δείχνουν, τον Σεπτέμβριο.

Πρώτα μαστίγιο και μετά καρότο… υπόσχεται η Ευρώπη

Πρακτικά, η ελληνική πλευρά ζητάει πρώτα το… καρότο και μετά το… μαστίγιο, ενώ η Ευρώπη τα θέτει με την… παραδοσιακή σειρά, συνυπολογίζοντας ότι η Ελλάδα λαμβάνει τις αναγκαίες αποφάσεις μόνο όταν υπάρχει ισχυρό δέλεαρ.
.
Η Ευρώπη αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αναδρομικής ισχύος και για την Ελλάδα της απόφασης, ζητώντας όμως, όπως το περιέγραψε καθαρά ο κ. Γιούνκερ, να τηρήσει πρώτα τους στόχους και τις δεσμεύσεις της, ώστε να βρεθεί σε θέση ανάλογη με αυτήν της Ισπανίας και της Ιταλίας.

Με δεδομένο ότι η απευθείας ανακεφαλαιοποίηση θα ισχύσει εφόσον συγκροτηθεί ενιαίος εποπτικός μηχανισμός για τις τράπεζες, το πραγματικό παράθυρο ευκαιρίας που ανοίγει για την Ελλάδα έχει ορίζοντα 6 ως 9 μήνες.

Ο ενιαίος εποπτικός μηχανισμός θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως τα τέλη του 2012 και επομένως εκτιμάται ότι το μέτρο της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών θα ισχύσει από το 2013. Μέχρι τότε η Ελλάδα θα πρέπει να εκπληρώσει τους στόχους του μνημονίου, όπως θα επικαιροποιηθούν, και όλα αυτά με την προϋπόθεση ότι η επαναδιαπραγμάτευση δεν θα κρατήσει μήνες.

Η κυβέρνηση θα κληθεί, δηλαδή, να επιδοθεί σε σπριντ 6 ως 9 μηνών ώστε να ολοκληρώσει την επαναδιαπραγμάτευση εντός του καλοκαιριού και να καταφέρει να αποσπάσει δύο τουλάχιστον θετικές αξιολογήσεις από την τρόικα, ως την έναρξη εφαρμογής του μέτρου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Δεν είναι τυχαίο ότι έσπευσε να δηλώσει την πρόθεσή της για επίσπευση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και της κατάργησης-συγχώνευσης δημόσιων οργανισμών, επιδιώκοντας να εγκαθιδρύσει κλίμα ισχυρών προθέσεων για το μέρος των δράσεων του μνημονίου που δεν τίθενται υπό αναθεώρηση.

Σύμφωνα με την αγορά, το παζάρι μεταξύ της κυβέρνησης και της τρόικας θα παιχθεί για άλλη μία φορά σε πολιτικό και όχι σε νομικό πεδίο. Η κυβέρνηση θα εμφανίζεται ανυποχώρητη στο εθνικό ακροατήριο, αλλά το αν θα αποδώσει το εγχείρημα θα κριθεί από το αν θα παρουσιάσει ένα αξιόπιστο εναλλακτικό μίγμα μέτρων και κυρίως από την πρόθεσή της να τα εφαρμόσει όσο διαρκούν ακόμη οι διαπραγματεύσεις.

Η πίεση από τον ΣΥΡΙΖΑ να υπάρξει άμεση ισχύ και για την Ελλάδα της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης εκτιμάται ότι είναι ένα ακόμη όπλο στην επαναδιαπραγμάτευση.


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.