Τα στοιχεία για το έλλειμμα δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε τροχιά επίτευξης του στόχου μείωσης στο 6,7% του ΑΕΠ στο τέλος του 2012, σημειώνει η Eurobank σε έκθεσή της.

Όπως αναφέρει, το έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης στο 5μηνο ήταν χαμηλότερο κατά περίπου 2 δισ. (ή 1% του προβλεπόμενου ΑΕΠ) σε σχέση με τον στόχο για την ίδια περίοδο, που περιλαμβάνεται στο συμπληρωματικό προϋπολογισμό, παρά τις σημαντικά υψηλότερες δαπάνες τόκων σε σχέση με πέρυσι. 

Το πρωτογενές έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης υποχώρησε κατά 48,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο και διαμορφώνεται χαμηλότερα κατά 1,9 δισ. ευρώ (ή 0,92% του ΑΕΠ) σε σχέση με το στόχο. 

Η Ελλάδα θα παραμείνει στο ευρώ, διπλή ύφεση στην ευρωζώνη 

Συρρίκνωση της ευρωπαϊκής οικονομίας το β τρίμηνο του 2012 και ανάκαμψη υπό προϋποθέσεις στο δεύτερο εξάμηνο προβλέπει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Eurobank σε έκθεσή της για την παγκόσμια οικονομία και τις αγορές. 

Ειδικότερα για την Ελλάδα, σημειώνει ότι η αβεβαιότητα για την ικανότητα της χώρας να παραμείνει στην ζώνη του ευρώ αναζωπυρώθηκε ύστερα από την ενίσχυση πολιτικών δυνάμεων στις εκλογές του Μαΐου που αντιτίθενται στην εφαρμογή του μνημονίου. Θεωρούμε πως η παραμονή της Ελλάδας στην νομισματική ένωση είναι προς όφελος τόσο της ίδιας της χώρας όσο και της Ευρωζώνης, ενώ ενδεχόμενη αποχώρηση από τη νομισματική ένωση θα οδηγούσε τη χώρα σε αχαρτογράφητα νερά.

Η επιστροφή σε ένα εθνικό νόμισμα δε θα έλυνε τα δομικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας, των οποίων η αντιμετώπιση θα εξακολουθούσε να απαιτεί επίπονες διαρθρωτικές αλλαγές σε ένα δυσμενέστερο οικονομικό περιβάλλον. Από την άλλη, η αποχώρηση της Ελλάδας δεν θα επέλυνε το πρόβλημα της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, καθώς η τελευταία έχει ανάγκη από ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης.

Οι αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης χρειάζονται αναπτυξιακές πρωτοβουλίες

Η δημοσιονομική προσαρμογή και οι διαρθρωτικές αλλαγές μπορούν να αυξήσουν το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, ενώ βραχυπρόθεσμα συρρικνώνουν την οικονομική δραστηριότητα. Κατά συνέπεια, η επιμονή στην αυστηρή δημοσιονομική εξυγίανση φαίνεται πως επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς οδηγεί τις οικονομίες των υπερχρεωμένων χωρών σε βαθειά ύφεση, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Για τον λόγο αυτό, θεωρούμε ενδεδειγμένη μια πιο ισορροπημένη πολιτική προσαρμογής που να περιέχει πρωτοβουλίες για άμεση ανάπτυξη. Τα αναπτυξιακά σχέδια για έργα υποδομής χρειάζεται να χρηματοδοτηθούν από τις κεντρικές χώρες της Ευρωζώνης. Επιπλέον, οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες μπορούν να καταστήσουν πιο εφικτές τις διαρθρωτικές αλλαγές τόσο από πολιτική όσο και από κοινωνική σκοπιά. 

Η οικονομία της ευρωζώνης αναμένεται να βρεθεί σε διπλή ύφεση το 2012

Ύστερα από μια σύντομη περίοδο ανακούφισης λόγω των έκτακτων μέτρων παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ, η ανησυχία των αγορών για τη διατηρησιμότητα του δημόσιου χρέους των χωρών της Ευρωζώνης επέστρεψε, ενώ η αβεβαιότητα για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη εντάθηκε μετά τις εκλογές της 6ης Μαΐου.

Λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος, η EFG εκτιμά ότι η οικονομία της ευρωζώνης θα συρρικνωθεί το δεύτερο τρίμηνο το 2012 και να ανακάμψει σταδιακά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, με την προϋπόθεση ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα λάβουν μέτρα ώστε να περιοριστούν οι ανησυχίες για την κρίση χρέους. Το διεθνές εμπόριο αναμένεται να είναι ο κύριος μοχλός ανάπτυξης.

Ωστόσο, η ανάπτυξη κατά πάσα πιθανότητα θα είναι ισχνή λόγω της δημοσιονομικής προσαρμογής στις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης και άνιση, με τη Γερμανία να αποτελεί την ατμομηχανή της οικονομικής δραστηριότητας. Συνολικά, η τράπεζα προβλέπει η οικονομία της ευρωζώνης να βρεθεί σε διπλή ύφεση το 2012, συρρικνωμένη κατά 0,3%. 

Κίνδυνοι και προκλήσεις για την παγκόσμια οικονομία 

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία θεωρούμε ότι προέρχεται από μια πιθανή έξοδο της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ και από μια ενδεχόμενη αποτυχία των Ευρωπαίων ηγετών να αποτρέψουν την επιδείνωση της κρίσης. Εκτός από εξωτερική βοήθεια προς τις τράπεζές της, η Ισπανία είναι πιθανόν να χρειαστεί ένα πακέτο διάσωσης και για το δημόσιο χρέος της. Η Ιταλία κινδυνεύει επίσης από απώλεια της εμπιστοσύνης των επενδυτών. Ένα πακέτο διάσωσης για κάθε μια από τις δύο χώρες θα δοκίμαζε τα όρια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες χρειάζεται να κάνουν γενναία βήματα προς την οριστική επίλυση της κρίσης χρέους. Κατά την γνώμη μας, μια μόνιμη λύση της κρίσης που θα εξαλείψει τις αμφιβολίες των αγορών για την βιωσιμότητα του ευρώ εμπεριέχει κάποια μορφή δημοσιονομικής και τραπεζικής ενοποίησης.

Ωστόσο, αυξημένη δημοσιονομική αλληλεγγύη προϋποθέτει ενισχυμένη οικονομική διακυβέρνηση, την οποία ζητούν οι πιστώτριες χώρες έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η δημοσιονομική πειθαρχία. Από την άλλη, αυξημένη οικονομική διακυβέρνηση σημαίνει απώλεια μέρους της εθνικής κυριαρχίας.

Κατά συνέπεια, μια λύση στην ευρωπαϊκή κρίση χρειάζεται ένα συμβιβασμό μεταξύ των χωρών του κέντρου και των χωρών της περιφέρειας. Σε ένα θετικό σενάριο, η εξάπλωση της κρίσης σε μια οικονομία του μεγέθους της Ισπανίας θα μπορούσε να επισπεύσει την λήψη αποφάσεων. Ωστόσο, δεδομένου των αργών ευρωπαϊκών πολιτικών διαδικασιών, θεωρούμε πως τέτοιος συμβιβασμός απαιτεί αρκετό χρόνο για να επιτευχθεί. 

Κρίση χρέους στις ΗΠΑ

Στο τέλος του 2012 τίθενται σε ισχύ ορισμένα δημοσιονομικά μέτρα (αυξήσεις στη φορολογία λόγω λήξης φοροαπαλλαγών και μειώσεις στις δημόσιες δαπάνες) που ξεπερνούν τα $600 δισ, δηλαδή πάνω από 4% του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Εάν το Κογκρέσο δεν εγκρίνει νέα νομοθεσία μέχρι το τέλος του έτους έτσι ώστε να παρατείνει κάποιες φοροαπαλλαγές για το 2013, τότε η απότομη αύξηση της φορολογίας και η μείωση των δημοσίων δαπανών κατά το πρώτο ήμισυ του 2013 θα μπορούσε να προκαλέσει βαθειά ύφεση στην οικονομία των ΗΠΑ, με αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και τις αγορές. Πιστεύουμε ότι το Κογκρέσο θα επεκτείνει ορισμένα από τα δημοσιονομικά μέτρα που λήγουν έτσι ώστε να αποφευχθεί μια ύφεση. Η δημοσιονομική πολιτική αναμένεται να αφαιρέσει τουλάχιστον 1 ποσοστιαία μονάδα από το ρυθμό ανάπτυξης στις ΗΠΑ για το 2013.

Συγγραφείς της μελέτης είναι ο Σύμβουλος Οικονομικών Μελετών της Eurobank και Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Δημήτρης Μαλλιαρόπουλος και οι Οικονομικοί Αναλυτές Όλγα Κοσμά, Μαρία Πρανδέκα και Βασίλης Ζάρκος.