Η οικονομική κατάρρευση της χώρας και η αδυναμία πρόσβασης σε δανεισμό στερούν από τις ελληνικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις τη δυνατότητα μεγαλύτερης συμμετοχής στη μεγάλη «πίτα» της Μέσης Ανατολής, η οποία ξεπερνά το 1 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της εταιρείας συμβούλων Deloitte.

Οι προσπάθειες για εδραίωση της παρουσίας τους στην περιοχή εμποδίζονται από τα προβλήματα στην Ελλάδα, την ίδια όπου η Αραβική Άνοιξη διευρύνει τις ευκαιρίες, καθώς οι τοπικές κυβερνήσεις αυξάνουν τις επενδύσεις για να καλύψουν τις απαιτήσεις των πολιτών για καλύτερη ζωή.

Όπως έγραψε προ ημερών το Euro2day, οι Έλληνες μηχανικοί απασχολούνται πλέον σε διεθνείς εργολήπτες, με μισθούς πολύ κατώτερους από τα 10.000 ευρώ μηνιαίως που εξασφάλιζαν προ του 2008. Οι Έλληνες κατασκευαστές (ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, J&P ΑΒΑΞ) έχουν παρουσία στην περιοχή, αλλά την τελευταία διετία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν έχουν αναλάβει σημαντικά έργα.

Στη μελέτη της Deloitte, που κυκλοφόρησε προ ημερών, εκτιμάται πως τα επενδυτικά σχέδια στον τομέα κατασκευών στην περιοχή του Κόλπου ξεπερνούν μακροπρόθεσμα το 1 τρι. δολάρια, ενώ τα άμεσα έργα (που έχουν αρχίσει να σχεδιάζονται) αγγίζουν τα 500 δισ. δολάρια. Οι ανατροπές που έφεραν οι διαδηλώσεις και οι επαναστάσεις αλλάζουν και το μίγμα των έργων, κι η Deloitte εκτιμά πως το 36% είναι κοινωνικά (σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ.), το 29% συνδέεται με την ενέργεια (πλην πετρελαίου), το 13% με τις μεταφορές και το 13% με τους υδρογονάνθρακες (πετρέλαιο και φυσικό αέριο).

Οι αγορές στις οποίες επικεντρώνεται η μελέτη της Deloitte, επειδή θεωρείται πως έχουν τις περισσότερες ευκαιρίες, είναι η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, το Αμπού Ντάμπι και το Ιράκ.

Από τις μεγαλύτερες επενδυτικές πρωτοβουλίες στην περιοχή είναι το σχέδιο του Κατάρ για επένδυση 100 δισ. δολαρίων για τη φιλοξενία του Παγκοσμίου Κυπέλου στο ποδόσφαιρο το 2022 και για την επίτευξη των στόχων που έχει θέσει το εμιράτο για το 2030. Το επενδυτικό πρόγραμμα της Σαουδικής Αραβίας υπερβαίνει τα 400 δισ. δολάρια για την επόμενη δεκαετία.

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται και στην έκθεση του διεθνούς οίκου, οι ευκαιρίες στην περιοχή πρέπει να περάσουν μέσα από πολλά ναυάγια, δηλαδή τα κουφάρια φαραωνικών έργων στον τομέα του real estate. Πρόκειται για τεράστια έργα τα οποία εξαγγέλθηκαν την περίοδο της ευφορίας, αλλά κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι μετά το 2007, όταν έσκασε η φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ και στη Μέση Ανατολή.

Έτσι, αρκετές επενδυτικές πρωτοβουλίες στην περιοχή συναντούν εμπόδια γιατί οι πιστωτές, που έχουν ήδη καεί από μεγάλα έργα του παρελθόντος, εμφανίζονται επιφυλακτικοί ή αρνητικοί στη χρηματοδότηση νέων πρωτοβουλιών.

Γι’ αυτόν τον λόγο και οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται πλέον από τις ίδιες τις κυβερνήσεις και από τα κεφάλαια που προέρχονται από το πετρέλαιο ή το φυσικό αέριο. Μεγάλο τμήμα των νέων έργων αφορά τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, προκειμένου οι τοπικές αρχές να αναχαιτίσουν ενδεχόμενο κύμα αντίστοιχο με αυτό που έπληξε τη Βόρεια Αφρική και οδήγησε σε ανατροπές κυβερνήσεων και σε εμφύλιες διαμάχες. Έτσι, πολλά έργα αφορούν τοπικές ανάγκες και υλοποιούνται από περιφερειακές διοικήσεις.

Τα τελευταία χρόνια, οι μεγάλοι εξαγωγείς πετρελαίου και φυσικού αερίου όπως το Κατάρ, το Αμπού Ντάμπι και η Σαουδική Αραβία προσπαθούν να περιορίσουν την εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακες και γι’ αυτόν τον λόγο επενδύουν σε νέους τομείς. Για παράδειγμα, το Αμπού Ντάμπι προσπαθεί τώρα να δημιουργήσει, με μια τεράστια επένδυση περί τα 5 δισ. δολάρια, ένα νέο αεροδρόμιο που θα αποτελέσει το σταυροδρόμιο μεταξύ Δύσης και Ανατολής.

Μια ιδέα για τις ευκαιρίες της περιοχής μπορεί να πάρει κάποιος αν παρατηρήσει τα έργα που κατακυρώθηκαν μέσα σε ένα τρίμηνο, και συγκεκριμένα το πρώτο τρίμηνο του 2011. Ξεπέρασαν τα 40 δισ. δολάρια και το 47% αφορούσε τον ενεργειακό τομέα.