Οκτώ τομείς που μπορούν να προσφέρουν στρατηγικό πλεονέκτημα στην ελληνική οικονομία εντοπίζει μελέτη της McKinsey & Company και του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών με τίτλο «Η Ελλάδα 10 Χρόνια Μπροστά», που παρουσιάστηκε χθες σε ειδική εκδήλωση.

Παράλληλα, επισημαίνει ότι, με τις σωστές κινήσεις, πέντε μεγάλοι τομείς της οικονομίας μπορούν να πολλαπλασιάσουν τις δυνάμεις τους και να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Οι «αναδυόμενοι αστέρες»

Η παραγωγή γενοσήμων φαρμάκων, οι ιχθυοκαλλιέργειες, ο ιατρικός τουρισμός, η φροντίδα για την τρίτη ηλικία και τους χρόνια ασθενείς, η δημιουργία περιφερειακών διαμετακομιστικών κόμβων και η διαχείριση αποβλήτων είναι, σύμφωνα με τη μελέτη της McKinsey, οι έξι πρωτεύοντες «αναδυόμενοι αστέρες» που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της οικονομίας κατά τα επόμενα 5 - 10 χρόνια. Αντίστοιχα, οι δύο δευτερεύοντες υπο-κλάδοι, με συμβολικό ρόλο, περιλαμβάνουν τις εξειδικευμένες κατηγορίες τροφίμων καθώς και τη δημιουργία στοχευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στον τομέα των κλασικών σπουδών.

Αθροιστικά, οι οκτώ «αναδυόμενοι αστέρες» μπορούν να συνεισφέρουν περίπου 7 δισ. ευρώ πρόσθετης -άμεσης και έμμεσης- Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) και περισσότερες από 70.000 νέες θέσεις εργασίας σε ορίζοντα 10ετίας.

Παραγωγή γενοσήμων φαρμάκων

Σύμφωνα με την έρευνα, η δυσχερής δημοσιονομική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας αλλά και η δέσμευση της κυβέρνησης για την αύξηση της χαμηλής, σήμερα, διείσδυσης των γενοσήμων φαρμάκων (μόνο 32% των πωλήσεων φαρμάκων εκτός πατέντας, σε σχέση με ποσοστό άνω του 60% στη Γερμανία, στην Ιταλία και στο Ηνωμένο Βασίλειο) υποδεικνύουν πιθανώς ευνοϊκές συνθήκες για την τοπική αγορά γενοσήμων φαρμάκων, η οποία, σύμφωνα με τη μελέτη, υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να αυξήσει το μέγεθός της (από εγχώριες πωλήσεις και εξαγωγές) από €1,2 δισ. το 2010 σε €2,2 δισ. το 2021.

Η προοπτική αυτή αποτελεί ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας, σύμφωνα με τη μελέτη, για την εγχώρια βιομηχανία, η οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει το επερχόμενο κύμα ανάπτυξης (εντός Ελλάδος αλλά και σε γειτονικές αγορές) και να κινηθεί προς τη δημιουργία «εθνικών πρωταθλητών» στην παραγωγή γενοσήμων. Οι κύριες δράσεις οι οποίες θα επέτρεπαν στην εγχώρια βιομηχανία να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες ανάπτυξης του κλάδου ομαδοποιούνται από τη McKinsey σε 4 στρατηγικές κατηγορίες.

Συγκεκριμένα προτείνονται:

* βελτίωση της ελκυστικότητας και αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων φαρμάκων,

* βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω κλίμακας, εστίασης και καινοτομίας,

* διείσδυση σε υποσχόμενες αγορές του εξωτερικού αλλά και

* διασφάλιση πρόσβασης σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης.

Οι περισσότερες από τις δράσεις αυτές θα απαιτήσουν σημαντικά πρόσθετα κεφάλαια και για τον λόγο αυτόν προτείνεται οι ελληνικές εταιρίες να στοχεύσουν σε χρηματοδότηση μέσω ιδιωτικών κεφαλαίων, π.χ. private equity ή venture capital. Την ίδια στιγμή, η Πολιτεία προτείνεται να επανεξετάσει τη δυνατότητα διευθέτησης των εκκρεμών χρεών μέσω συμψηφισμού του ΦΠΑ ή άλλων πληρωμών, με σκοπό την -κατά το δυνατόν- ενίσχυση της ρευστότητας των εταιριών και τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης και κεφαλαίου κίνησης.

Ιχθυοκαλλιέργειες

Παρά το σχετικά μικρό σημερινό μέγεθος (ΑΠΑ περίπου €400 εκατ. το 2010), ο τομέας των ιχθυοκαλλιεργειών αυξάνεται κατά 3% ετησίως, ενώ περίπου το 80% της εγχώριας παραγωγής κατευθύνεται σε εξαγωγές. Την ίδια στιγμή, παρά το σχετικά ανταγωνιστικό κόστος παραγωγής των ελληνικών εταιριών (χάρη και στον υψηλό βαθμό καθετοποίησης), ο τομέας αντιμετωπίζει ήδη έντονο ανταγωνισμό από χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος, όπως η Τουρκία. Επιπλέον, το ασταθές ρυθμιστικό περιβάλλον, η απουσία χωροθέτησης και οι ασαφείς διαδικασίες αδειοδότησης επηρεάζουν αρνητικά τις προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου.

Προκειμένου να ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια προτείνονται τα εξής:

* Οι εγχώριες εταιρίες και η Πολιτεία να εστιάσουν σε συγκεκριμένες προτεραιότητες για την ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας του κλάδου, μέσω της υιοθέτησης στρατηγικής προϊόντων και αγορών σε φάσεις, με σκοπό τη διατήρηση της ηγετικής θέσης στην τσιπούρα και στο λαβράκι στις κύριες ευρωπαϊκές αγορές.

* Η διεύρυνση της γεωγραφικής κάλυψης στην Ευρώπη με το υπάρχον προϊόν και την επέκταση σε νέα είδη, μεγαλύτερου μεγέθους και υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, αξιοποιώντας την υπάρχουσα τεχνογνωσία.

* Κομβική θεωρείται η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω οικονομιών κλίμακας, προϊοντικής εστίασης και αποδοτικότητας εργασίας, με επιλεκτική επιτάχυνση της υπάρχουσας τάσης συγκέντρωσης και την εισαγωγή μέτρων βελτίωσης της αποδοτικότητας για την αντιμετώπιση του μειονεκτήματος κόστους σε σχέση με τους συγκεκριμένους ανταγωνιστές.

Σε αυτήν την προσπάθεια, είναι κρίσιμη η εφαρμογή ενός εθνικού χωροταξικού σχεδίου για τον σαφή προσδιορισμό των υποψηφίων περιοχών για ιχθυοκαλλιεργητική δραστηριότητα, ενώ θα μπορούσαν να εξεταστούν στοχευμένα κίνητρα (π.χ. μειώσεις φορολογίας) για την έρευνα και ανάπτυξη και την περαιτέρω προώθηση της εξαγωγικής δραστηριότητας.

Ιατρικός τουρισμός

Ο ιατρικός τουρισμός είναι ένας ταχέως αναπτυσσόμενος κλάδος διεθνώς κατά τα τελευταία 15 χρόνια. Ενώ η Ελλάδα έχει δυνατότητα να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο ταχέως αναπτυσσόμενο τμήμα της «μεσαίας αγοράς» του ιατρικού τουρισμού, απουσιάζει, κατά τη McKinsey, μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική ανάπτυξης του κλάδου. Ενδεικτικά, μόνο μία νοσοκομειακή μονάδα είναι πιστοποιημένη κατά το Joint Committee International (ένα διεθνές σώμα πιστοποίησης), σε σχέση με 43 στην Τουρκία, 21 στην Ιταλία και 14 στην Ταϊλάνδη.

Σε συνδυασμό και με τη νέα στρατηγική κατεύθυνση στον τομέα του τουρισμού, οι πέντε κύριες δράσεις που θα επέτρεπαν στον εγχώριο υποκλάδο του ιατρικού τουρισμού να αξιοποιήσει τα περιθώρια ανάπτυξής του είναι:

· Ο καθορισμός εθνικής στρατηγικής για την ανταγωνιστική τοποθέτηση της Ελλάδας στη «μεσαία αγορά», η καθιέρωση σύγχρονων πρακτικών στη διασφάλιση ποιότητας.

· Η αδειοδότηση και το πλαίσιο ελέγχων, ιδίως στην εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, που θα περιλαμβάνει μητρώο ασθενών και διαδικασιών.

· Η εξειδίκευση προσφερόμενου προϊόντος και η μείωση κόστους μέσω οικονομιών κλίμακας στις κύριες θεραπείες και επεμβάσεις.

· Η αξιοποίηση διεθνών δικτύων για την προσέλκυση ασθενών.

· Ο συνδυασμός του ιατρικού προϊόντος με τις απαιτούμενες βοηθητικές υπηρεσίες για τους επισκέπτες-ασθενείς.

Φροντίδα για την τρίτη ηλικία και τους χρόνια ασθενείς

Η έρευνα υποστηρίζει ότι διεθνή παραδείγματα υποδεικνύουν πως τα προγράμματα εξωνοσοκομειακής φροντίδας για την τρίτη ηλικία και τους χρόνια ασθενείς μπορούν να επιφέρουν ουσιαστική βελτίωση των δεικτών υγείας αλλά και να οδηγήσουν σε σημαντική εξοικονόμηση κόστους (σε συγκεκριμένο παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, μία επένδυση περίπου GBP 4 εκατ. σε βάθος πενταετίας οδήγησε σε μείωση δαπανών κατά GBP 23 εκατ.).

Επισημαίνει, επίσης, ότι στο παρόν μακροοικονομικό και δημοσιοοικονομικό περιβάλλον της Ελλάδας η υιοθέτηση παρόμοιων πρακτικών και προγραμμάτων κρίνεται αναγκαία. Για την κάλυψη των αναγκών που δημιουργούνται έχει αρχίσει ήδη να δραστηριοποιείται ένας αριθμός εγχώριων εταιριών, οι οποίες απαιτείται να μεγαλώσουν σε μέγεθος και να επεκτείνουν σημαντικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους (π.χ. διαχείριση χρόνια ασθενών, φροντίδα στο σπίτι, τηλεϊατρική, προγράμματα συμμόρφωσης με τη φαρμακευτική αγωγή). Οι απαιτούμενοι πόροι για επενδύσεις μπορούν να προέλθουν, σύμφωνα με τη μελέτη, από τη μειωμένη δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων, τη μείωση της «ανεπίσημης» δαπάνης, τα πακέτα υψηλού περιθωρίου κέρδους για τουρίστες κ.λπ.

Δημιουργία περιφερειακών διαμετακομιστικών κόμβων

Η περιοχή της ανατολικής Μεσογείου προσφέρεται για την ανάδειξη λιμένων ως διαμετακομιστικών κόμβων, καθώς διατρέχεται από μία εκ των τριών μεγαλύτερων διηπειρωτικών διαδρομών παγκοσμίως, με περίπου 19 εκατομμύρια TEU (Twenty-foot-container Equivalent Units) να διέρχονται την περιοχή το 2009 και με σημαντική αύξηση του διεξαγόμενου εμπορίου κατά 9% ετησίως μεταξύ των ετών 2004 και 2008.

Την ίδια ώρα, η γεωγραφική θέση της Ελλάδας ενδείκνυται για την αξιοποίηση και των δύο κυριότερων τύπων θαλάσσιου εμπορίου (διαμετακόμισης και εμπορευματικής πύλης):

· στον τομέα της διαμετακόμισης (trans-ship­ment), όπου υπάρχει μία ενδιάμεση στάση πριν από την αποστολή των εμπορευμάτων διά θαλάσσης στον τελικό τους προορισμό, η εγγύτητα του Πειραιά με τις μεγάλες θαλάσσιες οδούς είναι αντίστοιχη με αυτήν ανταγωνιστικών λιμανιών, όπως του Gioia Tauro στην Ιταλία, ενώ

· στον τομέα της εμπορευματικής πύλης (gateway), όπου τα εμπορεύματα έχουν τελικό προορισμό είτε την τοπική αγορά είτε την απώτερη ηπειρωτική Ευρώπη, τόσο η Αθήνα όσο και η Θεσσαλονίκη είναι καλά τοποθετημένες για να εξυπηρετήσουν τις αγορές της ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες τα τελευταία δέκα χρόνια αναπτύσσονται με ετήσιους ρυθμούς της τάξης του 10% - 15%.

Στη δραστηριότητά τους αυτή, τα ελληνικά λιμάνια αντιμετωπίζουν ισχυρό ανταγωνισμό από γειτονικές εναλλακτικές επιλογές όπως η Varna στη Βουλγαρία, το Ambarli στην Τουρκία και η Costanza στη Ρουμανία, οι οποίες προσφέρουν επί του παρόντος λειτουργική σταθερότητα (π.χ. λιγότερες ημέρες απεργίας σε σύγκριση με την Ελλάδα) και καλύτερες υπηρεσίες (π.χ. 50% λιγότερος χρόνος για φόρτωση - εκφόρτωση και τελωνειακό έλεγχο σε σύγκριση με την Ελλάδα). Τα ελληνικά λιμάνια θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη θέση τους σε μεγάλο βαθμό, και στα δύο είδη εμπορίου, με τη μείωση των διαδικαστικών απαιτήσεων, του χρόνου φόρτωσης - εκφόρτωσης και των διαδικασιών για τους πελάτες, τη χρήση της υπάρχουσας νομοθεσίας για να διασφαλιστεί η συνεχής και ομαλή λειτουργία των λιμανιών και τη βελτίωση της υποδομής ώστε να υπάρχει καλύτερη σύνδεση της ενδοχώρας με τα λιμάνια (π.χ. γραμμές τρένου για μεταφορά εμπορευμάτων).

Διαχείριση αποβλήτων

Η μείωση του ποσοστού της επιχωμάτωσης και η εισαγωγή νέων μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων με υψηλότερη προστιθέμενη αξία (π.χ. αποτέφρωση, ανακύκλωση, κομποστοποίηση) μπορούν να έχουν σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τη χώρα και ουσιαστικά αποτελούν μονόδρομο σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βάσει και των πρακτικών άλλων ευρωπαϊκών χωρών, η Ελλάδα μπορεί να υιοθετήσει τη συστηματική αποτέφρωση, να αυξήσει το ποσοστό ανακύκλωσης - κομποστοποίησης και να παράγει περισσότερη ενέργεια μέσω των αποβλήτων. Ενδεικτικά, λιγότερο από 40% της μη οργανικής ύλης (η οποία αποτελεί το 54% των συνολικών οικιακών αποβλήτων) ανακυκλώνεται σήμερα, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση ζητά ποσοστά ανακύκλωσης της τάξης του 60% - 95%. Η δημιουργία και λειτουργία οργανωμένων υποδομών για την καλύτερη διαχείριση των αποβλήτων συνεπάγεται σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη για τη χώρα. Επιπλέον, η αποτελεσματική αντιμετώπιση του τμήματος των βιομηχανικών αποβλήτων είναι εξαιρετικά σημαντική για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και την αποτελεσματική λειτουργία του βιομηχανικού κλάδου.

Δευτερεύοντες «αναδυόμενοι αστέρες» 

Εκτός από τους έξι πρωτεύοντες «αναδυόμενους αστέρες», η μελέτη αναφέρεται σε δύο πρόσθετους υποκλάδους, οι οποίοι αναμένεται να έχουν μικρότερη επίδραση σε όρους προστιθέμενης αξίας και απασχόλησης, ωστόσο μπορούν να αποτελέσουν σηματωρό του νέου εξωστρεφούς μοντέλου ανάπτυξης της οικονομίας. Πιο συγκεκριμένα, οι δύο αυτοί υποκλάδοι περιλαμβάνουν τις εξειδικευμένες κατηγορίες τροφίμων και τη δημιουργία στοχευμένων προγραμμάτων κλασικών σπουδών.


Τα βαριά χαρτιά 

Πέρα από τους παραπάνω πέντε υποκλάδους, το νέο μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας, που προτείνει ο ΣΕΒ, επικεντρώνεται στους πέντε μεγαλύτερους κλάδους παραγωγής (τουρισμός, ενέργεια, βιομηχανία - μεταποίηση τροφίμων, αγροτική παραγωγή, λιανικό και χονδρικό εμπόριο) βασίζεται στην ανταγωνιστικότητα, στην παραγωγικότητα, στην εξωστρέφεια, σε υψηλότερο επίπεδο εγχώριων και ξένων επενδύσεων, σε ένα νέο φορολογικό ήθος αλλά και στη μείωση κατά περίπου 15 - 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ της συνολικής (ιδιωτικής και δημόσιας) κατανάλωσης από τα σημερινά της επίπεδα προκειμένου να κινείται σε βιώσιμα, ευρωπαϊκά επίπεδα.

Κομβικό σημείο κρίνεται η αύξηση εισροής ξένων κεφαλαίων, και μάλιστα σε επίπεδα πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, σύμφωνα με τη μελέτη, μπορεί να συνεισφέρει προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς οι ξένοι επενδυτές που θα ενδιαφερθούν θα εισέλθουν σε στρατηγικές συμμαχίες με ελληνικές επιχειρήσεις και θα δημιουργήσουν μία βάση για συνεχιζόμενη επενδυτική δράση.

Φυσικά, για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, όπως σημειώνεται στη μελέτη, βασική προϋπόθεση είναι η ριζική στροφή της παραγωγής και της απασχόλησης προς τους τομείς των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, με οικονομίες κλίμακας (π.χ. μέσω αυξημένης παραγωγής και μεγαλύτερου δικτύου διανομών) και φάσματος (π.χ. μέσω στρατηγικής εστίασης και στοχευμένων επενδύσεων και καινοτομιών) που θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερες και αποδοτικότερες επιχειρήσεις.


1. Τουρισμός: Όφελος 9 δισ. για το εμπορικό ισοζύγιο

Επιπλέον 18 δισ. ευρώ άμεση και έμμεση Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία σε ετήσια βάση και αύξηση της απασχόλησης κατά περίπου 220 χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας μπορεί να δημιουργήσει ο τουρισμός μέχρι το 2021, αν υλοποιηθούν οι προτάσεις για το νέο μοντέλο ανάπτυξης της χώρας.

Προτείνονται:

* Ο επαναπροσδιορισμός της εμπορικής πολιτικής με την αλλαγή του μίγματος των τουριστών σε όφελος των ανώτερων εισοδηματικών τάξεων.

* Η δημιουργία ποιοτικών υποδομών με ταυτόχρονη επιτάχυνση των επενδύσεων, με τη δημιουργία 2 - 3 επιπλέον συνεδριακών κέντρων, καθώς και στις υποδομές για τον ναυτικό τουρισμό (30 - 35 πρόσθετες μαρίνες και 3 - 4 σημεία επιβίβασης και αποβίβασης τουριστών από κρουαζιερόπλοια).

* Η διευκόλυνση πρόσβασης και μεταφορών.

* Η ριζική αναβάθμιση των επαγγελματικών δυνατοτήτων και της τεχνογνωσίας.

Επίσης, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, απουσιάζει ένας αποτελεσματικός εθνικός οργανισμός, που να λειτουργεί με βάση τις αρχές της αγοράς, προωθώντας με επιτυχία το ελληνικό τουριστικό προϊόν στο εξωτερικό.


2. Ενέργεια: 9 δισ. ευρώ άμεση και έμμεση Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία

Περί τα 9 δισ. ευρώ άμεση και έμμεση Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) και μείωση του ελλείμματος στο εμπορικό ισοζύγιο κατά περίπου 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση μπορεί να προσφέρει ο τομέας της ενέργειας -σήμερα καλύπτει το 4% της ελληνικής ΑΠΑ-, αν υλοποιηθούν οι αλλαγές που περιλαμβάνονται στο νέο μοντέλο ανάπτυξης.

Στη μελέτη σημειώνεται ότι ο ελληνικός τομέας ενέργειας χαρακτηρίζεται από χαμηλή αποδοτικότητα στη χρήση καυσίμων, χαμηλή παραγωγικότητα εργασίας και κεφαλαίων και υψηλό κόστος του μίγματος παραγωγής. Σε σύγκριση με τις αγορές της νοτίου Ευρώπης και της Γερμανίας, η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα από τα νοικοκυριά και το εμπόριο είναι 10% - 40% υψηλότερη και η κατανάλωση πετρελαίου στις μεταφορές 5% - 10% υψηλότερη. Το μίγμα παραγωγής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο (αντί για το φθηνότερο φυσικό αέριο), ενώ οι μελλοντικοί ενεργειακοί στόχοι περιλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό παραγωγής από ΑΠΕ, γεγονός που πιθανόν να αυξήσει το μέσο κόστος του ενεργειακού μίγματος.


3. Βιομηχανία - Μεταποίηση τροφίμων: Προτείνεται η ίδρυση Εταιρίας Ελληνικών Τροφίμων

Κατά περίπου 6 δισ. ευρώ θα μπορούσε να αυξηθεί η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία(έμμεση και άμεση), να δημιουργηθούν 120.000 νέες θέσεις εργασίας και να βελτιωθεί το εμπορικό ισοζύγιο κατά €1,2 δισ. από τον κλάδο της βιομηχανίας - μεταποίησης τροφίμων, αν υλοποιηθεί το business plan για το νέο μοντέλο ανάπτυξης. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα πρέπει πρώτα να καθοριστούν οι προτεραιότητες για τις εξαγωγικές αγορές, να δοθεί έμφαση στην καινοτομία και στη βελτίωση της αξίας του προϊόντος, μέσω της δημιουργίας ενός παγκόσμια αναγνωρίσιμου μηχανισμού πιστοποίησης αλλά και να αυξηθεί το ελληνικό παραγωγικό δυναμικό και η αποδοτικότητά του, μέσω της ανάπτυξης 4 - 6 σύγχρονων μονάδων μεταποίησης και συσκευασίας μεγάλης κλίμακας.

Κομβικό σημείο είναι η εξασφάλιση ισχυρής τοποθέτησης στις αγορές προτεραιότητας. Για τον λόγο αυτόν, προτείνει η ίδρυση μιας Εταιρίας Ελληνικών Τροφίμων, που θα φροντίζει να εξασφαλίσει πρόσβαση στις σημαντικές εξαγωγικές αγορές για ανταγωνιστικά ελληνικά προϊόντα και παραγωγούς, αναπτύσσοντας δίκτυα χονδρικής και λιανικής διανομής.


4. Αγροτική παραγωγή - Γεωργικές καλλιέργειες: Οι προτεραιότητες

Μέχρι το 2021, η επιπλέον συνεισφορά στην ΑΠΑ (άμεση και έμμεση) του κλάδου της αγροτικής παραγωγής θα μπορούσε να είναι της τάξης των €4,5 δισ., η απασχόληση θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 140.000 νέες θέσεις εργασίας και το εμπορικό ισοζύγιο να βελτιωθεί κατά περίπου € 2,7 δισ.

Σήμερα, πάντως, ο κλάδος, ο οποίος απασχολεί περί το 13% του εργατικού δυναμικού (περίπου 500.000 εργαζομένους), συνεισφέρει περίπου 4% στην ΑΠΑ και την περίοδο 2000 - 2008 το κόστος εργασίας σχεδόν διπλασιάστηκε, επομένως έχει χάσει την ανταγωνιστικότητά του. Παράλληλα, η διείσδυση της Ελλάδας στις κεντρικές ευρωπαϊκές αγορές είναι πολύ χαμηλή, με μερίδιο κάτω από το 2%, όταν η Ιταλία και η Ισπανία έχουν περίπου 10% και 13% αντίστοιχα. Προκειμένου να υπερκεραστούν αυτά τα προβλήματα και να επιτευχθούν οι στόχοι του business plan για την ανάπτυξη, προτείνονται η διαφοροποίηση και η επικέντρωση της στρατηγικής προϊόντων και μάρκετινγκ, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω οικονομιών κλίμακας, δηλαδή στροφή προς μεγαλύτερες μονάδες και υψηλότερη παραγωγικότητα μέσω της αναδιανομής της καλλιεργήσιμης γης προς όφελος συγκεκριμένων προϊόντων, διασφάλιση διείσδυσης και παρουσίας σε ξένες αγορές και ανάπτυξη επαγγελματικών δυνατοτήτων, μέσω της ίδρυσης περισσότερων πανεπιστημιακών τμημάτων γεωργίας.


5. Λιανικό και χονδρικό εμπόριο: Σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της παραγωγικότητας

Σημαντικά περιθώρια για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, η οποία υπολείπεται κατά 30% - 40% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, αλλά και της ανταγωνιστικότητας του κλάδου υπάρχουν, σύμφωνα με τη μελέτη, για το λιανικό και χονδρικό εμπόριο.

Σύμφωνα λοιπόν με τη μελέτη, η παραγωγικότητα μπορεί να αυξηθεί κατά περίπου 22% και οι πωλήσεις του λιανεμπορίου κατά περίπου €1,5 δισ. Ευρύτερα στην οικονομία, ο τομέας μπορεί να δώσει προστιθέμενη αξία της τάξης των €4 δισ. (€2,5 δισ. άμεση συνεισφορά και €1,5 δισ. έμμεση συνεισφορά) και αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά περίπου €600 εκατ.

Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα, η μελέτη επισημαίνει 10 προτεραιότητες ομαδοποιημένες σε δύο κατηγορίες στρατηγικών ενεργειών. Συγκεκριμένα, προτείνει την ενίσχυση του ανταγωνισμού, των επενδύσεων και της συμμόρφωσης. Αυτό προϋποθέτει τον χαρακτηρισμό των αστικών και μη περιοχών για εμπορική χρήση ώστε να διευκολυνθούν οι επενδύσεις, την κατάργηση της απαγόρευσης πώλησης ορισμένων προϊόντων από γενικά καταστήματα λιανικής, με παράλληλη τήρηση των κανόνων ασφάλειας και υγιεινής (μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, τροφές για μωρά κ.λπ.), καθώς και την ενίσχυση της διαφάνειας στις τιμές (π.χ. με την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών μέσω του Παρατηρητηρίου Τιμών και τη δημιουργία συγκριτικών βάσεων δεδομένων όπως το Stiftung Warentest στη Γερμανία).


* To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.