της Έλενας Λάσκαρη

Παρεμβάσεις στο Aσφαλιστικό και στην αγορά εργασίας προκρίνει η Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ στο 4% εκτιμά ότι θα διαμορφωθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το 2004, έναντι πρόβλεψης του υπουργείου Οικονομίας για ανάπτυξη στο 3,7%.

Η πρόβλεψη αποτυπώθηκε στην ενδιάμεση έκθεση νομισματικής πολιτικής του κεντρικού ιδρύματος, η οποία υπεβλήθη νωρίτερα στην πρόεδρο της Βουλής και παρουσιάστηκε από τον διοικητή, Ν. Γκαργκάνα.



Αναφερόμενη στο στόχο της κυβέρνησης για μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης στο 2,8% του ΑΕΠ το 2005, η ΤτΕ τονίζει: ”Ο στόχος αυτός είναι ικανοποιητικός και συνεπάγεται σημαντική άμεση διόρθωση των δημοσιονομικών ανισορροπιών, αλλά για να επιτευχθεί θα πρέπει τα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής που έχουν ανακοινωθεί να εξειδικευθούν και να εφαρμοστούν με συνέπεια και αποφασιστικότητα”.

Με την έκθεσή της η ΤτΕ συνιστά συγκρατημένες μισθολογικές αυξήσεις, περιοριστική δημοσιονομική πολιτική με περικοπές δαπανών, επιτάχυνση διαρθρωτικών αλλαγών, παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό και την αγορά εργασίας.

Τα μεγέθη των δημοσιονομικών ανισορροπιών και η επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου του κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές εξελίξεις, τονίζει στην έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος, καλώντας την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αποφασιστικά τα δημοσιονομικά προβλήματα και τις διαρθρωτικές δυσκαμψίες, ενώ καλεί και τους κοινωνικούς εταίρους να δείξουν περισσότερη συγκράτηση όσον αφορά στις μισθολογικές αυξήσεις.

Η ΤτΕ καλεί επίσης την κυβέρνηση να προχωρήσει σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και άρση περιοριστικών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας που αποθαρρύνουν τις προσλήψεις.

Ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός βάσει του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) και του Εναρμονισμένου ΔΤΚ (ΕνΔΤΚ) εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί εφέτος σε επίπεδο χαμηλότερο από ό,τι το 2003, αλλά αυτό οφείλεται αποκλειστικά σε έκτακτους εξωγενείς παράγοντες (κυρίως τη μείωση των τιμών των οπωροκηπευτικών). Οι πληθωριστικές πιέσεις όμως έχουν ενισχυθεί εφέτος.

Συγκεκριμένα, ο δομικός πληθωρισμός εμφανίζει ανοδική τάση από τα μέσα του 2003: Από 2,8% το β΄ τρίμηνο του 2003 αυξήθηκε σε 3,7% το γ΄ τρίμηνο του 2004.

Κατά μέσον όρο ο δομικός πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί από 3,1% το 2003 σε 3,6% το 2004, οπότε η θετική διαφορά του από το αντίστοιχο μέγεθος της ζώνης του ευρώ θα διευρυνθεί.

Η εμμονή του δομικού πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα οφείλεται αφενός σε μακροοικονομικούς παράγοντες, οι οποίοι συνδέονται τόσο με την πλευρά της ζήτησης όσο και με την πλευρά του κόστους παραγωγής και αφετέρου στις μη ικανοποιητικές συνθήκες ανταγωνισμού σε ορισμένες αγορές, οι οποίες δεν λειτουργούν αποτελεσματικά.

Κύριος προωθητικός παράγοντας της ανάπτυξης είναι και κατά το τρέχον έτος η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία στηρίζεται από την ενίσχυση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, τη συνεχιζόμενη επέκταση της καταναλωτικής πίστης και την άνοδο της αξίας των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών τα τελευταία χρόνια.

Η δημόσια κατανάλωση επίσης αυξάνεται με υψηλό ρυθμό εφέτος, τονίζει η ΤτΕ, ενώ σε ό,τι αφορά την απασχόληση εκτιμάται ότι εξακολουθεί να αυξάνεται, ενδεχομένως ταχύτερα απ’ ό,τι το 2003.

Οι συνολικές επενδύσεις συνεχίζουν να αυξάνονται το 2004, μολονότι βραδύτερα απ’ ό,τι το 2003, δεδομένου ότι ολοκληρώθηκαν τα έργα που συνδέονται με τους Ολυμπιακούς Αγώνες και έχει ανακοπεί η άνοδος των ιδιωτικών επενδύσεων σε κατοικίες.

Αναφερόμενη στο έλλειμμα, η κεντρική τράπεζα τονίζει πως ”το έλλειμμα διευρύνεται σε συνθήκες ταχύρρυθμης ανόδου της οικονομικής δραστηριότητας. Έτσι, το κυκλικά διορθωμένο έλλειμμα εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,0% του ΑΕΠ το 2004, ενώ ο αρχικός στόχος ήταν να μειωθεί. Το κυκλικά διορθωμένο πρωτογενές αποτέλεσμα, το οποίο είναι καλύτερος δείκτης της δημοσιονομικής προσπάθειας, εμφανίζει ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση, καθώς το πλεόνασμα αναμένεται να υποχωρήσει κατά 1,5 εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ και ουσιαστικά να μηδενιστεί το 2004”.

Σε ό,τι αφορά τη διεθνή οικονομία, η έκθεση αναφέρει πως οι συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία έχουν βελτιωθεί περαιτέρω το 2004, με ταυτόχρονη επιτάχυνση της οικονομικής ανόδου σε όλες τις μεγάλες οικονομίες, παρά την ύπαρξη σημαντικών γεωπολιτικών και οικονομικών αβεβαιοτήτων.

Ο διοικητής της ΤτΕ, ερωτηθείς για το εάν υπάρχει ”φούσκα” στην αγορά ακινήτων εκτίμησε ότι ”επί του παρόντος δεν διαφαίνεται τέτοιος κίνδυνος για την Ελλάδα, καθώς μετά την άνοδο 15- 17,5% που καταγράφηκε στην περίοδο 2000- 2002, το 2003 οι τιμές μειώθηκαν κατά 4% και το α΄ εξάμηνο του τρέχοντος έτους καταγράφονται σταθεροποιητικές τάσεις”.

Τέλος, ο κ. Γκαργκάνας στην ομιλία του εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία αναφορικά με τις τιμές του πετρελαίου. Ο κ. Γκαργκάνας εκτίμησε ότι δεν αποτελεί λύση η χορήγηση επιδομάτων ή μείωσης της φορολογίας, μιας και το πρόβλήμα στην Ελλάδα είναι βαθύτερο και συνδέεται με την υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της χώρας. Για την μελλοντική πορεία των τιμών του πετρελαίου η ΤτΕ δεν προχωρεί σε συγκεκριμένες προβλέψεις.

Εκτιμά όμως ότι οι μέχρι σήμερα επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή και την ελληνική οικονομία είναι περιορισμένες, εάν διατηρηθούν τα σημερινά επίπεδα τιμών ή αυξηθούν περαιτέρω, θα προκύψουν αυξητικές τάσεις στον πληθωρισμό και πτωτικές στο ρυθμό ανάπτυξης.