Λύσεις για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα ρευστότητας που προκαλεί η απόφαση της ΕΚΤ να βάλει «πλαφόν» στη δυνατότητα δανεισμού με ενέχυρο έντοκα γραμμάτια Δημοσίου αναζητούν οι ελληνικές τράπεζες.

Έχοντας δεχτεί ισχυρή πίεση από τις εκροές καταθέσεων και το μπαράζ των υποβαθμίσεων από τους οίκους αξιολόγησης λόγω της δημοσιονομικής και πολιτικής κρίσης, οι τράπεζες καλούνται εντός λίγων ημερών να αντιμετωπίσουν ένα ακόμη πρόβλημα.

Όπως έχει γράψει το Euro2day στις 20/5 («Πλαφόν» της ΕΚΤ στον εσωτερικό δανεισμό), από την 1η Ιουλίου οι τράπεζες δεν θα μπορούν να αντλούν όση ρευστότητα θέλουν, με ενέχυρο έντοκα γραμμάτια κρατών-μελών της ευρωζώνης, καθώς θεσπίστηκε ανώτατο όριο, το οποίο αντιστοιχεί στον μέσο όρο δανεισμού τους κατά τους προηγούμενους 4 μήνες.

Ο νέος κανόνας συνεπάγεται ότι οι τράπεζες δεν θα μπορούν να δανείζουν τα κράτη απορροφώντας περισσότερα έντοκα γραμμάτια και εν συνεχεία να αναπληρώνουν το σύνολο της ρευστότητας, που χρησιμοποίησαν, από την ΕΚΤ.

Η απόφαση της ΕΚΤ ήρθε σε μια περίοδο όπου οι τράπεζες είχαν αυξήσει σημαντικά τις θέσεις τους σε έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου, καθώς τους τελευταίους μήνες, λόγω του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, αυξήθηκαν και τα ποσά που αντλούσε το Δημόσιο μέσω εντόκων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το τραπεζικό σύστημα κατέχει σήμερα ελληνικά έντοκα γραμμάτια αξίας άνω των 14 δισ. ευρώ. Μόνο τους τελευταίους τρεις μήνες το Δημόσιο δανείστηκε συνολικά γύρω στα 12 δισ. ευρώ μέσω τρίμηνων και εξάμηνων εκδόσεων.

Το ανώτατο ποσό εντόκων που μπορούν να ενεχυριάσουν στην ΕΚΤ από την 1η Ιουλίου ανέρχεται σε 6,5 δισ. ευρώ και προκύπτει από τον μέσο όρο του 4μήνου Ιανουαρίου - Απριλίου.

Υπάρχουν, επομένως, θέσεις σε έντοκα της τάξης των 7 - 8 δισ. ευρώ που δεν μπορούν να δοθούν ως ενέχυρο στην ΕΚΤ για αναπλήρωση ρευστότητας, γεγονός που εντείνει τις δυσκολίες τις οποίες αντιμετωπίζει το τραπεζικό σύστημα από την εκροή καταθέσεων και τις υποβαθμίσεις.

Πρακτικά πρόκειται για «τρύπα» ρευστότητας, καθώς υπάρχουν assets που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν. Με δεδομένο βέβαια ότι πρόκειται κυρίως για τρίμηνης και εξάμηνης διάρκειας ομόλογα, το πρόβλημα αναμένεται να λυθεί σε βάθος μερικών μηνών. Τώρα όμως προκαλεί δυσκολίες.

Αν ψηφιστούν τα μέτρα και υπάρξει άμεση εφαρμογή τους, οι εκδόσεις εντόκων του Δημοσίου θα περιοριστούν σημαντικά από τον Σεπτέμβριο, καθώς θα μειώνεται το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού. Στόχος άλλωστε είναι η φετινή χρονιά να κλείσει με μικρό πρωτογενές έλλειμμα ή ακόμη καλύτερα με μηδενικό.

Για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση οι τράπεζες διερευνούν τη δυνατότητα να δανειστούν με ενέχυρο τα έντοκα γραμμάτια. Να προχωρήσουν δηλαδή σε συμβάσεις ανταλλαγής πληρώνοντας προμήθεια επί της αξίας του εντόκου ως ενέχυρο.

Ήδη έχουν υπάρξει διερευνητικές επαφές με ξένες τράπεζες, ενώ στο τραπέζι έπεσαν και δυσκολότερες τεχνικά λύσεις, όπως αυτή της ανταλλαγής εντόκων με κρατικά ομόλογα ελληνικού δημοσίου για τα οποία δεν υπάρχει πλαφόν από την ΕΚΤ στη χρήση τους ως ενέχυρα.

Λύση τεχνικά δύσκολη, καθώς η αξία κρατικών ομολόγων και εντόκων ως ενεχύρων διαφέρει σημαντικά.