Χωρίς αντικείμενο εργασιών θα κινδυνεύσουν να μείνουν σε λιγότερο από δύο χρόνια οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις σε περίπτωση όπου δεν συνάψουν σύντομα νέες συμβάσεις, ώστε να ενισχύσουν το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των έργων τους.

Ο όγκος και η αξία των έργων που διαθέτουν αυτήν τη στιγμή τόσο οι μεγάλες όσο και οι μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου, όσες τουλάχιστον δεν έχουν ακόμη υψώσει λευκή σημαία λόγω της κρίσης, επαρκούν για να εξασφαλίσουν τη λειτουργική τους δραστηριότητα μόνο για τη φετινή και την επόμενη χρονιά, παρά το γεγονός πως έχουν μειωθεί οι ρυθμοί εκτέλεσης των υπογεγραμμένων συμβάσεων.

Πριν από την επιδείνωση του οικονομικού κλίματος και την ουσιαστική αναστολή του προγράμματος δημοπρατήσεων νέων δημοσίων έργων, οι περισσότερες τεχνικές εταιρίες διέθεταν χαρτοφυλάκιο συμβάσεων το οποίο ήταν ικανό να καλύψει τις κατασκευαστικές τους δυνατότητες για τρία -τέσσερα χρόνια.

Παράλληλα, το ανεκτέλεστο υπόλοιπό τους ανανεωνόταν σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Όμως, τα τελευταία δύο χρόνια η αδυναμία του Δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα να χρηματοδοτήσει νέα έργα υποδομής είχε ως αποτέλεσμα ο αριθμός των διαγωνισμών και των αναθέσεων να περιοριστεί σημαντικά και οι κατασκευαστικές επιχειρήσεις να αδυνατούν να αντικαταστήσουν το αντικείμενο εργασιών που ολοκληρώνουν σταδιακά.

Είναι ενδεικτικό ότι στις αρχές του 2009 το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των τριών μεγαλύτερων τεχνικών επιχειρήσεων της χώρας (Άκτωρ, J&P Άβαξ, Τέρνα) άγγιζε τα 10 δισ. ευρώ, ενώ σήμερα δεν ξεπερνά τα 6,5 δισ. ευρώ.

Η κατάσταση είναι πιο δραματική στις μικρότερες επιχειρήσεις, καθώς πολλές από αυτές έχουν απομείνει με αντικείμενο εργασιών που υπολείπεται σημαντικά ακόμη και του περυσινού μειωμένου κύκλου εργασιών τους.

Μάλιστα, εάν εντός του 2011 δεν προωθηθούν νέα έργα, τότε είναι αρκετά πιθανό από την επόμενη χρονιά να βγαίνουν σταδιακά εκτός κλάδου λόγω της έλλειψης αντικειμένου η μία εταιρία μετά την άλλη.

Την κατάσταση επιβαρύνει, όμως, και η ασυνέπεια του στενού και κυρίως του ευρύτερου δημόσιου τομέα σε ό,τι αφορά την πληρωμή των τεχνικών εταιριών για εργασίες που έχουν ήδη εκτελέσει. Το ύψος των οφειλών αυτών εκτιμάται στα 2 - 2,5 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με παράγοντες της κατασκευαστικής αγοράς, αν καταβάλλονταν αμέσως τα οφειλόμενα, οι εταιρίες θα μπορούσαν να διαχειριστούν καλύτερα το ζήτημα της έλλειψης αντικειμένου εργασιών, επιμηκύνοντας επί της ουσίας τη χρονική περίοδο των αντοχών τους. "Όμως, και με άδεια ταμεία και χωρίς νέα έργα, οι τεχνικές εταιρίες δεν θα μπορέσουν να αντέξουν για πολύ ακόμη", σημειώνουν οι ίδιοι.

Απόθεμα για χαμηλές επιδόσεις

Το φαινόμενο της σταδιακής συρρίκνωσης του κατασκευαστικού αντικειμένου είναι εμφανές σε όλες τις εισημένες κατασκευαστικές επιχειρήσεις, οι οποίες πλέον δηλώνουν ανήσυχες για τα έσοδα μετά το 2012.

Ο όμιλος Ελλάκτωρ διαθέτει σήμερα ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων 2,5 δισ. ευρώ έναντι των 5 δισ. ευρώ πριν από δύο χρόνια.

Με δεδομένο ότι ο τζίρος του το 2010 διαμορφώθηκε στο 1,7 δισ. ευρώ, είναι προφανές ότι, αν το επόμενο διάστημα δεν καταφέρει να κερδίσει διαγωνισμούς που θα του εξασφαλίσουν συμβάσεις σημαντικής αξίας, τότε οι πωλήσεις θα καταγράψουν κάθετη πτώση.

Απόθεμα έργων για δύο χρόνια έχει αυτήν τη στιγμή και ο όμιλος της J&P Άβαξ και το ανεκτέλεστο υπόλοιπό του διαμορφώνεται κάτω από τα 2 δισ. ευρώ (1,9 δισ. ευρώ για την ακρίβεια).

Σημειώνεται ότι το 2010 ο τζίρος του ήταν 790,6 εκατ. ευρώ. Σε σχετικά καλύτερη κατάσταση βρίσκεται ο όμιλος ΓΕΚ Τέρνα και το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των έργων του ανέρχεται στα 2,1 δισ. ευρώ.

Λαμβανομένου υπόψη πως πέρυσι πραγματοποίησε κύκλο εργασιών 606 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 502 εκατ. ευρώ αφορούν σε αμιγώς κατασκευαστικές δραστηριότητες, το σημερινό χαρτοφυλάκιο έργων της ΓΕΚ Τέρνα πιθανότατα δεν θα εξαντληθεί μέσα στον επόμενο χρόνο, αλλά -ακόμη κι αν δεν ενισχυθεί στο μεταξύ- θα της εξασφαλίσει εργασίες τουλάχιστον και για το 2013.

Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί πως ένα σημαντικό κομμάτι του ανεκτέλεστου υπολοίπου των τριών αυτών κατασκευαστικών ομίλων αφορά σε εργασίες στους πέντε αυτοκινητοδρόμους που έχουν παραχωρηθεί με συμβάσεις παραχώρησης και οι οποίοι πρόκειται να ολοκληρωθούν -εφόσον συνεχιστούν χωρίς νέα εμπόδια οι σχετικές συμβάσεις- το διάστημα 2014 - 2015.

Η Intrakat, η οποία εμφάνισε πέρυσι τζίρο 192 εκατ. ευρώ, διαθέτει ανεκτέλεστο 250 εκατ. ευρώ και θεωρητικά έχει εξασφαλίσει εργασίες για φέτος και σε έναν βαθμό και για τον επόμενο χρόνο.

Εργασίες για διάστημα που δεν είναι μεγαλύτερο των δύο ετών εξασφαλίζουν οι υπογεγραμμένες συμβάσεις που διαθέτουν η Μοχλός (ανεκτέλεστο 75 εκατ. ευρώ, με περυσινό τζίρο 38 εκατ. ευρώ), η Βιοτέρ (ανεκτέλεστο 77 εκατ. ευρώ, με πωλήσεις 37,8 εκατ. ευρώ για το 2010) αλλά και η Μηχανική (ανεκτέλεστο 175 εκατ. ευρώ, με κύκλο εργασιών 70 εκατ. ευρώ).

Περισσότερο πιεστική είναι η ανάγκη εύρεσης νέων έργων για την ΕΚΤΕΡ και τη Δομική Κρήτης, καθώς το ανεκτέλεστο υπόλοιπο που εμφανίζουν οι δύο εισηγμένες δεν τις καλύπτει πέραν της φετινής χρονιάς.

Ειδικότερα, η ΕΚΤΕΡ έχει να εκτελέσει έργα αξίας μόλις 12 εκατ. ευρώ και η Δομική Κρήτης 14 εκατ. ευρώ, τη στιγμή όπου πέρυσι οι δύο εταιρίες είχαν παρουσιάσει τζίρο της τάξεως των 10 εκατ. ευρώ η καθεμιά.