Καμπανάκι για τον -ορατό- κίνδυνο αποδόμησης του οικονομικού ιστού της χώρας, ως αποτέλεσμα της κρίσης, κρούουν στην κυβέρνηση τράπεζες, μεγάλα δικηγορικά γραφεία και σύμβουλοι επιχειρήσεων, πιέζοντας για άμεσες αλλαγές στο πτωχευτικό δίκαιο.

Με την οικονομία να διανύει τον τρίτο χρόνο ύφεσης, τα νέα από το μέτωπο των επιχειρήσεων μόνο ευχάριστα δεν είναι. Παρά το μπαράζ των αναχρηματοδοτήσεων (250.000 επιχειρηματικά δάνεια μόνο εντός του 2010), ο ρυθμός δημιουργίας δανείων σε καθυστέρηση, όπως έγραψε πρόσφατα το Euro2day, αυξάνεται ανησυχητικά, ενώ εντείνονται οι συνθήκες ταμειακής ασφυξίας στην αγορά.

Οι τράπεζες δεν κρύβουν την ανησυχία τους για τις διαστάσεις τσουνάμι που ενδέχεται να λάβει το κύμα νέων προβληματικών και προειδοποιούν ότι, αν δεν αναληφθούν άμεσες δράσεις, τότε η οικονομία και το τραπεζικό σύστημα κινδυνεύουν να εγκλωβιστούν σε χρόνιο αρρωστημένο κύκλο.

Για τον λόγο αυτόν, το τελευταίο διάστημα οι τράπεζες πιέζουν ανεπίσημα την κυβέρνηση για προώθηση αλλαγών στο πτωχευτικό δίκαιο, ώστε να καταστεί περισσότερο αποτελεσματικό ως προς την προτεραιότητα αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης των επιχειρήσεων.

Οι προτάσεις τους εστιάζουν κυρίως σε αλλαγές όσον αφορά στο άρθρο 99, την υπαγωγή δηλαδή σε καθεστώς προστασίας από τους πιστωτές.

Όλοι συμφωνούν στην ανάγκη να καταστούν ταχύτερες οι διαδικασίες και να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις για βιώσιμες λύσεις. Επιπρόσθετα, δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι τούδε και εξής τα τμήματα επενδυτικής τραπεζικής θα λειτουργούν ως τμήματα… εξυγιαντικής τραπεζικής.

Οι διαφωνίες αρχίζουν όταν η κουβέντα μπαίνει στο... ψητό. Στις διαδικασίες, δηλαδή, με τις οποίες θα εξασφαλιστούν γρήγορες και βιώσιμες λύσεις εξυγίανσης.

Σύμφωνα με μεγάλες τράπεζες, η βασική αδυναμία του άρθρου 99 έγκειται στο ότι δεν δεσμεύει το σύνολο των πιστωτών, αλλά μόνο το 51%, που υπερψηφίζει το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Έτσι δημιουργούνται, κατά τις ίδιες, περιθώρια για πολλά και μακροχρόνια παζάρια, μια και πιστωτές με μικρή έκθεση στην προβληματική επιχείρηση επιδιώκουν να εξοφληθούν και να αποδεσμευτούν.

Ζητούν επαναφορά των διατάξεων του άρθρου 44

Λύση στο πρόβλημα είναι, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, η επαναφορά διατάξεων του άρθρου 44. Το συγκεκριμένο άρθρο απαιτούσε για την αναδιάρθρωση την έγκριση αρχικά από το 51% των μετόχων της και εν συνεχεία από το 60% των πιστωτών της. Διέθετε, δε, την επιπρόσθετη δικλίδα ότι δεν αρκούσε να συμφωνήσει το 60% των πιστωτών, αλλά χρειαζόταν να συμφωνήσει και το 40% από αυτούς που κατείχαν εμπράγματες εξασφαλίσεις.

Επιπρόσθετα, και αυτό είναι το κομβικό σημείο, συμπαρέσυρε στη ρύθμιση το σύνολο των πιστωτών. Ακόμα, δηλαδή, και αν δεν υπερψήφιζε κάποια τράπεζα ή προμηθευτής το σχέδιο, ήταν υποχρεωμένος να υπαχθεί στις διατάξεις του.

Οι μεγάλες τράπεζες θεωρούν ότι το άρθρο, 44 όσον αφορά στις παραπάνω διατάξεις, εξασφάλιζε ένα αποτελεσματικότερο πλαίσιο για την εξυγίανση προβληματικών επιχειρήσεων.

"Ο νόμος πρέπει να είναι απλός και να υπηρετεί τη βασική προτεραιότητα. η οποία στην τρέχουσα συγκυρία είναι η εξυγίανση των εκατοντάδων νέων προβληματικών", δηλώνει στο Euro2day επικεφαλής του τμήματος χορηγήσεων ελληνικής τράπεζας.

Όχι στη "δικτατορία της πλειοψηφίας" από μικρές τράπεζες

Με αυτήν τη θέση δεν συμφωνούν απόλυτα όλες οι τράπεζες. Ενώ αποδέχονται την ανάγκη αλλαγών στο άρθρο 99, απορρίπτουν την επαναφορά, εν συνόλω, των διατάξεων του άρθρου 44, χαρακτηρίζοντας "δικτατορία της πλειοψηφίας" το να υποχρεώνονται όλοι οι πιστωτές να υπάγονται στη ρύθμιση.

Θυμίζουν, δε, ότι το 44, μην προβλέποντας καταληκτική ημερομηνία για την έγκριση του σχεδίου restructuring, είχε ως αποτέλεσμα οι εταιρίες να μπαίνουν σε καθεστώς προστασίας και να μην πληρώνουν μόνο τους μικρούς σε έκθεση πιστωτές τους. Αντίθετα, εξυπηρετούσαν στο ακέραιο τράπεζες και προμηθευτές από τους οποίους… εξαρτώνταν.

Οι μικρές τράπεζες αντιπροτείνουν να γίνουν ταχύτερες οι διαδικασίες μέχρι την έγκριση του σχεδίου αναδιάρθρωσης, να αυξηθεί το ποσοστό των πιστωτών που πρέπει να υπερψηφίσει το σχέδιο στο 60% ή και στο 67%, όμως  ο νόμος να μη συμπαρασύρει όσους πιστωτές δεν συναινούν.

Με την άποψή τους συστρατεύονται μεγάλα δικηγορικά γραφεία και σύμβουλοι επιχειρήσεων, που θεωρούν αναγκαία την απλοποίηση του πτωχευτικού δικαίου για διαδικασίες-εξπρές. "Όποιος έχασε έχασε… Πρέπει γρήγορα να πηγαίνουμε παρακάτω", δηλώνει χαρακτηριστικά στο Euro2day έμπειρο στέλεχος συμβουλευτικών υπηρεσιών για αναδιαρθρώσεις επιχειρήσεων. 

Το ίδιο στέλεχος θεωρεί ότι για να εξασφαλιστούν βιώσιμες λύσεις αναδιάρθρωσης και να μην επαναληφθούν φαινόμενα κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί πρέπει να προβλεφθεί διάταξη που να απαγορεύει για χρονικό διάστημα κάποιων ετών νέα αίτηση υπαγωγής σε καθεστώς προστασίας από επιχείρηση που έχει κάνει ήδη χρήση του νόμου.

Επιπλέον, πρέπει, κατά τη γνώμη του, να καταργηθεί η εξαίρεση του Δημοσίου και των ασφαλιστικών οργανισμών από την υπαγωγή στη ρύθμιση καθώς και απαιτήσεις των εργαζομένων της επιχείρησης που δεν αφορούν στη βασική μισθοδοσία (π.χ. τα μπόνους).