Τα σχέδια των εταιρειών για άμυνα όπως-όπως απέναντι στην κρίση και στην εισφορά υπέρ του Εγγυητικού Κεφαλαίου – Ζυμώσεις για συγχωνεύσεις, δομικές αλλαγές για περικοπές κόστους και «στο βάθος» αύξηση τιμολογίων στα αυτοκίνητα.

Έντονους πονοκεφάλους προκαλεί η επόμενη χρονιά στον ασφαλιστικό χώρο και ιδιαίτερα στον κλάδο ζωής, καθώς η συγκεκριμένη δραστηριότητα φαίνεται να είναι αυτή που κυρίως πλήττεται από την οικονομική κρίση.

Αυτό άλλωστε προκύπτει και από τα στοιχεία εννεαμήνου στον κλάδο, καθώς η σχέση μεταξύ των γενικών ασφαλίσεων και των ασφαλίσεων ζωής, ενώ κυμαινόταν γύρω στο 50%-50%, φέτος βαδίζει προς το 58%-42%. Και ο φόβος είναι ότι τα πράγματα θα επιδεινωθούν μέσα στην επόμενη χρονιά, καθώς αναμένεται νέα σημαντική υποχώρηση στο ΑΕΠ και ακόμη μεγαλύτερη στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Και δεν είναι μόνο η μείωση της πίτας στη νέα παραγωγή, αλλά επιπρόσθετο πρόβλημα αποτελούν και οι υψηλές ρευστοποιήσεις από πελάτες που προσπαθούν όπως-όπως να βρουν μετρητά προκειμένου να πληρώσουν δόσεις, επιταγές και φροντιστήρια παιδιών… Ενώ λοιπόν η «ζωική παραγωγή» στο εννεάμηνο κυμάνθηκε γύρω στο 1,7 δισ. ευρώ από τις εταιρείες υπήρξαν εκροές κοντά στα 350 εκατ. ευρώ για αποζημιώσεις και εξαγορές συμβολαίων!

--- «Τρικλοποδιές» από Εγγυητικό

Πέρα απ’ όλα αυτά όμως, το 2011 ξεκινά με ένα ακόμη μειονέκτημα για τις εταιρείες του χώρου: Τις παρακρατήσεις υπέρ του Εγγυητικού Κεφαλαίου, που θα ανέρχονται σε 1% για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, 0,8% για τα προγράμματα τύπου unit-linked, 0,30% για τα ομαδικά ασφαλιστήρια και 1,5% για τις ασφαλίσεις ζωής.

Την ώρα δηλαδή που ο κλάδος πόνταρε τόσο πολύ στη δραστική μείωση των παροχών από τα κρατικά ασφαλιστικά ταμεία και στο κλίμα ανασφάλειας που έχει αναπτυχθεί γύρω από τα επικουρικά ταμεία, έρχεται το δημόσιο να ψαλιδίσει τις αποδόσεις των ασφαλιστικών εταιρειών που μπορούν να προσφέρουν μέσω των συνταξιοδοτικών συμβολαίων. Το ίδιο φυσικά θα συμβεί και στις άλλες κατηγορίες ασφάλισης.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι εγχωρίως εγκατεστημένες ασφαλιστικές εταιρείες ζωής θα κληθούν λόγω της εισφοράς υπέρ του Εγγυητικού Κεφαλαίου να υποστούν και τον αθέμιτο ανταγωνισμό, αλλά εταιρείες συγγενών κλάδων! Συγκεκριμένα, εταιρείες που λειτουργούν στην Ελλάδα με καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών, μπορούν να επιβαρύνονται με 0,12% προς το Εγγυητικό Κεφάλαιο της χώρας τους και έτσι να αποκτούν συγκριτικό πλεονέκτημα…

Τα «βέλη» όμως μπορούν να προέλθουν και «εξ’ οικείων» και συγκεκριμένα από τις τράπεζες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους να αποσπάσουν μερίδια αγοράς σε ζωτικά κομμάτια της ασφαλιστικής αγοράς, όπως τα προγράμματα υγείας και τα συνταξιοδοτικά. Οι τράπεζες λοιπόν, δεν θα επιβαρύνονται με τη συγκεκριμένη εισφορά…

--- Οι «μικροί» και οι αντιδράσεις

Όλα αυτά βέβαια επηρεάζουν τον κλάδο στο σύνολό του, ωστόσο το φορτίο γίνεται ακόμη βαρύτερο για εκείνες τις εταιρείες που το τελευταίο χρονικό διάστημα βλέπουν τα μερίδια αγοράς τους να υποχωρούν περισσότερο.

Με βάση λοιπόν τα στοιχεία του εννεαμήνου, μόλις πέντε εταιρείες ζωής έχουν μερίδια άνω του 10% (Εθνική, Alico που πηγαίνει πολύ καλά στα ομαδικά συμβόλαια, ING που βλέπει τις επιδόσεις της να επιδεινώνονται, Interamerican και EFG Eurolife, που κερδίζει έδαφος), άλλες έξι καταγράφουν μερίδιο ανώτερο του 1% (AXA, Groupama, ΑΤΕ Ασφαλιστική, Ευρωπαϊκή Πίστη και International), ενώ όλες οι υπόλοιπες βρίσκονται κάτω από τη μία ποσοστιαία μονάδα.

Τα προβλήματα στον κλάδο θα ήταν μάλιστα ακόμη μεγαλύτερα, αν πολλές εταιρείες δεν «υποδέχονταν» πελάτες του πάλαι ποτέ Ομίλου Ψωμιάδη (Ασπίς Πρόνοια, Commercial Value). Οι συγκεκριμένοι πελάτες κατευθύνθηκαν σε πολλές εταιρείες, ωστόσο μεταξύ των πλέον ωφελημένων είναι η (εισηγμένη στο ΧΑ) Ευρωπαϊκή Πίστη, η οποία είδε το 2010 την παραγωγή της να αυξάνεται με ισχυρούς ρυθμούς και «την κάτω γραμμή» στα αποτελέσματα εννεαμήνου να ξεκινά από «συν».

Επιπλέον, οι ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του Solvency II, που για πολλές από αυτές θα σημάνει ανάγκη για μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου με καταβολή μετρητών, αλλά και σημαντικές αλλαγές σε ό,τι αφορά τη διάρθρωση της περιουσίας και της λειτουργίας τους.

Παράγοντες της αγοράς βλέπουν ένα κύμα συγχωνεύσεων να λαμβάνει χώρα στην εγχώρια αγορά μέσα στο 2011 και ενδεικτικά αναφέρουν την περίπτωση του γνωστού παράγοντα της αγοράς κ. Μ. Νεκτάριου που φέρεται να παίζει κομβικό ρόλο στο σενάριο της συγχώνευσης πέντε εταιρειών.

Οι μειώσεις κόστους θα είναι μια δεύτερη κατεύθυνση για τις εταιρείες του κλάδου. Η Interamerican για παράδειγμα προχώρησε σε τομή στο δίκτυό της, με στόχο την απαλλαγή από πολύ υψηλά ανελαστικά κόστη.

Η Ευρωπαϊκή Πίστη (που δηλώνει έτοιμη σε ότι αφορά τις υποχρεώσεις της απέναντι στο Solvency II) προχώρησε σε μειώσεις στο κόστος πρόσκτησης προκειμένου να διεκδικήσει συμβόλαια σε μεγάλες κοινωνικές ομάδες που πλήττονται από την κρίση (πχ δημοσίους υπαλλήλους).

Με ενδιαφέρον επίσης αναμένονται οι κινήσεις που θα σχεδιαστούν και θα υλοποιηθούν από τη νέα διοίκηση της Εθνικής Ασφαλιστικής.

Φυσικά, η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει αρνητικά και τις ασφαλίσεις των γενικών κλάδων, λόγω των προβλημάτων που έχουν συσσωρευτεί στις βιομηχανίες, στις μειωμένες μεταφορές, κ.λπ. Το γεγονός ότι σε επίπεδο παραγωγής η εικόνα παραμένει καλή, οφείλεται στα αυξημένα τιμολόγια στον κλάδο των αυτοκινήτων, όπου όμως και εκεί, παρατηρείται αύξηση των ανασφάλιστων οχημάτων κυρίως στην επαρχία.

Όπως δείχνουν τα πράγματα, οι περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες το 2011 δεν θα θελήσουν να πριμοδοτήσουν με χαμηλά (υποτιμολογημένα) τιμολόγια τους κατόχους αυτοκινήτων και ότι θα προχωρήσουν σε αυξήσεις τιμών σημαντικές και ίσως σε περισσότερες από μία φορές μέσα στο προσεχές δωδεκάμηνο…