Αύξηση με ταχύτητα, που σε κάποιες περιπτώσεις τρομάζει, εμφάνισαν κατά τη διάρκεια του γ΄ τριμήνου της τρέχουσας χρήσης τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι οι τράπεζες έχουν αναχρηματοδοτήσει φέτος έως και το 20% των δανείων τους.

Μέσα σε ένα τρίμηνο οι νέες καθυστερήσεις στις πληρωμές δανείων αυξήθηκαν κατά 0,7% - 0,9% στις μεγάλες τράπεζες (Εθνική, Alpha, Eurobank, Πειραιώς), όταν στο β΄ τρίμηνο είχαν αυξηθεί κατά 0,3% - 0,8% και στο α΄ εξάμηνο κατά 1,3% συνολικά στο σύστημα.

Η επιδείνωση είναι μεγαλύτερη στις υπόλοιπες τράπεζες. Στις 30/9 ένα στα τέσσερα δάνεια της Γενικής Τράπεζας βρισκόταν σε καθυστέρηση, όπως έχει γράψει το euro2day, ενώ ακολουθούν η Εμπορική και η Αγροτική, τα επισφαλή δάνεια των οποίων στο τέλος Σεπτεμβρίου ανέρχονταν στο 10,8% και στο 10,6% αντίστοιχα του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών τους.

Οι νέες καθυστερήσεις προέρχονται κυρίως από την Ελλάδα, εξαιτίας της μεγαλύτερης ύφεσης στο γ΄ τρίμηνο σε σχέση με το β΄ τρίμηνο και από την υποκατηγορία των επιχειρηματικών δανείων.

Για παράδειγμα, στην Εθνική τα μη εξυπηρετούμενα σε επίπεδο ομίλου στις 30/9 ανήλθαν στο 8,1% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων από 7,4% στο τέλος Ιουνίου. Στην Ελλάδα, όμως, ανήλθαν στο 7,9% από 7,1% τον Ιούνιο, ενώ αντίθετα στην Τουρκία (Finansbank) παρέμειναν σταθερά, διαμορφούμενα στο 5,7% από 5,6%.

Αντίστοιχα, στην Τράπεζα Πειραιώς τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών στο τέλος Σεπτεμβρίου ανήλθαν στο 6,8% στον όμιλο και στην Ελλάδα στο 6,3% από 5,5%. Η μεγαλύτερη αύξηση καθυστερήσεων παρατηρήθηκε στα επιχειρηματικά δάνεια (3,9% από 3,3% τον Ιούνιο).

Στην Alpha Bank τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια του ομίλου στις 30/9 ανήλθαν στο 7,7%, από 7,1% στις 30/6 και στην Ελλάδα στο 7,8% από 7,1%.

Στον αντίποδα, στη ΝΑ. Ευρώπη ο ρυθμός δημιουργίας καθυστερούμενων δανείων μειώθηκε στα 56 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο από 120 εκατ. ευρώ στο δεύτερο.

Εξαίρεση στον κανόνα είναι η Eurobank καθώς ο ρυθμός δημιουργίας νέων καθυστερήσεων στην Ελλάδα υποχώρησε στο γ΄ τρίμηνο σε απόλυτα νούμερα (472 εκατ. ευρώ) σε σχέση με το β΄ τρίμηνο (555 εκατ. ευρώ), γεγονός που εξηγείται από το ότι η τράπεζα, λόγω της πιο επιθετικής διάρθρωσης του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών της, προηγήθηκε στον ρυθμό δημιουργίας επισφαλειών και στον σχηματισμό προβλέψεων.

Σε ποσοστιαία βάση, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια του ομίλου Eurobank αυξήθηκαν κατά 0,9% στο γ΄ τρίμηνο (από 8,1% στις 30/6 στο 9% στις 30/9) λόγω της μείωσης του χαρτοφυλακίου των δανείων της.

Οδηγός ή εξαίρεση οι γαλλικές τράπεζες;

Αυτό που προβληματίζει την αγορά είναι η εκτίναξη στις καθυστερήσεις δανείων που εμφανίζουν οι θυγατρικές των γαλλικών τραπεζών. Στις 30 Σεπτεμβρίου, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της Γενικής Τράπεζας έφθασαν το 1,1 δισ. ευρώ, σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο της αύξησης, επί συνόλου χαρτοφυλακίου χορηγήσεων (προ προβλέψεων) ύψους 4,4 δισ. ευρώ.

Η τράπεζα κατήγγειλε κατά τη διάρκεια του εννεαμήνου δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 582,8 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 13,25%(!) των συνολικών της χορηγήσεων, ενώ σχημάτισε επιπρόσθετες προβλέψεις 312,7 εκατ. ευρώ, όταν οι σωρευμένες προβλέψεις της στις 31/12/09 ανέρχονταν σε 417,1 εκατ. ευρώ.

Η διοίκηση της Γενικής αποδίδει την εκτίναξη των καθυστερήσεων πληρωμών στα δάνεια "στη δυσχερή οικονομική συγκυρία για την ελληνική οικονομία ,η οποία έχει εισέλθει σε φάση ύφεσης, με συνέπειες απρόβλεπτες και για το χρηματοοικονομικό σύστημα", όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο ενημερωτικό της αύξησης που ολοκληρώθηκε πρόσφατα.

Σημειώνει δε ότι από τις αρχές Ιουλίου έως τα μέσα Νοεμβρίου υπήρξε περαιτέρω επιδείνωση των χρηματοοικονομικών συνθηκών, που επιβάλλει την άντληση επιπλέον κεφαλαίων.

Αντίστοιχα, σε νέα αύξηση κεφαλαίου πρέπει να προχωρήσει και η Εμπορική μετά τις νέες "γιγάντιες" προβλέψεις ύψους 830,4 εκατ. ευρώ, στο εννεάμηνο, προκειμένου να καλυφθούν τα αυξανόμενα δάνεια σε καθυστέρηση.

Στελέχη των τμημάτων χορηγήσεων των ελληνικών τραπεζών θεωρούν ότι η υψηλότερη του μέσου όρου αύξηση των καθυστερήσεων στην εξυπηρέτηση δανείων που εμφανίζουν η Γενική και δευτερευόντως η Εμπορική οφείλεται αφενός στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου χορηγήσεών τους και αφετέρου στη συντηρητικότερη πολιτική που ακολουθούν οι δύο γαλλικοί όμιλοι για τις εν Ελλάδι θυγατρικές τους.

"Πονούν" οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις - Αυξάνονται οι μπαταχτσήδες

Τα ίδια στελέχη εκτιμούν ότι κατά το γ΄ τρίμηνο υπήρξε επιτάχυνση του ρυθμού δημιουργίας δανείων σε καθυστέρηση, την οποία αποδίδουν τόσο στη βαθύτερη ύφεση της οικονομίας, που έπληξε τις επιχειρήσεις, και κυρίως τις μικρομεσαίες, όσο στα φαινόμενα... μπαταχτσήδων εξαιτίας του νόμου ιδιωτικής πτώχευσης.

Στην Πειραιώς, για παράδειγμα, και στην ΕΤΕ, εμφανίζουν από τις μεγαλύτερες τράπεζες με το υψηλότερο NPLs formation, στο γ΄ τρίμηνο τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια αυξήθηκαν το καλοκαίρι κατά 0,6%.

"Τους τελευταίους μήνες, αν εξαιρεθούν οι καθαρά εξαγωγικές επιχειρήσεις καθώς και όσες ενισχύονται κεφαλαιακά, οι υπόλοιπες διαπραγματεύονται με τις τράπεζες τη μετάθεση δανείων ή τη ρύθμισή τους", αναφέρει στέλεχος του τομέα εταιρικών χορηγήσεων εγχώριας τράπεζας.

Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο συνδυασμός μείωσης των πωλήσεων, αύξησης στο κόστος χρήματος και καθυστερήσεων εξόφλησης από τους πελάτες τους απειλεί να τινάξει στον αέρα τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.

Ταυτόχρονα, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται το φαινόμενο ιδιώτες με ενήμερα δάνεια να καταθέτουν αιτήσεις υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου ιδιωτικής πτώχευσης. Πρόκειται, σύμφωνα με τραπεζίτες, για φαινόμενα… μπαταχτσήδων, για τα οποία είχαν προειδοποιήσει την κυβέρνηση, χωρίς να εισακουστούν πλήρως.

Αναχρηματοδοτήστε ό,τι μπορείτε…

Η γραμμή που έχουν δώσει οι τράπεζες στα τμήματα εταιρικών χορηγήσεων και στο δίκτυο είναι να αναχρηματοδοτηθούν ή να ρυθμιστούν όσο το δυνατόν περισσότερα δάνεια που εμφανίζουν καθυστέρηση. Οι αναχρηματοδοτήσεις προβλέπουν περίοδο χάριτος ως προς την αποπληρωμή δόσεων έως και τρία έτη, ενώ οι τράπεζες εισπράττουν upfront fees που ενισχύουν τα έσοδα από τόκους.

Από τις αρχές του έτους εκτιμάται ότι οι τράπεζες έχουν αναχρηματοδοτήσει μέχρι και το 20% του εν Ελλάδι χαρτοφυλακίου χορηγήσεών τους. Η Eurobank είναι η μοναδική μεγάλη τράπεζα που αναφέρει επίσημα ότι από τις αρχές του έτους έχουν αναδιαρθρωθεί δάνειά της ύψους 2,5 δισ. ευρώ επί χαρτοφυλακίου δανείων 57,5 δισ. ευρώ στον όμιλο.


Στο β΄ εξάμηνο του 2011 ή το 2012 το peak στις επισφάλειες

Οι τραπεζίτες εκτιμούν πλέον ότι ο ρυθμός δημιουργίας καθυστερήσεων στα δάνεια θα κορυφωθεί είτε στο εξάμηνο του 2011, είτε, ακόμη χειρότερα, εντός των πρώτων μηνών του 2012, σε συνάρτηση πάντα με την πορεία του κυβερνητικού στόχου για σταδιακή έξοδο από την ύφεση από το β΄ εξάμηνο της επόμενης χρονιάς, ενώ οι αναλυτές εκτιμούν ότι στο τέλος του έτους οι επισφάλειες θα έχουν ξεπεράσει το 10,3% του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων των τραπεζών.

Ο όμιλος ΕΤΕ σχημάτισε στο γ΄ τρίμηνο προβλέψεις 343 εκατ. ευρώ έναντι 335 εκατ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο, ενώ στο 9μηνο ανήλθαν στα 991 εκατ. ευρώ. Ο συντελεστής κάλυψης στον όμιλο ανέρχεται σε 55%, στην Ελλάδα στο 51% και στην Τουρκία στο 75%.

Η Eurobank στο γ΄ τρίμηνο σχημάτισε επιπλέον προβλέψεις 340 εκατ. ευρώ (346 εκατ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο) και στο 9μηνο αυτές ανήλθαν στο 1,022 δισ. ευρώ. Ο συντελεστής κάλυψης του ομίλου ανέρχεται στο 41,5%.

Η Πειραιώς στο γ΄ τρίμηνο σχημάτισε προβλέψεις 150 εκατ. ευρώ (135 εκατ. ευρώ στο β΄ τρίμηνο) και συνολικά στο εννεάμηνο 418 εκατ. ευρώ. Η Alpha Bank στο 9μηνο εμφάνισε προβλέψεις 644,3 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 223,1 εκατ. ευρώ στο γ΄ τρίμηνο. Οι σωρευμένες προβλέψεις της ανέρχονται σε 2,1 δισ. ευρώ και ο συντελεστής κάλυψης των καθυστερήσεων στο 53%.

Η ΑΤΕ εμφάνισε στο 9μηνο προβλέψεις 287,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 98,2 εκατ. ευρώ σχηματίστηκαν στο Q3 (93,1 εκατ. ευρώ στο Q2).