Θωράκιση ακόμη και για το… χείριστο σενάριο ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους αποκτούν οι τράπεζες προχωρώντας σε κινήσεις άμεσης κεφαλαιακής ενίσχυσης.

Παρά την επιδείνωση του κλίματος στην εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά, το μπαράζ των αυξήσεων κεφαλαίου και άλλων μορφών κεφαλαιακής ενίσχυσης (πώληση ποσοστών σε θυγατρικές εξωτερικού) συνεχίζεται αμείωτο.

Η Τράπεζα Πειραιώς και η MPB πήραν τη σκυτάλη από την Εθνική Τράπεζα και την Τράπεζα Κύπρου ανακοινώνοντας την πρόθεση αυξήσεων κεφαλαίου κατά 800 εκατ. ευρώ και κατά  488,6 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.

Ταυτόχρονα, η EFG Eurobank κινεί τις διαδικασίες για πώληση του 51% της πολωνικής θυγατρικής της Polbank, ενώ η ΕΤΕ προτίθεται να διαθέσει το 20% του μετοχικού κεφαλαίου της Finansbank αντλώντας κεφάλαια 1 δισ. ευρώ.

Όλα αυτά ενώ πλέον έχει καταστεί σαφές ότι η Τράπεζα της Ελλάδος δεν έχει δώσει το πράσινο φως για εξαγορά προνομιούχων μετοχών και επομένως οι συγχωνεύσεις για κάποιες τουλάχιστον από τις τράπεζες μετατίθενται κατά τουλάχιστον μερικούς μήνες, έως ότου εκτιμηθεί από την κεντρική τράπεζα αν οι συνθήκες επιτρέπουν την εξόφληση του Δημοσίου.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Τράπεζα Πειραιώς δήλωσε στην τηλεδιάσκεψη με τους αναλυτές ότι με τα 800 εκατ. ευρώ δεν θα εξαγοράσει τις προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου, ενώ αδιευκρίνιστο παραμένει αν η ΤτΕ θα απαντήσει θετικά στο αίτημα της Εθνικής ή αν θα επιμείνει στη μέχρι τούδε γραμμή της ότι οι τράπεζες θα εξαγοράσουν τις προνομιούχες όλες μαζί, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.

"Η πρεμούρα για κεφαλαιακή ενίσχυση των ελλαδικών τραπεζών οφείλεται στην ανάγκη να μειωθεί το ρίσκο από το χαρτοφυλάκιο κατεχόμενων κρατικών ομολόγων", εξηγεί κορυφαίος τραπεζίτης, συμπληρώνοντας ότι προτεραιότητα για τις τράπεζες είναι πλέον να μπορούν να δανειστούν κεφάλαια από τις αγορές και να μην εξαρτώνται αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Για να το επιτύχουν θα πρέπει να ενισχυθούν κεφαλαιακά σε τέτοιον βαθμό ώστε να διασκεδάσουν τις ανησυχίες των αγορών ακόμη και για τις επιπτώσεις από ενδεχόμενο ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.

Χαρακτηριστικό είναι ότι η διοίκηση τράπεζας ανέφερε σε αναλυτές πως με την κεφαλαιακή της ενίσχυση θέλει να είναι σίγουρη ότι, ακόμη και αν όλα πάνε στραβά και υπάρξει ελεγχόμενη αναδιάρθρωση χρέους, θα μπορέσει να αντέξει haircut έως και 30%.

Την ίδια στιγμή, η εξάλειψη του ρίσκου του χαρτοφυλακίου κρατικών ομολόγων είναι  και ιδιότυπος "κράχτης" για τις αυξήσεις κεφαλαίου. Και αυτό γιατί οι αυξήσεις διενεργούνται με έκπτωση της τάξης του 30% - 40% σε σχέση με την τιμή όπου ήταν διαπραγματεύσιμη η μετοχή όταν ανακοινώθηκε η πρόθεση κεφαλαιακής ενίσχυσης και με τις τράπεζες να έχουν "φάει" ήδη μέρος της ζημίας από την πτώση της τιμής των ομολόγων.

"Για έναν νεοεισερχόμενο μέτοχο, ο οποίος αγοράζει μετοχές τράπεζας σε αποτίμηση 7 δισ. ευρώ, ενώ έχει καθαρή θέση 10 δισ. ευρώ, ο κίνδυνος haircut έως 30% αντιμετωπίζεται", σημειώνει αναλυτής του κλάδου.

Εξαίρεση είναι οι κυπριακές τράπεζες (Τράπεζα Κύπρου, MPB), οι οποίες διαθέτουν μικρή συγκριτικά έκθεση σε κρατικά ελληνικά ομόλογα και βεβαίως μικρότερο κίνδυνο από τη δημοσιονομική πορεία της ελληνικής οικονομίας.

Κλειδί το ύψος και η διάρκεια του χαρτοφυλακίου ομολόγων

Κλειδί για την ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης κάθε τράπεζας είναι το χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων που κατέχει και η διάρκεια έως τη λήξη τους. Έχοντας μεταφέρει το σύνολο σχεδόν των ομολόγων στα χαρτοφυλάκια διακράτησης ως τη λήξη και δανειακό χαρτοφυλάκιο χρεωστικών τίτλων, οι τράπεζες έχουν ήδη... στεγανοποιήσει την καθαρή τους θέση από τον κίνδυνο νέων υποαξιών και απομένει μόνο ο κίνδυνος ελεγχόμενης αναδιάρθρωσης του χρέους.

Η Εθνική Τράπεζα είναι ο πιλότος. Αντλώντας πρόσφατα 1,8 δισ. ευρώ μέσω ΑΜΚ και ΜΟΔ και επιδιώκοντας να αντλήσει άλλο 1 δισ. ευρώ από τη διάθεση του 20% της Finansbank, θα αυξήσει την καθαρή της θέση σε επίπεδα άνω των 10,3 δισ. ευρώ καθώς, πέραν των κεφαλαίων που θα αντλήσει από τη διάθεση του 20% της Finansbank, θα πριμοδοτηθεί σε επίπεδο ομίλου και από τη διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης του 20% και της καθαρής θέσης.

Ταυτόχρονα, έχοντας χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων 20,1 δισ. ευρώ, η Εθνική επαναφέρει και τη σχέση κρατικών ομολόγων προς καθαρή θέση σε προ της δημοσιονομικής κρίσης επίπεδα και αποκτά ικανή κεφαλαιακή επάρκεια για να αντέξει και ένα δυσμενέστερο σενάριο για haircut από αυτό του τελευταίου stress test (23%).

Αντίστοιχα, η Τράπεζα Πειραιώς προωθεί αύξηση κεφαλαίου κατά 800 εκατ. ευρώ προκειμένου να ενισχύσει άμεσα τα ίδια κεφάλαιά της, που στις 30/6 ανέρχονταν σε 2,8 δισ. ευρώ.

Διαθέτοντας χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων ύψους 8,6 δισ. ευρώ (στοιχεία της 30ής/6), η σχέση ομολόγων προς ίδια κεφάλαια θα βελτιωθεί, συμβάλλοντας στο να ανοίξει ο δρόμος της επιστροφής της στις αγορές διατραπεζικής.

Στον αντίποδα, η MPB, διαθέτοντας κρατικά ελληνικά ομόλογα ύψους 2,9 δισ. ευρώ, που λήγουν όμως εντός των επόμενων δυόμισι ετών, δεν διενεργεί την αύξηση, όπως και προηγουμένως η Κύπρου, για να εξαλείψει τον κίνδυνο από ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αλλά αποκλειστικά για να διαθέτει κεφάλαια για ανάπτυξη.

Θα ακολουθήσουν Alpha Bank - Eurobank;

Σε πλεονεκτικότερη θέση βρίσκεται η Alpha Bank καθώς κατέχει κρατικά ομόλογα 4,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 4 δισ. ευρώ ήταν τοποθετημένα στο διακράτησης έως τη λήξη και τα 600 εκατ. ευρώ στο διαθεσίμων προς πώληση, ενώ τα ίδια κεφάλαιά της ανέρχονται στα 4,2 δισ. ευρώ.

Σε καλή θέση συγκριτικά βρίσκεται και η EFG Eurobank αφού από τα 8 δισ. ευρώ που κατείχε στις 30/6 ομόλογα αξίας 4,7 δισ. ευρώ λήγουν εντός της διετίας 2011-12. Λόγω του πακέτου της βοήθειας και της υλοποίησης προς το παρόν των όρων του μνημονίου, τα ομόλογα που λήγουν εντός της επόμενης διετίας θεωρούνται χαμηλού πλέον ρίσκου.

Η Eurobank στις 30/6 είχε καθαρή θέση 4 δισ. ευρώ, η οποία θα ενισχυθεί περαιτέρω με την πώληση του 51% της Polbank κατά 1 δισ. ευρώ από το τίμημα και περίπου κατά 400 εκατ. ευρώ από τη μη ενοποίηση της πολωνικής θυγατρικής της.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Eurobank ήταν η πρώτη που βγήκε στη διατραπεζική έστω και με μικρά ποσά δανεισμού.