Ο διάβολος κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες, έλεγε και ξαναέλεγε ο πρόεδρος του Eurogroup και πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, κ. Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Μόνο που σε αυτήν τη σύνοδο κορυφής λεπτομέρειες δεν υπήρχαν.

Μπορεί φαινομενικά να υπήρξε πανηγυρική επικράτηση του γαλλογερμανικού άξονα, όμως σε δεύτερη ανάγνωση φαίνεται ότι η απόφαση για τη δημιουργία ενός μόνιμου μηχανισμού κρίσεων στην Ε.Ε. είναι κατ' αρχάς πολιτική.

Το ποιος θα είναι αυτός ο μηχανισμός και πώς ακριβώς θα λειτουργεί θα αποφασιστούν στη σύνοδο του Δεκεμβρίου. Μέχρι τότε ο κ. Χένρι Βαν Ρόμπεϊ καλείται για ακόμα μία φορά να βρει τη χρυσή τομή και να παρουσιάσει μία πρόταση που θα βρίσκει σύμφωνους και τους "27".

Βέβαια, οι ενδείξεις δεν είναι υπέρ του. Γιατί από τον Μάιο η Ε.Ε. πάλευε να συμφωνήσει για την οικονομική διακυβέρνηση και την αυστηροποίηση των ποινών του Συμφώνου Σταθερότητας για τις χώρες με υπερβολικό έλλειμμα και χρέος.

Η καταληκτική ημερομηνία που έδωσαν τότε οι ίδιοι οι ηγέτες ήταν η σύνοδος της περασμένης εβδομάδας. Μόνο που οι διαφωνίες και τα βέτο παρέμειναν και για να αρθούν θα πρέπει η τελική πρόταση να ικανοποιεί εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Όπως και στο παρελθόν, οι χώρες της Ε.Ε. αναμένεται να αποφασίσουν σε ένα πλαίσιο με αρκετά παραθυράκια ώστε να καλύπτουν όλες τις εθνικές πολιτικές.

Το Βερολίνο, με την υποστήριξη του κ. Νικολά Σαρκοζί, πέτυχε την καταρχήν συμφωνία των "27" για "περιορισμένες αλλαγές στη Συνθήκη της Λισαβόνας", οι οποίες θα συμπεριλαμβάνουν την προοπτική της ελεγχόμενης πτώχευσης.

Με βάση αυτή, μια χώρα η οποία δεν θα μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στην εξυπηρέτηση του χρέους της θα καταφεύγει στην αναδιάρθρωσή του "ως ύστατη λύση και για να μην απειληθεί η ομαλή λειτουργία της ευρωζώνης".

Όπως είχε αποκαλύψει το euro2day στις 27/10  η πρόταση της καγκελαρίου κ. Άγκελα Μέρκελ προνοεί ότι στην περίπτωση της αναδιάρθρωσης του χρέους μιας χώρας το μεγαλύτερο μέρος το επωμίζονται ιδιωτικά κεφάλαια (τράπεζες, funds κ.λπ.) ώστε να μη χρειάζεται χρηματοδότηση από τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
 
Οι Γερμανοί ισχυρίζονται ότι με αυτόν τον τρόπο οι ίδιες οι αγορές θα είναι πιο προσεκτικές και θα μειώνονται τα ρίσκα. Οι όροι, δε, θα είναι τόσο αυστηροί ώστε να αποτρέπουν μια χώρα από το να κάνει χρήση αυτής της προοπτικής.

Για να λειτουργήσει όμως τέτοια πρόταση πρέπει πρώτα οι δανειστές τής εν λόγω χώρας να δεχτούν την αναχρηματοδότηση του χρέους. Γερμανοί διπλωμάτες ανέφεραν ότι το haircut στα ομόλογα ενός κράτους όπως η Ελλάδα "θα κινείται γύρω στο 20%".

Η πρόταση αυτή προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις και ο δρόμος προς τη σύνοδο του Δεκεμβρίου αναμένεται γεμάτος αγκάθια.

Πού υπάρχουν διαφωνίες:

1. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι κάθετα αντίθετη στην πρόταση για συμμετοχή ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του χρέους. Ο κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ, φανερά εκνευρισμένος, επέμεινε ότι κάτι τέτοιο θα εκτοξεύσει τα επιτόκια στα ύψη και θα αποξενώσει τις αγορές, δημιουργώντας ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Στη λογική αναδιάρθρωσης του χρέους διαφωνούν και η Βρετανία και χώρες του νατοϊκού μπλοκ. Γερμανοί διπλωμάτες ανέφεραν με νόημα ότι "η αντίδραση των εν λόγω κρατών ήταν αναμενόμενη" κι έτσι το Βερολίνο προσανατολίζεται στην εφαρμογή του μέτρου μόνο για τις χώρες της ευρωζώνης.

2. Παρά το γεγονός ότι η Βρετανία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ελλάδα αντιτάχθηκαν στο ενδεχόμενο αφαίρεσης ψήφου από τις χώρες-μέλη με υψηλό έλλειμμα και χρέος, το θέμα παραμένει ανοιχτό. Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται πως θα επανεξεταστεί τον Δεκέμβριο καθώς η Γερμανία επιμένει να εφαρμοστεί έστω και μόνο στους "16" της ζώνης του ευρώ. Ο κ. Ρομπέι ερωτήθηκε επί τούτου στη συνέντευξη Τύπου, όμως αρνήθηκε να διευκρινίσει γιατί η συζήτηση συνεχίζεται αφού πολλές χώρες διαφωνούν με τέτοιο μέτρο.

3. Η ανάδειξη του ύψους του δημοσίου χρέους ως βασικού κριτηρίου ένταξης ενός κράτους σε επιτήρηση εξακολουθεί να συναντά την ισχυρή αντίδραση πολλών χωρών και ιδιαίτερα της Ιταλίας. Άλλωστε, αυτήν τη στιγμή, μόνο 4 κράτη από τα 27 πληρούν το κριτήριο αυτό. Και αυτό το θέμα παραπέμπεται για τον Δεκέμβριο.

4. Δεν αποσαφηνίστηκαν ποιες θα είναι οι ποινές για τους παραβάτες, πότε θα μπαίνουν και ποιος θα τις επιβάλλει. Ο γαλλογερμανικός άξονας συμφωνεί στις ημιαυτόματες ποινές, όμως αυτές θα αποφασίζονται από το συμβούλιο κορυφής. Διαφωνούν η Κομισιόν και η ΕΚΤ, που θεωρούν ότι οι πολιτικές αποφάσεις είναι εύκολο να χαλαρώσουν.

Ο χρόνος πλέον μετράει αντίστροφα για την Ε.Ε., που δύο χρόνια μετά ακόμα παλεύει να συμφωνήσει για μέτρα κατά της κρίσης! Πάντως, οι διαφωνίες και οι αντιπαραθέσεις, όποιες σκοπιμότητες και να εξυπηρετούν, βολεύουν την Ελλάδα. Όσο χαλαρότερη συμφωνία επιτευχθεί για τους μηχανισμούς που θα ισχύσουν από το 2013, τόση μεγαλύτερη θα είναι η ανάσα για τη χώρα μας.

Πάντως, παραμένει μεγάλο ερώτημα εάν θα συναινέσει η κυβέρνηση τον Δεκέμβριο στην πρόταση για αναδιάρθρωση του χρέους. Όσο για τις αλλαγές στη Συνθήκη της Λισαβόνας, για να ισχύουν πρέπει να επικυρωθούν από τα κοινοβούλια των 27 χωρών-μελών. Την προηγούμενη φορά χρειάστηκαν 10 ολόκληρα χρόνια.

Το Βερολίνο φαίνεται πως δεν τρέφει αυταπάτες. Και έτσι σιωπηρά επιδιώκει πολιτική απόφαση ανάμεσα στους "27" ή στη χειρότερη περίπτωση στους "16", δημιουργώντας έτσι και τυπικά μία Ευρώπη δύο ταχυτήτων...