Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σήμερα στο μέσο μιας μεγάλης, πρωτοφανούς, προσπάθειας που μπορεί να σημάνει την εκκίνηση μιας νέας πορείας ανόδου, υπογράμμισε ο διοικητής της ΤτΕ, κ. Γ. Προβόπουλος, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο 9ο Συνέδριο του ΣΕΤΕ.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η εξέλιξη αυτή δεν είναι ακόμη δεδομένη. Όλα θα εξαρτηθούν από τη συνέπεια και τη συνέχεια που θα επιδείξει η οικονομική πολιτική αλλά και από την ενεργό συμμετοχή όλων των παραγωγικών δυνάμεων σ’ αυτήν την προσπάθεια.

Τρεις είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις επιτυχίας:

Πρώτον, η σχολαστική τήρηση των στόχων της δημοσιονομικής και διαρθρωτικής προσαρμογής, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη και πρόοδος.

Δεύτερον, η διεύρυνση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας, με την εφαρμογή ολοκληρωμένης και συνεκτικής αναπτυξιακής πολιτικής.

Τρίτον, η κινητοποίηση των επιχειρηματικών δυνάμεων που πρέπει τώρα να δουν πέρα από την κρίση και να αναλάβουν πρωτοβουλίες με τόλμη και διορατικότητα.

H κρίση την οποία αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα αποκάλυψε, εκτός των άλλων, ότι το πρότυπο ανάπτυξης που ακολουθήσαμε στο παρελθόν ήταν στρεβλό και γι’ αυτό αδιέξοδο. Ως αποτέλεσμα αυτού του στρεβλού προτύπου, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει δύο σοβαρές ανισορροπίες, τη δημοσιονομική και την εξωτερική. Οι δύο αυτές ανισορροπίες είναι βεβαίως αλληλένδετες, στον βαθμό που το υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα συνδέεται στενά με το χρόνιο υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ενώ το μέγεθος και η επιμονή της εξωτερικής ανισορροπίας υποδηλώνουν επίσης την ύπαρξη σημαντικών διαρθρωτικών προβλημάτων.

Από το 2000 και μετά, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διογκώθηκε σημαντικά, γεγονός που αντανακλά την ανεπάρκεια της εγχώριας αποταμίευσης. Ταυτόχρονα, οι δείκτες ανταγωνιστικότητας τιμών και κόστους καταγράφουν για την Ελλάδα, από την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ, σωρευτική απώλεια ανταγωνιστικότητας τιμών και κόστους της τάξεως του 20% - 25%.

Η ελληνική οικονομία καλείται σήμερα να επιτύχει την έξοδο από την κρίση μέσα σ’ ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από σύνθετες προκλήσεις. Η αναμενόμενη για το 2010 ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας, ακολουθώντας τις παρούσες τάσεις, θα επιβραδυνθεί το 2011 τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες.

Μέσα σε ένα αβέβαιο ακόμη διεθνές περιβάλλον, η χώρα καλείται να αναζητήσει νέους δρόμους. Καλούμεθα δηλαδή να αποφασίσουμε συλλογικά τι θέλουμε να πετύχουμε τα επόμενα χρόνια. Να σταθμίσουμε τις δυνατότητές μας. Να επιλέξουμε τα μέσα που θα μας οδηγήσουν στον στόχο. Και κυρίως να διδαχτούμε από τα λάθη μας. Λάθη που μας οδήγησαν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση.

Εκείνο που απαιτείται είναι ένα συνεκτικό σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη, το οποίο θα βαδίζει παράλληλα με τη δημοσιονομική προσαρμογή, θα εξειδικεύει τις διαρθρωτικές πολιτικές που έχουν δρομολογηθεί με το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής, θα τις συμπληρώνει με νέες και θα ιεραρχεί αυστηρά και θα συντονίζει όλες τις δράσεις των δημόσιων φορέων που ενισχύουν την ανάπτυξη χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους.

Το σχέδιο αυτό, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη δρομολογηθεί, θα εκπέμψει το ηχηρό μήνυμα στις αγορές ότι η ελληνική οικονομία αναπροσανατολίζεται, μετασχηματίζεται, ανοίγεται σε δυναμικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, γίνεται εξωστρεφής και αξιοποιεί την ευκαιρία που παρέχει ο μηχανισμός στήριξης, προκειμένου να ανακάμψει σύντομα.

Το νέο πρότυπο ανάπτυξης πρέπει να στηρίζεται στις επενδύσεις και σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, που θα ενισχύσουν την παραγωγική βάση και θα συντελέσουν σε ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών προϊόντων και παραγωγικών συντελεστών. Έτσι θα αυξηθούν η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα και η οικονομία θα αποκτήσει μια δυναμική εξωστρέφεια, βελτιώνοντας ουσιαστικά τη θέση της στην παγκόσμια οικονομία.

Ταυτόχρονα, το νέο πρότυπο οφείλει να υπηρετεί ως επιδιώξεις την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Οι αλλαγές θα πρέπει, με άλλα λόγια, να ενσωματωθούν σε μια πολυδιάστατη, "ολιστική" προσέγγιση, που θα περιλαμβάνει:

Πρώτον, στοχευμένη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας και συγκεκριμένα μεσοπρόθεσμα σχέδια με σαφείς στόχους και μέσα πολιτικής για την εξωστρεφή ανάπτυξη. Η έμφαση πρέπει να δοθεί στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Είναι επίσης απαραίτητο να τεθούν προτεραιότητες όσον αφορά στην κατανομή των δημόσιων πόρων και στην αναβάθμιση των υποδομών σε κρίσιμους τομείς.

Δεύτερον, εξειδίκευση και γρήγορη εφαρμογή των οριζόντιων αλλαγών που ενισχύουν τον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Βασική επιδίωξη πρέπει να είναι η δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς την επιχειρηματική δραστηριότητα.

Στη νέα αυτή πορεία κάθε τομέας θα πρέπει να παίξει ρόλο ανάλογο με τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και τις αναπτυξιακές του δυνατότητες. Ο τουρισμός και συγκριτικά πλεονεκτήματα διαθέτει και έχει επιδείξει αξιόλογες αναπτυξιακές επιδόσεις. Γι’ αυτό και συνέβαλε σταθερά στην άμβλυνση των χρόνιων εξωτερικών ανισορροπιών.

Όπως όμως συνέβη και σε άλλους τομείς, έτσι και στον τουρισμό η ανάπτυξη στηρίχτηκε σε δεδομένα που δεν υπάρχουν πια και σε πολιτικές που δεν είναι πλέον εφαρμόσιμες. Πρέπει συνεπώς και εδώ να επανεξετάσουμε την πορεία μας και να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του κλάδου, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα.

***Η ομιλία του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γ. Προβόπουλου, δημοσιεύεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".