* Οι πίνακες που αφορούν στις μειώσεις λειτουργικού κόστους σε ετήσια βάση, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".

Πολλές είναι οι συζητήσεις που γίνονται στη χρηματιστηριακή αγορά για το κατά πόσον οι συγχωνεύσεις τραπεζών θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σημαντικές εξοικονομήσεις στα λειτουργικά έξοδα των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ομίλων.

Το ερώτημα γίνεται πιο έντονο το τελευταίο διάστημα καθώς όσο περνά ο χρόνος όλο και περισσότερο γίνεται αντιληπτό πως η χαμηλή αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων για τις τράπεζες θα εξακολουθήσει για κάμποσο καιρό ακόμα και μετά την πάροδο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης.

Γενικότερα, άλλωστε, όσο η κάνουλα των χορηγήσεων παραμένει κλειστή και οι ζημίες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξάνονται, τόσο μεγαλύτερο κίνητρο έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα να περιορίσουν τις λειτουργικές τους δαπάνες, προκειμένου να αμβλύνουν τις συνέπειες της συγκυρίας στην «κάτω γραμμή» των αποτελεσμάτων.

Ειδικότερα, η Alpha Bank έχει θέσει ως στόχο για φέτος τη μείωση του συνόλου των λειτουργικών της εξόδων κατά 2% και η Eurobank σε ποσοστό 3%.

Η Merrill Lynch θεωρεί πιθανότερο ενδεχόμενο τα ποσοστά αυτά να διαμορφωθούν σε ακόμα πιο υψηλά επίπεδα, τουλάχιστον για την Alpha Bank (στο 2,6%). Ο αμερικανικός οίκος αναμένει πτώση γύρω στο 2,5% για τα λειτουργικά έξοδα του ομίλου Πειραιώς, ενώ σε ό,τι αφορά την Εθνική Τράπεζα αναμένεται στασιμότητα δαπανών στην Ελλάδα και αύξηση σε ομιλικό επίπεδο λόγω της ανάπτυξης που σημειώνει η τουρκική θυγατρική Finansbank (+2,1% στον όμιλο).

Στελέχη πάντως των τραπεζών, όσο και αν υποστηρίζουν τις δυνατότητες εξοικονόμησης δαπανών που μπορούν να προέλθουν από τις συγχωνεύσεις, θεωρούν πως, αν τα τραπεζικά deals είναι να γίνουν μόνο γι’ αυτόν τον λόγο (χωρίς παράλληλες κεφαλαιακές ενισχύσεις κ.λπ.), τότε κάλλιστα γίνεται να περιμένουν λίγα χρόνια. Και αυτό γιατί σύμφωνα με τις απόψεις τους υπάρχουν ακόμη σαφή περιθώρια περιορισμού των δαπανών για τις τράπεζες μέσα στα επόμενα χρόνια, ακόμα και αν οι συγχωνεύσεις δεν προχωρήσουν.

--- Επιπτώσεις στα δίκτυα

Οι μειώσεις των δαπανών δεν θα γίνουν με περικοπές στις αμοιβές κάποιων υψηλόμισθων στελεχών, αλλά σταδιακά και μέσα από τον «εξορθολογισμό» (βλέπε μείωση) στο δίκτυο των καταστημάτων.

Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, το υπάρχον δίκτυο δημιουργήθηκε για τα δεδομένα του 2007, με την προοπτική μάλιστα ότι στα χρόνια που θα ακολουθούσαν η πιστωτική επέκταση θα αναπτυσσόταν με διψήφιους ρυθμούς. Σήμερα όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει.

Υπάρχουν πολλές περιοχές όπου ο δείκτης κάτοικοι/τραπεζικό κατάστημα βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα και αυτό σε μια περίοδο όπου η ζήτηση για νέα δάνεια στη λιανική τραπεζική (στο τμήμα δηλαδή εκείνο στο οποίο κυρίως απευθύνονται τα καταστήματα) είναι πλέον πολύ μικρότερη σε σχέση με το παρελθόν. Παλαιότερα, στόχος ήταν οι χορηγήσεις, ενώ σήμερα προτεραιότητες είναι η προσέλκυση καταθέσεων και οι ρυθμίσεις καθυστερούμενων χορηγήσεων.

Με βάση τα δεδομένα της Τραπέζης της Ελλάδος για το επτάμηνο, η πιστωτική επέκταση προς τον ιδιωτικό τομέα διαμορφώθηκε στο 2% και ειδικότερα τα δάνεια προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκαν κατά 2,8%, ενώ προς τα νοικοκυριά σε ποσοστό μόλις 1,1%! Επιπλέον, όλα δείχνουν πως η δραστηριότητα της καταναλωτικής πίστης θα περιοριστεί ακόμη περισσότερο μέσα στα επόμενα χρόνια.

Και αυτό γιατί (στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας), ενώ οι ελληνικές επιχειρήσεις είναι πολύ λιγότερο δανεισμένες σε σχέση με αυτές της ευρωζώνης -τα επιχειρηματικά δάνεια αποτελούσαν το 53,6% του ΑΕΠ τον Ιούλιο του 2010, έναντι του 80,3% που είναι ο αντίστοιχος δείκτης στη ζώνη του ευρώ-, σε ό,τι αφορά τα καταναλωτικά δάνεια, αυτά αντιστοιχούν στο 16% του ΑΕΠ στην Ελλάδα και στο 15,9% του ΑΕΠ στην ευρωζώνη.

Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, πολλά πιστωτικά ιδρύματα εξετάζουν τη μείωση του δικτύου τους μέσα από συγχωνεύσεις όμορων καταστημάτων και ιδίως σε αστικά κέντρα και σε προάστια της Αθήνας, όπου η ίδια τράπεζα διαθέτει δύο ή και περισσότερα σημεία.


* Οι πίνακες που αφορούν στις μειώσεις λειτουργικού κόστους σε ετήσια βάση, δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη: "Συνοδευτικό Υλικό".

** Αναδημοσίευση από το 652ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 17 - 21 Σεπτεμβρίου 2010.