Με φορτωμένη ατζέντα, αλλά ξεκάθαρη, όπως όλα δείχνουν, στρατηγική επιστρέφουν από τη μικρή καλοκαιρινή ανάπαυλα οι τραπεζίτες, έτοιμοι για τον τελικό γύρο επαφών, που θα καθορίσει, σε συνδυασμό με τις κυβερνητικές αποφάσεις, τον νέο τραπεζικό χάρτη.

Παρότι το σκηνικό παραμένει θολό, μια και η κάθε τράπεζα εξετάζει -ακόμη- περισσότερα από ένα σενάρια, η γραμμή που έχει δοθεί από τους βασικούς μετόχους στα τραπεζικά στελέχη ήταν και παραμένει ξεκάθαρη:

Προτεραιότητα των υπό συζήτηση συμφωνιών είναι η ταχεία απεξάρτηση από τις "αγκάλες" του Δημοσίου.

Με ορόσημο τον Μάιο του 2011, οι τραπεζίτες επιθυμούν να έχουν εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια για να εξαγοράσουν τις προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου, κάνοντας το πρώτο βήμα μείωσης της εξάρτησης από το Δημόσιο.

Η στόχευσή τους δείχνει να συμβαδίζει με τον κυβερνητικό σχεδιασμό για επάνοδο της χώρας στις αγορές εντός του 2011 και τόνωση της ρευστότητας της αγοράς, ώστε από το β΄ εξάμηνο του 2011 το ΑΕΠ να αρχίσει να κινείται ανοδικά, και ως εκ τούτου καθορίζει και το περίγραμμα των μέχρι στιγμής συζητήσεων.

"Βάση συζήτησης αποτελούν μόνο προτάσεις που εξασφαλίζουν άμεσα ή σε δεύτερο χρόνο ρευστότητα, ώστε οι τράπεζες να εξαγοράσουν το ποσοστό του Δημοσίου", αναφέρει στο Euro2day στέλεχος ξένης επενδυτικής τράπεζας, που λειτουργεί ήδη ως άτυπος σύμβουλος εγχώριου τραπεζικού ιδρύματος.

Ο πιο γρήγορος δρόμος, σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, είναι μια συμφωνία με ξένο τραπεζικό όμιλο. Είτε υλοποιηθεί μέσω αύξησης κεφαλαίου με -μερική- παραίτηση των παλαιών μετόχων από το δικαίωμα προτίμησης και είσοδο στρατηγικού επενδυτή, είτε με ανταλλαγή μετοχών, είτε με συμψηφισμό μετρητών, η ελληνική τράπεζα εξασφαλίζει άμεσα κεφάλαια για την αποπληρωμή του Δημοσίου.

Γρήγορος αλλά με αγκάθια ο δρόμος του deal με ξένο τραπεζικό όμιλο

Μόνο που οι ευρωπαϊκοί τραπεζικοί όμιλοι (Credit Agricole, BNP, HSBC, Unicredit), οι οποίοι φέρονται να έχουν χτυπήσει την πόρτα ελληνικών τραπεζών, προτείνουν deals που προς το παρόν δεν ενθουσιάζουν τους Έλληνες τραπεζίτες.

Είτε γιατί λαμβάνουν ως βάση τις αποτιμήσεις των ελληνικών τραπεζών, όπως αυτές διαμορφώθηκαν υπό τη δημοσιονομική κρίση, είτε γιατί περιλαμβάνουν -στην καλύτερη περίπτωση- options που εκτείνονται σε βάθος μερικών ετών, οι περισσότερες εκ των οποίων σχετίζονται με την επιτυχία ή όχι των στόχων του μνημονίου.

Υπάρχουν και περιπτώσεις ξένων τραπεζών που προσφέρουν ικανοποιητικό τίμημα στους Έλληνες τραπεζίτες, αποτιμώντας όμως υψηλά με τη σειρά τους assets (θυγατρικές ή ποσοστά) που προτίθενται να ανταλλάξουν ή να συγχωνεύσουν.

Παράγοντας της ελληνικής αγοράς αναφέρει: "Αυτό που δεν συνυπολογίζουν οι προτάσεις των ξένων είναι το ότι οι Έλληνες τραπεζίτες δεν έχουν τίποτε να χάσουν σε περίπτωση όπου η χώρα αποτύχει, μια και πάνω τους επικρέμαται ήδη η δαμόκλειος σπάθη της κρατικοποίησης. Έχουν, όμως, πολλά να κερδίσουν αν η χώρα πιάσει τους στόχους και οι ίδιοι έχουν διατηρήσει ικανοποιητικά ποσοστά στις τράπεζές τους".

Γιατί επιμένουν… ελληνικά οι τραπεζίτες

Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με τον ίδιο, οι τραπεζίτες προκρίνουν τα deals μεταξύ ελληνικών τραπεζών. Με την προϋπόθεση, βέβαια, ότι θα προκύπτουν αξιόλογες συνέργιες και οικονομίες κλίμακος.

Έμπειρο στέλεχος της αγοράς διαχείρισης κεφαλαίων εκτιμά: "Μια συγχώνευση των Alpha Bank - EFG Eurobank, πέραν του ότι θα δημιουργούσε τη μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα, θα μπορούσε να φέρει σημαντικές οικονομίες κλίμακας σε έξοδα, κόστος χρηματοδότησης και συνέργιες, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για να καλυφθεί εν συνεχεία αύξηση κεφαλαίου".

Ο θετικός αντίκτυπος που είχε στους ξένους επενδυτές η αναφορά Σάλλα για συνέργιες σε βάθος τριετίας 300 εκατ. ευρώ ετησίως από μια ενδεχόμενη συγχώνευση των Πειραιώς - Τ.Τ. - Αγροτικής είναι, σύμφωνα με το ίδιο στέλεχος, χαρακτηριστικό παράδειγμα.

Εφόσον το καλό κλίμα διεθνώς διατηρηθεί και αποφευχθεί το σενάριο διπλής ύφεσης, τα οφέλη μιας συγχώνευσης μπορούν να αποτελέσουν "κράχτη" για διενέργεια αύξησης κεφαλαίου. Πολύ περισσότερο αν το σχήμα των δύο υπό συνένωση τραπεζών δηλώσει την πρόθεσή του να διεκδικήσει και τρίτη τράπεζα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, οι τραπεζίτες έχουν κάνει το "κουμάντο" τους και διαθέτουν τα απαραίτητα κεφάλαια για να καλύψουν τη συμμετοχή τους σε αυξήσεις κεφαλαίου, ενώ η προεργασία από ξένες τράπεζες, οι οποίες επιδιώκουν να αναλάβουν τις -σκληρές- αναδοχές δείχνει ότι οι αυξήσεις μπορούν να καλυφθούν.

Τα κεφάλαια που θα αντλήσουν οι τράπεζες, σε συνδυασμό με τις αξιοσημείωτες λήξεις ομολόγων που έχουν έως τον Μάιο του 2011, εκτιμάται ότι μπορούν να χρηματοδοτήσουν την επαναγορά των προνομιούχων μετοχών.

Τι σχεδιάζει η κυβέρνηση

Παρότι τυπικά οι αποφάσεις της κυβέρνησης θα ληφθούν μετά την ολοκλήρωση της μελέτης αποτίμησης των συμμετοχών του Δημοσίου στο τραπεζικό σύστημα, η πολιτική πρόθεση έχει διαφανεί.

Η κυβέρνηση δείχνει να επιδιώκει πάση θυσία την αποφυγή της κρατικοποίησης των ιδιωτικών τραπεζών και κυρίως την υπαγωγή τους στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Στο οικονομικό επιτελείο ξέρουν ότι η ανάκαμψη της οικονομίας προϋποθέτει σωστή λειτουργία του "αναπνευστήρα" της, δηλαδή του τραπεζικού συστήματος, και για να συμβεί αυτό οι τράπεζες πρέπει να ξεπεράσουν τις πληγές που τους προκάλεσε η δημοσιονομική κρίση, και όχι ως αποτέλεσμα της κρίσης να περιέλθουν στο Δημόσιο.

Στον αντίποδα, αν υπάρξουν συγχωνεύσεις μεταξύ μεγάλων πιστωτικών ιδρυμάτων και αντλήσεις κεφαλαίων από τις αγορές, τότε θα δημιουργηθούν και οι προϋποθέσεις αποκρατικοποιήσεων στον τραπεζικό κλάδο.

Εφόσον επαληθευτεί στην πράξη ο παραπάνω σχεδιασμός, η Εθνική Τράπεζα θα διατηρηθεί ως "εφεδρεία" και δεν θα συμμετάσχει στον κυοφορούμενο γύρο συγκέντρωσης.

Ο καταλύτης του Τ.Τ. και ο "πονοκέφαλος" της ΑΤΕ

Αντίθετα, το Τ.Τ. και η Αγροτική θα μπορούσαν να πουληθούν σε τράπεζες ή σε σχήματα που έχουν εξασφαλίσει τα απαραίτητα κεφάλαια. Εδώ ξεκινά ο πονοκέφαλος για την κυβέρνηση.

Μια συνδυαστική πώληση του Τ.Τ. και της ΑΤΕ θα μείωνε το ενδιαφέρον σε σύγκριση με μια αυτόνομη πώληση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Επιπρόσθετα, η πρόθεση αυτόνομης πώλησης του Τ.Τ. θεωρείται ότι θα λειτουργήσει ως καταλύτης επίσπευσης των deals μεταξύ ελληνικών -συμπεριλαμβανομένων των κυπριακών- τραπεζών.

"Ένα σχήμα Eurobank - Alpha Bank είναι πιθανόν να ενδιαφερόταν και για το Τ.Τ., ενώ και η Πειραιώς θα αναγκαζόταν ίσως να συγκροτήσει μέτωπο με άλλη τράπεζα -πιθανότατα κυπριακή- για να διεκδικήσει το Ταμιευτήριο", εκτιμούν κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών.

Από την άλλη, τα κεφάλαια που θα εισρεύσουν στον δημόσιο κορβανά από πώληση του Τ.Τ. θα πρέπει να κατευθυνθούν για να χρηματοδοτήσουν την απαιτούμενη αύξηση κεφαλαίου στην ΑΤΕ, ενώ αντίθετα μια συνδυαστική πώληση θα αφήσει καθαρά λεφτά στο Δημόσιο.

Ο παραπάνω πονοκέφαλος οδηγεί στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων για την ΑΤΕ, που να εξασφαλίζουν και την κεφαλαιακή της ενίσχυση και να παρέχουν δυνατότητα πώλησής της.