Τα υπέρ και τα κατά των αποτελεσμάτων από τα συμβούλια των υπουργών Οικονομίας της Ε.Ε. μετρούν τώρα στην κυβέρνηση.

Οι διαβουλεύσεις των δύο τελευταίων ημερών ξεκαθάρισαν το τοπίο ως προς το πού βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις για το πακέτο στήριξης που όλοι ακούμε ότι υπάρχει, αλλά κανείς δεν το έχει δει.

Οι επόμενες 7 μέρες -μέχρι τη σύνοδο κορυφής- θα είναι κρίσιμες και το παρασκήνιο έντονο αφού η Ελλάδα σκοπεύει να εντείνει τις πιέσεις της προς την Ευρώπη ώστε να ανακοινώσει ένα πιο σαφές σχέδιο.

Σήμερα, μάλιστα, ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, όπου θα έχει συναντήσεις με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Jose Manuel Barroso και με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Jerzy Buzek.

Εν τω μεταξύ, χθες από τη Βουδαπέστη, ο Έλληνας πρωθυπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής στο ΔΝΤ, στην περίπτωση όπου δεν υπάρξει τελικά κοινοτική βοήθεια.

Τι κέρδισε όμως και τι έχασε η χώρα μας από τις συνεδριάσεις των Eurogroup και Ecofin;

Τα υπέρ

- Παρά τα όσα ακούστηκαν, το κλίμα κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης των 16 υπουργών Οικονομίας της ευρωζώνης ήταν θετικό για τη χώρα μας ως προς το σχέδιο στήριξης. Κορυφαίος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών ανέφερε ότι μόνο η Γερμανία προέβαλε αντιρρήσεις. Οι αρχικές ενστάσεις της Αυστρίας, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας κάμφθηκαν και οι υπουργοί τους «συμφώνησαν να υπάρξει σχέδιο καθώς εν τέλει θα ήταν προς όφελος της ευρωζώνης».

- Το Eurogroup και το Ecofin επικύρωσαν με συνοπτικές διαδικασίες τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση. Με την επίσημη πλέον βούλα τόσο της Κομισιόν όσο και των υπουργών Οικονομίας και της ΕΚΤ εξαντλείται (για ένα δίμηνο τουλάχιστον) η «καραμέλα» ότι η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της. Η χώρα μας τις ανέλαβε και πέταξε τώρα το μπαλάκι όχι μόνο στην Ε.Ε. αλλά και στις αγορές και στον ξένο Τύπο που χάνει πλέον το κίνητρο για αρνητικά δημοσιεύματα.
 
- Οι αλλεπάλληλες θετικές δηλώσεις των Ευρωπαίων αξιωματούχων για τα μέτρα έφεραν τη θετική αντίδραση του οίκου αξιολόγησης Standard & Poors, ενώ η κυβέρνηση αισιοδοξεί ότι θα ακολουθήσουν και άλλοι οίκοι. Τοσο η εξέλιξη αυτή όσο και η μεταστροφή του διεθνούς Τύπου αναμένεται να φέρουν σταδιακή μείωση στα spreads των ελληνικών ομολόγων.

- Η ελληνική κυβέρνηση κέρδισε δύο μήνες «ανάσα» μέχρι την επόμενη αξιολόγηση στις 17 Μαΐου. Μέχρι τότε δεν αναμένονται αρνητικές ή απαισιόδοξες δηλώσεις για την ελληνική οικονομία, κάτι που επίσης μπορεί να βοηθήσει στην αποκλιμάκωση των spreads αλλά και να δώσει χρόνο στην κυβέρνηση να «δουλέψει» επικοινωνιακά τις αλλαγές που έρχονται στο εργασιακό και στο ασφαλιστικό.
 
- Παρά τις όποιες διαφωνίες για το ποια τελικά θα είναι η στήριξη, υπάρχει ρητή διαβεβαίωση ότι ο μηχανισμός είναι σε ετοιμότητα, κάτι που δεν μπορεί να πάρει πίσω η Κοινότητα. Σε περίπτωση όπου Ελλάδα ζητήσει επισήμως βοήθεια, η Ε.Ε. είναι πλέον δεσμευμένη να τη δώσει.

- Το σενάριο της εθελοντικής βοήθειας προς την Ελλάδα με διμερή δανειοδότηση που φαίνεται πως προκρίνεται (το επιβεβαίωσε και ο ίδιος ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου με δηλώσεις του στις Βρυξέλλες) εξυπηρετεί τη χώρα μας βραχυπρόθεσμα. Είναι πιο εύκολο για την κυβέρνηση να διαπραγματευτεί με μία ή δύο χώρες, παρά με σύσσωμη την ευρωζώνη ή την Ε.Ε. Αυτό θα της εξασφαλίσει άμεσα κονδύλια με λογικό επιτόκιο χωρίς δημοσιονομικούς όρους, δηλαδή επιπλέον μέτρα. Ήδη η Γαλλία, το Βέλγιο, η Αυστρία και το Λουξεμβούργο έχουν δηλώσει ότι προτίθενται να βοηθήσουν σε διμερές επίπεδο.
 
Τα κατά

- Η δέσμευση για στήριξη επί της αρχής υπάρχει, όμως για να περάσει στην πράξη πρέπει να ξεπεραστούν ισχυρά συμφέροντα χωρών όπως της Γερμανίας, που πίσω από τη σκληρή στάση της κρύβει πάγια πολιτική σε καίριους τομείς για την οικονομία της, συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας όπλων και των εξαγωγών της. Έτσι οι διαβουλεύσεις μέχρι την οριστικοποίηση του πακέτου μπορεί να πάρουν μήνες μέχρι να ολοκληρωθούν.

- Τυπικά, εάν δεν τεθεί επισήμως αίτημα από την Ελλάδα για βοήθεια, υπάρχει ο κίνδυνος η σύνοδος κορυφής της επόμενης εβδομάδας να ασχοληθεί άτυπα με το θέμα, τηρώντας αυστηρά το πρωτόκολλο. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα συνέφερε τις χώρες που δεν θέλουν να δεσμευτούν με ένα κοινό ανακοινωθέν (Γερμανία, Βρετανία).

- Η προοπτική άμεσης διμερούς βοήθειας μέσω ξένων τραπεζών (που θα αγοράζουν ελληνικά ομόλογα του δημοσίου με χαμηλά επιτόκια) μπορεί να λύνει ανώδυνα το πρόβλημα δανεισμού βραχυπρόθεσμα, δεν δίνει όμως λύση με ορίζοντα πενταετίας που χρειάζεται η κυβέρνηση. Η Κομισιόν ατύπως θεωρεί ότι θα χρειαστούν 5 χρόνια μέχρι να υποχωρήσει το έλλειμμα στο 3%, από 3 χρόνια που είναι ο επίσημος στόχος. Μέχρι τότε, ο όποιος εκτροχιασμός στους στόχους μπορεί να ανοίξει νέο κύκλο κερδοσκοπίας. Γι' αυτόν τον λόγο η Ελλάδα χρειάζεται μια μεσο-μακροπρόθεσμη ομπρέλα προστασίας που μόνο η Κοινότητα μπορεί να της δώσει.

- Το χαρτί πίεσης για προσφυγή μας στο ΔΝΤ μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαντάζει ισχυρό, ίσως όμως λειτουργήσει αρνητικά καθώς η Ε.Ε., μπροστά στο ενδεχόμενο διάσπασης, ίσως να «νίψει τας χείρας της» και να συναινέσει στη χρηματοδότηση από τον διεθνή οργανισμό. Αυτή η προοπτική θα βάλει τη χώρα μας σε διπλή, ασφυκτική επιτήρηση και θα έχει να λογοδοτήσει όχι μόνο στην Κοινότητα αλλά και στο ΔΝΤ.