Πιέζουν ασφυκτικά οι Ευρωπαίοι εταίροι για νέα πιο επώδυνα μέτρα, όμως την ίδια στιγμή σχεδιάζουν και το πακέτο διάσωσης σε περίπτωση που η Ελλάδα, ή κάποια άλλη χώρα, χρειαστεί βοήθεια.

Βέβαια, μέχρι την ανακοίνωσή του, θα εξαντληθούν όλα τα περιθώρια πίεσης για πρόσθετα μέτρα, ώστε να διασφαλιστεί η αποκλιμάκωση του ελλείμματος κατά 4 εκατοστιαίες μονάδες. Θα εξαντληθούν επίσης και όλα τα περιθώρια πολιτικής και λεκτικής στήριξης της χώρας μας από την Ευρώπη. Ο μηχανισμός, δηλαδή, θα λειτουργήσει ως τελευταία εναλλακτική.

Όπως αναφέρει κορυφαίος παράγοντας της Ε.Ε., οι μέχρι τώρα διεργασίες μεταξύ της Κομισιόν, του προεδρείου του Eurogroup και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας καταλήγουν σε ένα σχέδιο -ασπίδα που θα ξετυλίγεται σε τρία στάδια:

Το πρώτο θα αφορά στην περίπτωση όπου η Ελλάδα ή άλλη χώρα χρειαστεί άμεση χρηματική στήριξη και αντιμετωπίζει προβλήματα να δανειστεί από τις αγορές. Τότε, και αφού η Ελλάδα το ζητήσει επισήμως, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία, μέσω κρατικής τράπεζάς τους, θα αγοράσουν ελληνικά ομόλογα με χαμηλό επιτόκιο, ώστε να εισρεύσει χρήμα στην ελληνική αγορά.

Πίσω από τις κλειστές πόρτες η Γερμανία και η Γαλλία έχουν εκφράσει τη διάθεσή τους να διαθέσουν από 5 δισ. ευρώ η κάθε μία για την αγορά ελληνικών ομολόγων. Για 4 δισ. ευρώ κάνει λόγο το Λουξεμβούργο. Η κίνηση αυτή, εφόσον αποφασιστεί, θα βαφτιστεί "ασπίδα προστασίας" και όχι δάνειο, ώστε να παρακαμφθούν οι απαγορεύσεις της Ευρωπαϊκής Συνθήκης για διμερή στήριξη.

Το δεύτερο στάδιο αφορά στη δημιουργία ευρωομολόγου που θεωρείται μεσοπρόθεσμος στόχος λόγω της πολυπλοκότητας της έκδοσής του. Στην έκδοσή του θα συμμετέχουν και οι 16 χώρες της ευρωζώνης ανάλογα με το ποσοστό του ΑΕΠ τους και τη συνεισφορά τους στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Το επιτόκιο αναμένεται να είναι το μέσο επίπεδο των 16 την ημέρα της έκδοσης. Όπως υποστηρίζει η ίδια πηγή, "το ευρωομόλογο θα προχωρήσει σε περίπτωση όπου η πίεση των αγορών συνεχιστεί μεσοπρόθεσμα και επεκταθεί και σε άλλες χώρες.

Η εικόνα θα ξεκαθαρίσει στα μέσα Μαρτίου όταν θα συζητηθούν τα προγράμματα σταθερότητας της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, οι οποίες θεωρητικά βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με την Ελλάδα". Εξετάζεται επίσης κατα πόσον θα μπορεί η ευρωζώνη να λειτουργήσει ως εγγυήτρια δύναμη των ελληνικών ομολόγων.

Το τρίτο στάδιο, που είναι μακροπρόθεσμο, έχει να κάνει με τη δημιουργία Ευρωπαικού Νομισματικού Ταμείου ώστε "να μη χρειαστεί ποτέ να ανοίξει η πόρτα ευρωζώνης στο ΔΝΤ". Με προτροπή του γαλλογερμανικού άξονα, ο επίτροπος για νομισματικές και οικονομικές υποθέσεις κ. Όλι Ρεν έχει εξουσιοδοτηθεί να μελετήσει τη δημιουργία ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης που θα ελέγχει, θα συντονίζει και θα παρεμβαίνει στα δημοσιονομικά της κάθε χώρας όταν θα αντιλαμβάνεται "ότι κινδυνεύει η ευρωζώνη".

Σύμφωνα με το άρθρο 136 της νέας Συνθήκης της Λισαβόνας, ο έλεγχος πλέον στους προϋπολογισμούς της κάθε χώρας θα είναι αυξημένος ακόμα και σε περιόδους ανάπτυξης και οικονομικής σταθερότητας. Έτσι, με πρόφαση τους κινδύνους αποσταθεροποίησης της ΟΝΕ και τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου, οι "μεγάλες χώρες" επιθυμούν να έχουν τη μερίδα του λέοντος σε μια οικονομική διακυβέρνηση της Ε.Ε., η οποία θα ελέγχει όχι μόνο το νέο ταμείο αλλά ουσιαστικά και την Κομισιόν και την ΕΚΤ.

Οι πολιτικές ζυμώσεις δίνουν και παίρνουν και τις πρώτες ενδείξεις θα τις δούμε στην εαρινή σύνοδο κορυφής του Μαρτίου, όπου ο πρόεδρος της Κομισιόν κ. Ζ. Μπαρόζο θα παρουσιάσει τα πρώτα αποτελέσματα της έκθεσης Ρεν.

Και ενώ όλες οι χώρες φαίνεται να συμφωνούν στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου, διαφωνούν ως προς την οικονομική διακυβέρνηση. Η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία φοβούνται ότι με αυτόν τον τρόπο θα χωριστεί η Ε.Ε. στον πλούσιο Βορρά και στον φτωχό Νότο και ότι ένα κράτος όπως η Γερμανία θα μπορεί να παρεμβαίνει στις εθνικές οικονομικές πολιτικές ανά πάσα στιγμή.

Πάντως, όποια χώρα και να προβεί σε χρήση κάποιου από τα τρία στάδια θα πρέπει να είναι έτοιμη να κάνει σκληρές υποχωρήσεις καθώς οι εγγυήσεις του πακέτου στήριξης θα συνοδεύονται και από αυστηρότατους όρους μακροχρόνιας διάρκειας. Όπως υποστηρίζει ο κορυφαίος παράγοντας, "οι χώρες που θα λαμβάνουν τη βοήθεια θα πρέπει να είναι διατεθειμένες να προσαρμόσουν την οικονομική τους πολιτική στη λογική των πλεονασματικών προϋπολογισμών μέσα σε λίγα χρόνια".