Σημαντικά υψηλότερες προβλέψεις απ' αυτές που εκτιμούσαν μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο θα αναγκαστούν να σχηματίσουν οι ελληνικές τράπεζες, καθώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχίζουν να αυξάνονται και ο ρυθμός αύξησής τους αναμένεται να κορυφωθεί στο α΄ εξάμηνο της φετινής χρονιάς.

Τα πρώτα αποτελέσματα τραπεζών για το 2009 και οι τηλεδιασκέψεις με τους αναλυτές έδειξαν ότι οι τράπεζες στο τελευταίο τρίμηνο της περασμένης χρονιάς έχουν σχηματίσει υψηλότερες προβλέψεις από αυτές που αρχικά υπολόγιζαν, ενώ οι διοικήσεις εκτιμούν τώρα ότι οι προβλέψεις της φετινής χρονιάς θα είναι υψηλότερες του 2009.

Σημειώνεται ότι μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο, στις διαδοχικές παρουσιάσεις στο Λονδίνο και σε άλλα χρηματοοικονομικά κέντρα οι ελληνικές τράπεζες μετέδιδαν μια αισθητά καλύτερη εικόνα, με αποτέλεσμα να υπάρξει μπαράζ τότε ανοδικών αναθεωρήσεων κερδοφορίας 2010 από τα τμήματα ανάλυσης ξένων και κάποιων εγχώριων χρηματιστηριακών.

Ο ορατός, ήδη, από τον Σεπτέμβριο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας οδήγησε τελικά στον σχηματισμό υψηλότερων προβλέψεων από τις αρχικά εκτιμώμενες κατά τη διάρκεια του δ' τριμήνου του 2009, παρά το γεγονός ότι η εκτίμηση για το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων παρέμεινε η ίδια!

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια εκτιμάται ότι στο τέλος της περασμένης χρονιάς διαμορφώθηκαν στο 9% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου (περί τα 22,6 δισ. ευρώ), επίπεδα αντίστοιχα με αυτά που εκτιμούσαν οι τραπεζίτες. Την ίδια στιγμή, όμως, οι προβλέψεις των τραπεζών στο δ' τρίμηνο αυξήθηκαν σημαντικά, με ως τώρα εξαίρεση τη Marfin, σε σχέση με το γ' τρίμηνο.

Η Τράπεζα Πειραιώς στη διάρκεια του δ' τριμήνου σχημάτισε επιπλέον προβλέψεις 160 εκατ. ευρώ έναντι 124 εκατ. ευρώ στο γ' τρίμηνο. Οι προβλέψεις του δ' τριμήνου αντιστοιχούν στο 1,67%, ενώ οι προβλέψεις συνολικά του 2009 αντιστοιχούν στο 1,26%.

Για τη φετινή χρονιά η διοίκηση της Πειραιώς εκτίμησε ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα αυξηθούν με ρυθμό αντίστοιχο του 2009, γεγονός που θα οδηγήσει και σε περαιτέρω άνοδο των προβλέψεων οι οποίες αναμένεται να κινηθούν στο 1,25% με 1,30% του χαρτοφυλακίου δανείων.

Η διοίκηση της Τράπεζας Κύπρου προβλέπει για το δικό της χαρτοφυλάκιο δανείων ότι ο ρυθμός των μη εξυπηρετούμενων δανείων φέτος στην Ελλάδα θα ανέλθει στο 7% με 7,5% έναντι 5,8% στο τέλος του 2009 και 3,4% στο τέλος του 2008.

Οι επισφάλειες προβλέπεται να κορυφωθούν στο πρώτο ή στο δεύτερο τρίμηνο του 2010 ως αποτέλεσμα του αρνητικού ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας, της αύξησης της ανεργίας και των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής. Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι το ΑΕΠ θα μειωθεί φέτος τουλάχιστον κατά 1%, ενώ ακόμη πιο δυσοίωνες είναι οι εκτιμήσεις των αναλυτών.

Ήδη η εκτίμηση ότι τα επισφαλή δάνεια κατά τη διάρκεια του α εξαμήνου θα ανέλθουν στο 12% με 13% των χορηγήσεων στην Ελλάδα σημαίνει ότι θα φτάσουν στα επίπεδα των 30 - 33 δισ. ευρώ και επομένως οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν συσσωρευμένες προβλέψεις ύψους 15 - 16 δισ. ευρώ για να έχουν συντελεστή κάλυψης πιστωτικού κινδύνου κοντά στο 45% με 50%.

Κλειδί θα αποτελέσει, σύμφωνα με έμπειρα στελέχη της αγοράς, το πόσο γρήγορα θα ανακάμψει η οικονομία και επομένως τι ανακτησιμότητα από τα επισφαλή δάνεια θα εμφανίσουν οι τράπεζες.

Ο ρυθμός ανακτησιμότητας στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια άνω των 90 ημερών υποχωρεί τους τελευταίους μήνες από τα επίπεδα του 22%, κάνοντας τις τράπεζες να ανησυχούν ιδιαίτερα.

Παρά τις γκρίνιες, δε, στην αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν έχει προς το παρόν συμβάλει η δυνατότητα ρύθμισης ενήμερων οφειλών που παρέχει στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις το νομοσχέδιο για την τόνωση της ρευστότητας του υπουργείου Οικονομίας. Μόλις 2 αιτήσεις ρύθμισης ενήμερων οφειλών έχουν κατατεθεί μέχρι τώρα και η προθεσμία λήγει στις 15 Απριλίου.

Για να «μαζέψουν» την κατάσταση οι τράπεζες έχουν δρομολογήσει ακόμη και τυποποιημένα προγράμματα αναχρηματοδότησης δανείων για -μικρομεσαίες κυρίως- επιχειρήσεις.

Ταυτόχρονα, έχουν «παγώσει» τα σχέδια ρύθμισης δανεισμού ελληνικών επιχειρήσεων με υψηλό δανεισμό, απαιτώντας είτε πώληση παγίων στοιχείων για τη μείωση του δανεισμού είτε κεφαλαιακή ένεση.