Μπορεί η αγορά φυσικού αερίου, στην οποία θα δραστηριοποιούνται και τρίτοι προμηθευτές πλην της ΔΕΠΑ, να έχει δρόμο ακόμη για να λειτουργήσει πλήρως, ωστόσο, ήδη, ιδιώτες επενδυτές κινούνται για την αναζήτηση ποσοτήτων υγροποιημένου αερίου (LNG), αλλά και συμπιεσμένου αερίου (CNG), προκειμένου να καλύψουν τις ανάγκες νέων μονάδων, που αναμένεται να εισέλθουν στο Σύστημα ηλεκτροδότησης από τον επόμενο χρόνο.

Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες του euro2day, προς αυτήν την κατεύθυνση κινούνται όχι μόνον η ΔΕΗ, αλλά και οι όμιλοι Μυτιληναίου και Κοπελούζου. Αντίθετα, η Elpedison, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, προσανατολίζεται για τη μονάδα της Θίσβης να συνάψει σύμβαση με τη ΔΕΠΑ, στην οποία, άλλωστε, είναι μέτοχος τα ΕΛ.ΠΕ., ενώ ο όμιλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στις προσεχείς ημέρες θα οριστικοποιήσει με τελικές υπογραφές το προσύμφωνο που έχει συνάψει με τη ΔΕΠΑ για τον Ήρων ΙΙ.

Για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου η ΡΑΕ έχει παραδώσει ήδη από τις αρχές Οκτωβρίου στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής την εισήγηση της για τη θέσπιση Κανονισμού Αδειών Φυσικού Αερίου, που παρέχει τη δυνατότητα να αποκτήσουν άδεια προμήθειας και τρίτοι, για πώληση σε επιλέγοντες πελάτες.

Το κείμενο αυτό τελεί υπό την έγκριση του υπουργείου και είναι το πρώτο από τα τρία συνολικά, τα οποία απαιτούνται για τη δημιουργία του αναγκαίου ρυθμιστικού πλαισίου για τη νέα αγορά. Τα άλλα δύο είναι, ο Κώδικας Διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου και ο Κώδικας Προμήθειας σε επιλέγοντες πελάτες, για τα οποία έχει ολοκληρωθεί η δημόσια διαβούλευση και τώρα βρίσκονται σε φάση επεξεργασίας από τη ΡΑΕ, προκειμένου να διαμορφώσει και τις σχετικές εισηγήσεις της προς το υπουργείο.

Η έγκριση του πρώτου κειμένου από το Υ.Π.Ε.Κ.Α. αρκεί για την έναρξη λειτουργίας της αγοράς φυσικού αερίου, η οποία, ωστόσο, εκτιμάται ότι δεν μπορεί να ξεκινήσει νωρίτερα από το 2012-2013, όταν δηλαδή, λειτουργήσουν, σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, οι νέοι αγωγοί, με πρώτο τον ελληνοιταλικό αγωγό «Ποσειδών», που είναι τμήμα του συνολικού έργου διασύνδεσης Τουρκίας-Ελλάδος-Ιταλίας, τον ITGI, και ο οποίος προβλέπεται να ξεκινήσει το 2012.

Για τον «Ποσειδώνα» έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον πρόσβασης ξένες εταιρίες, όπως, η γερμανική ΕΟΝ, η νορβηγική StatoilHydro και η Gazprom. Πρόσφατα μάλιστα υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Gazprom Export, ο Σεργκέι Κόμλεφ, ανανέωσε το ενδιαφέρον του ρωσικού γίγαντα να αναπτύξει στη χώρα μας αυτόνομη δραστηριότητα στην εμπορία φυσικού αερίου, ενδιαφέρον το οποίο συνδέεται, όπως έλεγαν παράγοντες της αγοράς, με την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ, η τύχη της οποίας είναι στον αέρα, καθώς δεν έχουν αποσαφηνισθεί ακόμη οι προθέσεις της πολιτικής ηγεσίας του νέου υπουργείου.

Στη λειτουργία της εγχώριας αγοράς φυσικού αερίου αναμένεται να συμβάλει και ο South Stream, για τον οποίο ο κ. Κόμλεφ διαβεβαίωσε ότι θα ξεκινήσει να κατασκευάζεται στα τέλη του 2010, για να είναι έτοιμος το 2015. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, εκτιμάται ότι δεν θα είναι εύκολη η λειτουργία της εμπορίας, καθώς έχει πολύ μεγάλο κόστος μεταφοράς το φυσικό αέριο, συνεπώς, προαπαιτούνται πολύ μεγάλοι όγκοι. Κι αυτό για μια ρηχή αγορά, όπως είναι η ελληνική ηλεκτρική αγορά, είναι ένα υπολογίσιμο ζήτημα.

Η αντικειμενική δυσκολία στην έναρξη λειτουργίας της απελευθερωμένης αγοράς φυσικού αερίου σε αυτή τη φάση αποδίδεται από παράγοντες της ενεργειακής αγοράς κατά βάση στο γεγονός ότι αυτή τη στιγμή είναι φιξαρισμένες οι ποσότητες φυσικού αερίου που έρχονται στη χώρα μας από τρία σημεία εισόδου: το ρώσικο από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, με βάση διμερή σύμβαση που ισχύει ως το 2016 (2,8 δισ. κ.μ. ετησίως), από την Τουρκία, επίσης, με διμερή σύμβαση ΔΕΠΑ-Botas, άλλα 700 εκατ. κ.μ. (swap με το Αζερμπαιτζάν) και το υγροποιημένο από την αλγερινή Sonatrach, επιπλέον 700 εκατ. κ.μ. που καταλήγει στη Ρεβυθούσα.

Επομένως, όπως επισημαίνεται, αέριο από τους υφιστάμενους αγωγούς δεν μπορούν να φέρουν ανεξάρτητοι προμηθευτές. Μπορούν, όμως, να φέρουν είτε υγροποιημένο, είτε συμπιεσμένο αέριο κι αυτό ήδη διερευνάται.

Για υγροποιημένο αέριο ενδιαφέρεται ο όμιλος Μυτιληναίου, ενώ αντίθετα, ΔΕΗ και Κοπελούζος προσανατολίζονται στο συμπιεσμένο από την Αίγυπτο. Στο β’ εξάμηνο του 2010 προβλέπεται να λειτουργήσει η δεύτερη μονάδα συνδυασμένου κύκλου της Endesa Hellas, στον Άγιο Νικόλαο Βοιωτίας, ισχύος 444 MW, ενώ δύο χρόνια μετά προβλέπεται να είναι έτοιμη και η μονάδα στο Δημηνιό Βόλου, ισχύος 437 MW. Συνεπώς, ο Όμιλος Μυτιληναίου αναζητεί ήδη εναλλακτική κάλυψη, πλην της ΔΕΠΑ.

Προμήθεια συμπιεσμένου αερίου από την Αίγυπτο μελετά η ΔΕΗ, για να καλύψει τις ανάγκες του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής που σχεδιάζει να κάνει στην Κρήτη, ενώ ο όμιλος Κοπελούζου αναζητά εναλλακτικό προμηθευτή για τη μονάδα της Enelco.

Στις αρχές, εξάλλου, του επόμενου χρόνου θα ξεκινήσει η εμπορική λειτουργία της Ήρων ΙΙ, του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ισχύος 435 MW, στη θέση Χαραϊντίνι της Θήβας. Ο όμιλος έχει ήδη σύμβαση με τη ΔΕΠΑ για την κάλυψη της Ήρων Ι και έχει υπογράψει προσύμφωνο και για την Ήρων ΙΙ, το οποίο προβλέπεται να γίνει οριστικό συμβόλαιο στις επόμενες ημέρες. Από τη ΔΕΠΑ προβλέπεται να καλυφθεί και η μονάδα της Ηλεκτροπαραγωγής Θίσβης, που εντάσσεται στην Elpedison, ισχύος 422 MW, στη Θίσβη Βοιωτίας, και θα λειτουργήσει το καλοκαίρι του 2010.

Σε αυτή τη φάση όσοι κινούνται για την αναζήτηση ποσοτήτων LNG ενδιαφέρονται για αυτοτροφοδοσία και όχι για εμπορία. Υπό αυτήν την έννοια δεν θα χρειασθεί να αποκτήσουν άδεια προμήθειας, ούτε να προχωρήσουν σε κατασκευή αποθηκευτικών χώρων.

Αντίθετα, όπως έλεγαν στο euro2day παράγοντες της αγοράς, μπορούν να συνάψουν συμβάσεις με το ΔΕΣΦΑ, ώστε να φέρνουν τις ποσότητες που χρειάζονται στη Ρεβυθούσα και να μεταφέρεται το αέριο στις μονάδες τους, μέσω του εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου.