Οι συνολικές πωλήσεις υποχωρούν φέτος κατά 10% - 15%, τα περιθώρια κέρδους μειώνονται και το 2010 χωρίς κρατικά προγράμματα στήριξης δείχνει… χειρότερο.

Εταιρίες χονδρικής και λιανικής στα ηλεκτρικά αναζητούν διέξοδο από μια κρίση που δείχνει ότι θα έχει ουρά. Κάποιοι έχουν αποφασίσει ήδη να βαδίσουν προς την έξοδο και οι υπόλοιπες εταιρίες θα αναζητήσουν ενίσχυση των μεριδίων και βελτίωση της αποδοτικότητάς τους για να αντιμετωπίσουν τις μειωμένες πωλήσεις και την πίεση των περιθωρίων κέρδους.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, τουλάχιστον δύο εταιρίες χονδρικής και μία αλυσίδα λιανικής βρίσκονται αυτήν τη στιγμή προς πώληση. Κοινό τους πρόβλημα η έλλειψη ισχυρών αγοραστών και οι χαμηλές αποτιμήσεις.

Όσοι επείγονται να πουλήσουν, με τη λογική του stop losses, θα αναγκαστούν, σύμφωνα με έμπειρο στέλεχος της αγοράς, να στραφούν σε Έλληνες μικρομεσαίους χονδρεμπόρους ή λιανεμπόρους, που δουλεύουν στην αγορά εδώ και χρόνια, και θα αρκεστούν σε τιμήματα πολύ χαμηλότερα αυτών που προσφέρονταν προ διετίας.

Οι υπόλοιποι, που συζητούν αλλά δεν επείγονται να πουλήσουν τις -εισηγμένες- εταιρίες τους, θα περιμένουν, σύμφωνα με τον ίδιο, καλύτερες προτάσεις. Μέχρι τότε θα επικεντρωθούν στη μεγαλύτερη περικοπή στα κόστη και στη βελτίωση της αποδοτικότητας των επιχειρήσεών τους.

Οι συνθήκες που επικρατούν εδώ και περίπου έναν χρόνο στην ευρύτερη αγορά προοιωνίζονται νέα φάση συγκέντρωσης του κλάδου και απόσυρση παικτών της αγοράς, καθώς πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν -παρά τις περιοριστικές πολιτικές κόστους- να διατηρήσουν ικανοποιητικά περιθώρια κερδοφορίας λόγω του ανταγωνισμού και της μάχης τιμών.

Δεν αντέχουν οι εταιρίες με μικτό περιθώριο κάτω του 10%

Χαρακτηριστική είναι η εκτίμηση στελέχους της αγοράς πως αν κάποιος δεν διατηρεί μικτό περιθώριο της τάξης του 10% θα πρέπει να αναζητήσει την έξοδο από τη δραστηριότητα. Παράλληλα, η καταναλωτική συγκράτηση έχει οδηγήσει σε πτώση που αγγίζει κατά μέσο όρο το 15% - 20% κατά το 2009 τις συνολικές πωλήσεις ηλεκτρικών.

Την κατάσταση δεν έσωσε ούτε το πρόγραμμα ανακύκλωσης κλιματιστικών που πρόσφερε ρευστότητα περίπου 40 εκατ. ευρώ από κρατικά κονδύλια και βοήθησε την αγορά να μειώσει αποθέματα.

Συγκρατημένες είναι και οι εκτιμήσεις για την απόδοση του προγράμματος επιδότησης αγοράς ηλεκτρονικών υπολογιστών για μαθητές, το οποίο τρέχει αυτό το διάστημα και αναμένεται να αγγίξει τα 64 εκατ. ευρώ.

Η συγκεκριμένη "πίτα" μοιράζεται ανάμεσα σε μεγαλύτερο εύρος επιχειρήσεων όπως τα εξειδικευμένα καταστήματα πληροφορικής αλλά ακόμη και τα super markets, μειώνοντας τις προσδοκίες της παραδοσιακής λιανικής ηλεκτρικών. Επιπλέον, το φημολογούμενο πρόγραμμα απόσυρσης και ανακύκλωσης ψυγείων είναι άγνωστο εάν θα εφαρμοστεί από τη νέα κυβέρνηση.

Καθήλωση ή μείωση πωλήσεων για τα επόμενα χρόνια

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, οι προβλέψεις για τα επόμενα χρόνια κάνουν λόγο για καθήλωση των ρυθμών ανάπτυξης της αγοράς ηλεκτρικών σε επίπεδο τόσο αξίας όσο και όγκου. Οι τιμές αποπληθωρίζονται πολύ γρήγορα ιδίως για τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και ο ανταγωνισμός μεταξύ προμηθευτών και αλυσίδων δεν αφήνει περιθώρια για διατήρηση ικανοποιητικού περιθωρίου.

Το κυριότερο όμως είναι ότι προβλέπεται καθίζηση του όγκου πωλήσεων αφού μειώνεται η δημιουργία νέων κατοικιών, ενώ η αντικατάσταση συσκευών περιορίζεται στα απαραίτητα.

Σημειώνεται ότι, με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία για το εννεάμηνο του 2008, η αγορά ηλεκτρικών είχε κινηθεί ανοδικά κατά 5,1% σε τεμάχια και σε ποσοστό 2% σε αξία. Φέτος, οι πωλήσεις κινούνται χαμηλότερα τόσο σε αξία όσο και σε όγκο τεμαχίων και αν δεν υπάρξει νέο κρατικό πρόγραμμα στήριξης η μείωση θα είναι μεγαλύτερη το 2010 καθώς η ζήτηση για κλιματιστικά προβλέπεται πολύ περιορισμένη λόγω των μεγάλων αλλαγών που υπήρξαν φέτος.

Σε αυτό το περιβάλλον αρκετές επιχειρήσεις οδηγούνται σε συρρίκνωση, ενώ άλλες διαβλέποντας τα μικρά περιθώρια ανάπτυξης εξετάζουν το ενδεχόμενο αποχώρησης.
Αρκετοί παίκτες εμφανίζονται ως "πωλητές", χωρίς ωστόσο αντίστοιχη ανταπόκριση, και όπως πιστεύεται όσοι αποχωρήσουν στο μέλλον θα φύγουν από την αγορά με ζημίες.

Ο προβληματισμός των εταιριών

Ήδη από την αγορά ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών έχει αποχωρήσει ο όμιλος Sanyo, αλλά και η Ράδιο Κορασίδη, η οποία διατηρούσε και χονδρεμπορική δραστηριότητα. Το ενδεχόμενο να αποχωρήσει από την αγορά έχει εξετάσει και ο βασικός μέτοχος της Vell Group (πρώην Τασόγλου) χωρίς να έχουν προχωρήσει προς το παρόν οι συζητήσεις που είχαν διενεργηθεί με επιχειρηματία που δραστηριοποιήθηκε στο παρελθόν στον κλάδο.

Βάρος σε άλλες δραστηριότητες, αντισταθμίζοντας έτσι τις απώλειες από τη χονδρική ηλεκτρικών, δίνει ο όμιλος F.G. Europe, ο οποίος αναμένει το 2009 οφέλη από την παρουσία του στον χώρο της ενέργειας, μέσω της θυγατρικής R.F. Energy. Ο βασικός μέτοχος της εισηγμένης, κ. Γ.Φειδάκης, έχει εκτιμήσει εξάλλου "πως αν η αγορά υποχωρεί φέτος κατά 20%, του χρόνου θα πέφτει σε ποσοστό 30%".

Επιπλέον, στο χονδρεμπόριο, από τις αρχές της δεκαετίας οι θυγατρικές των πολυεθνικών εκτόπισαν τους αντιπροσώπους, αλλά η παρούσα συγκυρία δημιουργεί φυγόκεντρες τάσεις και για αρκετές εξ αυτών.

Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, είναι πιθανόν τα επόμενα χρόνια αρκετές θυγατρικές να αποχωρήσουν, παραχωρώντας τη δραστηριότητα της μικρής ελληνικής αγοράς σε υπερτοπικό σχήμα που θα ελέγχεται από τη μητρική, σε μια προσπάθεια να μειωθούν τα κόστη και να διατηρηθούν τα περιθώρια.

Σε αυτήν την περίπτωση, οι Έλληνες εισαγωγείς και αντιπρόσωποι αφενός δεν φαίνεται να καρπώνονται μερίδια αναλαμβάνοντας αντιπροσωπείες και αφετέρου θα δεχτούν ακόμα ισχυρότερη πίεση από τον ανταγωνισμό τιμών.

Στο λιανεμπόριο ήδη μικρές αλυσίδες όπως η Συκάρης αλλά και προσφάτως η Magnet Electric έχουν βγει από το παιχνίδι. Η Φουρλής έχοντας διαγνώσει από νωρίς τις εξελίξεις αποχώρησε πουλώντας, και μάλιστα με κεφαλαιακά κέρδη, την Κωτσόβολος στην Dixon’s.

Η Ράδιο Κοαρασίδη, μέλος του ομίλου MIG , προχωρά σε αύξηση κατά 114 εκατ. ευρώ προκειμένου να ολοκληρώσει την εξυγίανσή της, κίνηση που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αλλαγές σε πολλά επίπεδα.

Οι μεγαλύτερες αλυσίδες του κλάδου, οι οποίες πραγματοποιούν επεκτάσεις, αυξάνουν το μερίδιό τους το οποίο υπολογίζεται ότι ξεπερνάει πλέον το 50%, συρρικώνοντας ακόμα περισσότερο τις συνεταιριστικές και πολυμετοχικές αλυσίδες.

Η τάση ωστόσο αυτή δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση κερδών αφού ο πόλεμος τιμών ροκανίζει τα περιθώρια.

Ακόμα και για τους μεγάλους παίκτες το 2009 αποδείχτηκε δύσκολο. Ο κύκλος εργασιών του ομίλου DSGI στην Ελλάδα, ο οποίος ελέγχει τις αλυσίδες Kωτσόβολος και Electroworld, σημείωσε μικρή υποχώρηση, περίπου 3%, για το οικονομικό έτος 2008 - 2009 και διαμορφώθηκε στα 479,6 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος Media Markt - Saturn ενισχύεται από την προσθήκη νέων καταστημάτων, αλλά οι πωλήσεις στα ίδια καταστήματα δεν ξεφεύγουν από το γενικό κλίμα.

Τέλος η Ηλεκτρονική Αθηνών, σπεύδοντας από νωρίς να προειδοποιήσει για αρνητικά αποτελέσματα στη χρήση 2008 - 2009, παρουσίασε πτώση τζίρου, οριακή λειτουργική κερδοφορία και ζημίες 6,3 εκατ. ευρώ από 6,7 εκατ. ευρώ κέρδη.