Φόβους ότι η ελληνική οικονομία θα βυθισθεί σε ύφεση, ακόμη και αν επέλθει "ήπια" ανάπτυξη παγκοσμίως, προκαλούν στον επιχειρηματικό κόσμο οι κυβερνητικοί χειρισμοί στο μέτωπο της οικονομίας, καθώς αφενός μεν τα χρέη του Δημοσίου αυξάνονται αλματωδώς, απειλώντας ολόκληρους κλάδους, αφετέρου δε ο κίνδυνος και νέων φοροεισπρακτικών μέτρων απειλεί να στεγνώσει παντελώς την αγορά.

Τα φέσια του Δημοσίου προς κατασκευαστικές, εταιρίες φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού, όπως έχει γράψει, ήδη, το Euro2day, ανέρχονται σε 6 δισ. ευρώ, ενώ αν προστεθούν και οι οφειλές των ασφαλιστικών ταμείων τότε το συνολικό χρέος ανέρχεται στα 6,4 δισ. ευρώ.

Σε αυτά πρέπει να προστεθούν άλλα 2,5 δισ. τα οποία οφείλουν τα ασφαλιστικά ταμεία στα νοσοκομεία, καθώς και οφειλές άνω των 380 εκατ. ευρώ του Δημοσίου προς εισηγμένες του ευρύτερου δημόσιου τομέα ( ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΛΘ, ΟΛΠ, ΔΕΗ ).

Ήδη, μεσαίες και μικρές τεχνικές εταιρίες, υπό το βάρος και των καθυστερούμενων οφειλών του Δημοσίου βάζουν λουκέτο, ενώ οι περισσότερες προσφεύγουν σε νέο δανεισμό με ιδιαίτερα υψηλό κόστος. Μεγάλες φαρμακαποθήκες, όπως έχει καταγράψει ο Χαμαιλέων παλεύουν να αντιμετωπίσουν προβλήματα άμεσης ρευστότητας, που προκαλεί ο συνδυασμός μεγάλων καθυστερήσεων από πλευράς Δημοσίου (Ταμεία, Νοσοκομεία) και της περικοπής των χρόνων πίστωσης από τις πολυεθνικές.

Ταυτόχρονα, η συνεχιζόμενη άπνοια στην οικοδομή έφερε τα πρώτα λουκέτα σε εταιρίες real estate, οι συναλλαγές παραμένουν παγωμένες παρά τις 150 με 200 χιλ. απούλητες κατοικίες και η αντοχή μεγάλων βιομηχανιών ξυλείας, πλαστικών σωλήνων, αλουμινίου, που εξαρτώνται, κυρίως, από την πορεία της τοπικής αγοράς δοκιμάζεται παρά τα προγράμματα μείωσης σε κόστη και προσωπικό τα οποία έχουν, ήδη, υλοποιήσει.

Η εντυπωσιακή διεύρυνση των χρεών του Δημοσίου προς επιχειρήσεις (στα 9 δισ. ευρώ ανέρχονται τα χρέη μόνο σε κατασκευαστικές, φαρμακευτικές, διαγνωστικά κέντρα κ.ά.) και η μεγάλη καθυστέρηση στην αποπληρωμή τους έχουν αναγκάσει τις επιχειρήσεις να προσφεύγουν στα δικαστήρια, για να εισπράξουν βεβαιωμένες οφειλές με τόκους υπερημερίας.

Οι φαρμακοβιομηχανίες και οι εταιρίες εμπορίας φαρμάκων και ιατρικού εξοπλισμού αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η υπόσχεση της κυβέρνησης ότι θα λάβουν την πρώτη δόση για ληξιπρόθεσμα χρέη νοσοκομείων τον Μάρτιο αποδείχθηκε χωρίς αντίκρυσμα και κάποιες υπό την απειλή της κατάρρευσης κινούν, ήδη, δικαστικά την διαδικασία είσπραξης.

Ο ΣΦΕΕ με πρόσφατη ανακοίνωσή του κτυπά το καμπανάκι για την ομαλή και απρόσκοπτη τροφοδοσία των φαρμακείων ζητώντας από την κυβέρνηση να λάβει το ταχύτερο αποφάσεις. ¨Η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως όπου θα υπάρξει σοβαρό πρόβλημα στην προμήθεια φαρμάκων στα νοσοκομεία.» επισημαίνει ο ΣΦΕΕ.

Στελέχη της αγοράς, που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, καταγγέλλουν το Δημόσιο για άνισους όρους παιχνιδιού, που εξυπηρετούν όσες επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτούν το έλλειμμα στο κεφάλαιο κίνησης που τους προκαλούν οι μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών από το Δημόσιο μέσω ίδιας χρηματοδότησης και εκχώρησης απαιτήσεων σε τράπεζες (factoring).

Η σημερινή κατάσταση οδηγεί σε κατάρρευση αρκετούς μεγάλους και μεσαίους παίκτες προς όφελος ελάχιστων επιχειρήσεων, οι οποίες διαθέτοντας κεφάλαιο κίνησης κερδίζουν γεωμετρικά μερίδια αγοράς σύμφωνα με τα ίδια στελέχη, συγκεντρώνοντας, όμως, και μεγάλο κίνδυνο που θα αρχίσει να οξύνεται σε ορίζοντα διετίας.

Τα χρέη των νοσοκομείων έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και ανέρχονται μόνο για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις, που είναι μέλη του ΣΦΕΕ, στο αστρονομικό ποσό των 2,68 δισ. ευρώ έως τις 31-12-2008. Ο μέσος χρόνος καθυστέρησης στην εξόφληση των οφειλών για τις επιχειρήσεις του κλάδου φθάνει τις 820 ημέρες. Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις έχουν πληρώσει εμπρόθεσμα το ΦΠΑ ( 9%), το φόρο εισοδήματος, καθώς και προκαταβολή φόρου εισοδήματος για το επόμενο έτος για πωλήσεις σε νοσοκομεία που αντιστοιχούν σε ποσά που δεν έχουν ακόμα εισπραχθεί.

Η οικοδομή παραμένει σε άπνοια, παρά την πολιτική δέσμευση της κυβέρνησης για ισχύ των κινήτρων χορήγησης στεγαστικών δανείων. Μαζί της υποφέρει όλος ο κλάδος της οικοδομής (τσιμέντο, σιδερόβεργες, ξυλεία, πλαστικοί σωλήνες κά).

Ο φόβος για αύξηση του συντελεστή φόρου για τη μεγάλη ακίνητη περιουσία μείωσε και τις όποιες συναλλαγές διενεργούνταν σε πολυτελή ακίνητα, ενώ επισπεύδει την απόφαση μεγάλων επιχειρήσεων να περάσουν την ακίνητη περιουσία τους κάτω από εταιρίες επενδύσεων ακινήτων.

Καθυστερεί και στην απόδοση των επιχορηγήσεων – επιδοτήσεων

Το Δημόσιο καθυστερεί και την απόδοση των επιχορηγήσεων για επενδύσεις που έχουν υλοποιηθεί, ενώ κλίμα αβεβαιότητας αρχίζει να δημιουργείται μεταξύ των επιχειρήσεων για το πότε θα εισπράξουν τη συμμετοχή του Δημοσίου στα προγράμματα στήριξης.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, ενώ το πρόγραμμα για αντικατάσταση κλιματιστικών έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία, υπερβαίνοντας τα 30 εκατ. ευρώ έναντι αρχικού στόχου 15 συν 5 εκατ. ευρώ, προς το παρόν το Δημόσιο δεν έχει δώσει ούτε σεντς επιδότησης στις επιχειρήσεις που συμμετέχουν. Και οι επιχειρήσεις υπολογίζουν ότι θα πάρουν κάποια λεφτά στις αρχές του 2010.

Προς το παρόν οι χονδρέμποροι δε διαμαρτύρονται, καθώς το πρόγραμμα τόνωσε τα μεγέθη τους σε μια περίοδο κάθετης μείωσης της ζήτησης και βοήθησε να ξεστοκάρουν ταχέως απαξιούμενα προϊόντα τα οποία αν έμεναν στο… ράφι θα ανάγκαζαν τις επιχειρήσεις σε πωλήσεις όσο- όσο.

Τα νέα φοροεισπρακτικά μέτρα που ανακοίνωσε, πρόσφατα, η κυβέρνηση και κυρίως αυτά έχει προαναγγείλει για τον προσεχή Σεπτέμβριο παγώνουν την αγορά.

Την ίδια στιγμή, η σύγχυση στις κυβερνητικές επιλογές, η απαξίωση των ελεγκτικών μηχανισμών και κυρίως η διάχυτη αίσθηση ότι η κυβέρνηση μετράει μήνες και τα χειρότερα είναι μπροστά οδηγεί σε μια ιδιάζουσα στάση... ανυπακοής.

Οι επιχειρήσεις δεν είναι πλέον τόσο πρόθυμες να προχωρήσουν σε ρύθμιση χρεών ή σε περαιώσεις χρήσεων, παρά τους ευνοϊκούς όρους που χορηγούνται, καθυστερούν να πληρώσουν πρόστιμα για παραβάσεις, ενώ σύρουν και το Δημόσιο στα δικαστήρια για βεβαιωμένα και καθυστερούμενα επί χρόνια χρέη.

Και μπορεί η κρίση να εξηγεί ένα μέρος της απροθυμίας τους, ο βασικός, όμως, λόγος, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, είναι η …απαξίωση των ελεγκτικών μηχανισμών. Αίσθηση που εξηγεί το ότι πληθύνουν οι πρακτικές του τύπου "δεν πληρώνω δεν πληρώνω", αλλά και την εικόνα φαρ ουέστ που επιστρέφει στις σχέσεις μεταξύ βασικών μετόχων και μετόχων μειοψηφίας.

Τα πρόσφατα παραδείγματα καταρρεύσεων εταιριών (Betanet), οι μέτοχοι των οποίων πούλησαν στον εαυτό τους, υγιείς θυγατρικές ή της οικογένειας Στέγγου που "χάρισε" στον εαυτό της το 10% της Πόρτο Καρράς σε προνομιακούς όρους αποτυπώνουν την εικόνα διάλυσης.

Ταυτόχρονα, εταιρίες με τρύπα δεκάδων εκατομμυρίων επιδίδονται σε τρίπλες αποφυγής λουκέτων, μεριδιούχοι Αμοιβαίων εγγράφουν μεγάλες ζημίες από τοποθετήσεις σε Lehman οι οποίες δεν έχουν καν διερευνηθεί, ενώ ασφαλισμένοι περιμένουν εδώ και 9 μήνες να πληρωθούν για αιτήσεις εξαγοράς που έχουν υποβάλλει.