Aποφασισμένη να βάλει τάξη στο... χάος που επικρατεί στις ΔΕΚΟ είναι η κυβέρνηση, καθώς αυξάνονται οι δημοσιονομικές πιέσεις, ενώ και το δανεικό χρήμα για την εξυπηρέτηση των αναγκών της κρατικοδίαιτης οικονομίας έχει γίνει πανάκριβο, λόγω της αδιέξοδης δημοσιονομικής κατάστασης.

Η συγχώνευση ή η κατάργηση οργανισμών και φορέων του Δημοσίου, την οποία δρομολόγησε ήδη με τις τελευταίες αποφάσεις της η διυπουργική επιτροπή, είναι μόνο η αρχή, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζει κορυφαίο στέλεχος του υπουργείου Οικονομίας, το οποίο ρωτήθηκε για τις επόμενες κινήσεις στο δύσκολο πεδίο των ΔΕΚΟ.

Σε πρώτη φάση συγχωνεύονται ή καταργούνται εντός τετραμήνου 255 φορείς του Δημοσίου -από τους 620 συνολικά- με στόχο τον περιορισμό της σπατάλης στον δημόσιο τομέα, την αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρουν στους πολίτες και γενικότερα την άρση των αγκυλώσεων οι οποίες έχουν αναδειχθεί σε τροχοπέδη για την ανάπτυξή τους.

Σε δεύτερη φάση θα ακολουθήσει η εξέταση των υπόλοιπων φορέων, στους οποίους περιλαμβάνονται μεγαλύτερες και δυσκολότερες περιπτώσεις, οι οποίες χρήζουν καλύτερου σχεδιασμού και μελέτη ώστε να προχωρήσει ομαλά η συγχώνευσή τους χωρίς παρενέργειες σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών και διασφάλισης του προσωπικού τους.

Με το σχέδιο που δρομολόγησε η κυβέρνηση θα συγχωνευτούν ή θα καταργηθούν προβληματικές ΔΕΚΟ, οι οποίες δεν επιτελούν ουσιαστικά κανένα έργο και απλώς επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.

--- Τα business plans

Από την εφαρμογή του σχεδίου το πιθανότερο είναι ότι θα προκύψουν πολλές μετατάξεις υπαλλήλων, ενώ στους νέους οργανισμούς που θα προκύψουν από συγχωνεύσεις θα καταρτιστούν νέα επιχειρησιακά σχέδια.

Στο υπουργείο Οικονομίας επισημαίνουν χαρακτηριστικά ότι χωρίς επιχειρησιακά σχέδια δεν πρόκειται να προχωρήσει καμιά ΔΕΚΟ, γι’ αυτό και πρέπει να καταρτιστούν άμεσα, προκειμένου να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος σε μια κρίσιμη καμπή της οικονομίας, απόρροια της οικονομικής κρίσης.

Τα νέα επιχειρησιακά σχέδια, που πρέπει να υποβληθούν στο υπουργείο το αργότερο έως τον Οκτώβριο, θα έχουν κοινή μορφή για όλες ανεξαιρέτως τις ΔΕΚΟ, με βασική αλλαγή σε σύγκριση με τα ισχύοντα την καθετοποίηση των στόχων των επιχειρήσεων, αλλά και την αποτίμηση κόστους - οφέλους.

Κάθε ΔΕΚΟ θα πρέπει να διαχωρίζει τους τομείς δράσεις, ώστε ανά τομέα να καθίστανται απολύτως σαφή: η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων, ο εξορθολογισμός των προμηθειών, η αύξηση της παραγωγικότητας και το κόστος ή όφελος από μία επένδυση ή μια επιχειρηματική κίνηση.
 
Η υποβολή επιχειρησιακών προγραμμάτων θα αποτελεί βασική προϋπόθεση για την έγκριση προσλήψεων. Οι νέες προσλήψεις στις ΔΕΚΟ θα πρέπει να δικαιολογούνται από τα προγράμματα τα οποία θα υποβάλλουν οι διοικήσεις, ενώ απαραίτητη θα είναι και η υποβολή τριμηνιαίων λογιστικών καταστάσεων.

--- Οι στόχοι

Σύμφωνα με το υπόδειγμα που έχουν λάβει οι ΔΕΚΟ για την κατάρτιση των επιχειρησιακών σχεδίων, θα πρέπει να υπάρχει σαφής διαχωρισμός των εξής στόχων:

* Οικονομική αποτελεσματικότητα. Θα αναφέρεται η πορεία των εσόδων και των δαπανών, ο εξορθολογισμός των προμηθειών κ.λπ.

* Ανάπτυξη νέων υπηρεσιών, επενδυτικών προγραμμάτων, επέκταση σε νέες αγορές κ.λπ.

* Εσωτερική διάρθρωση. Βελτίωση των εσωτερικών μηχανισμών λειτουργίας, όπως το οργανόγραμμα, η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού κ.λπ.

* Εξυπηρέτηση των αποδεκτών των υπηρεσιών, με την οποία σχετίζονται και οι χάρτες των υποχρεώσεων προς τους καταναλωτές που έχουν ήδη καταρτίσει οι επιχειρήσεις.

Στις επόμενες κινήσεις των ΔΕΚΟ συμπεριλαμβάνονται -βάσει του νόμου- η κατάρτιση μητρώου ακίνητης περιουσίας, η εισαγωγή των υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος και η ανάπτυξη του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, μέσω του οποίου θα καταστεί δυνατή η ακριβής «παρακολούθηση» των ΔΕΚΟ και η συνεργασία με το υπουργείο για την καταγραφή και τον καθορισμό της στρατηγικής των επιχειρήσεων.

ΑΓΟΣ ΤΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ - ΠΟΝΤΑΡΟΥΝ ΣΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ

Η πλειονότητα των φορέων του Δημοσίου εδώ και αρκετά χρόνια κινείται στον φαύλο κύκλο των ελλειμμάτων. Μόνο για το 2009, οι 52 μεγαλύτερες ΔΕΚΟ θα εμφανίσουν έλλειμμα 1,4 δισ. ευρώ. Tο μεγάλο «βαρίδι», βέβαια, είναι ο OΣΕ.

Mε έλλειμμα που το 2009 θα προσεγγίσει τα 800 εκατ. ευρώ, καταλαμβάνει μόνος του περίπου το 57% των συνολικών ζημιών, ενώ ανάλογα είναι τα ποσοστά και σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις και τον δανεισμό.

Στον τομέα των επενδύσεων, το 2009 υπολογίζεται ότι θα υπάρξει αύξηση 13,5%. Από 1,174 δισ. ευρώ πέρυσι, φέτος θα διαμορφωθούν σε 1,333 δισ. ευρώ.

Oι δανειακές υποχρεώσεις συνεχίζουν και το 2009 να αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς, προκαλώντας «πονοκέφαλο» στην ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας, η οποία έχει θέσει ως προτεραιότητα και τον περιορισμό του υπέρογκου χρέους τους, το οποίο στο μεγαλύτερό του μέρος κάποια στιγμή θα «περάσει» στο συνολικό χρέος της χώρας λόγω κατάπτωσης εγγυήσεων.

Φέτος ο δανεισμός των ΔEKO υπολογίζεται στα 2,42 δισ. ευρώ, από 2,22 δισ. ευρώ πέρυσι (αύξηση 8,7%) και 1,9 δισ. ευρώ το 2007.

Το υπουργείο Οικονομίας στην προσπάθειά του να διευκολύνει, αλλά κυρίως να περιορίσει το κόστος δανεισμού τους, με απόφαση του κ. Παπαθανασίου έχει δώσει τη δυνατότητα στις ΔΕΚΟ -όταν θέλουν να δανειστούν με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου- να ζητούν από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) να βρίσκει για λογαριασμό τους προσφορές από τις τράπεζες και να προτείνει στην εκάστοτε διοίκηση την οικονομικότερη λύση.

Στο υπουργείο Οικονομίας πιστεύουν ότι με τις αλλαγές που γίνονται στον τρόπο δανεισμού των δημοσίων επιχειρήσεων θα μπορούν πλέον να δανείζονται εντός διμήνου από την ημερομηνία καταβολής του σχετικού αιτήματος, και όχι εξαμήνου, όπως ισχύει μέχρι τώρα.

Επίσης, η εμπλοκή του ΟΔΔΗΧ θεωρείται ωφέλιμη και από μία άλλη σκοπιά. Με δεδομένο ότι ο Οργανισμός διαχειρίζεται επί μία 10ετία το πρόγραμμα δανεισμού του κράτους, μπορεί να αποφύγει «κακοτοπιές» στις προσφορές των τραπεζών ευκολότερα απ’ ό,τι τα στελέχη των ΔΕΚΟ, εξοικονομώντας κεφάλαια για τις επιχειρήσεις.

Καθοριστικό ρόλο στις νέες διαδικασίες θα επιτελεί μία επταμελής επιτροπή που από τη στιγμή που θα έχει στα χέρια της το αίτημα της επιχείρησης θα πρέπει εντός 7 ημερών να αποφασίζει το είδος δανεισμού, τους όρους, την έκταση της εγγύησης του Δημοσίου, καθώς και με ποιον τρόπο θα γίνει η δανειοδότηση.

Παράλληλα με όλα αυτά, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης επιταχύνει το σχέδιο για την αξιοποίηση της τεράστιας ακίνητης περιουσίας που έχουν στην κατοχή τους πολλές επιχειρήσεις και οργανισμοί του Δημοσίου, με στόχο την άντληση κεφαλαίων στην κατεύθυνση μείωσης των ελλειμμάτων τους και τη μετάβαση σε πλεονασματική διαχείριση, που είναι και το μεγάλο ζητούμενο.

Η περιουσία των ΔΕΚΟ είναι ουσιαστικά αναξιοποίητη, αφού σύμφωνα με υπολογισμούς αποδίδει μόλις το 0,15% της αξία της, όταν σε διεθνές επίπεδο η απόδοση των ακινήτων ανέρχεται σε 6% με 8%.

Ήδη πρόσφατα αποφασίστηκε η αξιοποίηση τριών ακινήτων του ΗΣΑΠ, σε Κηφισιά, Ηράκλειο και Μαγουλέζα, καθώς και το γνωστό ακίνητο του ΟΔΔΥ στα Λιόσια.

* Αναδημοσίευση από το 584ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 29 Μαίου - 2 Ιουνίου 2009.