Στο 1993 γύρισε η ανάπτυξη στη χώρα μας, καθώς για πρώτη φορά έπειτα από περίπου 15 χρόνια βρίσκεται και πάλι κοντά στο μηδέν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία των δημοσιονομικών μεγεθών και της ανεργίας.

Στο α΄ τρίμηνο του 2009 ο ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας διολίσθησε στο 0,3%, διατηρώντας ωστόσο θετικό πρόσημο, σε αντίθεση με τις οικονομίες του συνόλου σχεδόν των χωρών-μελών της ευρωζώνης, οι οποίες εισήλθαν ήδη σε κατάσταση ύφεσης.

Το ανησυχητικό στοιχείο έγκειται στον ταχύ ρυθμό με τον οποίο διολισθαίνει η οικονομία προς την ύφεση, καθώς μόλις σε ένα τρίμηνο απώλεσε δύο μονάδες. Στη σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ συνέβαλαν η "βουτιά" των εξαγωγών και των επενδύσεων αλλά και συνολικότερα η κόπωση που εμφανίζει το σύνολο σχεδόν των τροφοδοτών της ανάπτυξης, με αιχμή την οικοδομή και τη μεταποίηση.

* Η συνολική οικοδομική δραστηριότητα, η οποία είναι βασικός πυλώνας της ανάπτυξης, συνεχίζει τον... κατήφορο, με αποτέλεσμα στο πρώτο δίμηνο του έτους να εμφανίζει μείωση 29,7% ως προς τον όγκο, 32,3% όσον αφορά στην επιφάνεια και 18,6% ως προς τον αριθμό των αδειών.

Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα στο δίμηνο ήταν μειωμένη κατά 31,1% ως προς τον όγκο, 33,7% αναφορικά με την επιφάνεια και 18,6% ως προς τις άδειες. Η μεγαλύτερη πτώση (58,2%) καταγράφηκε στο βόρειο Αιγαίο και ακολούθησε η δυτική Μακεδονία με 56%. Στον αντίποδα βρέθηκαν μόνο η ανατολική Μακεδονία και η Θράκη, όπου σημειώθηκε αύξηση σε ποσοστό 14,8%, και ακολούθησε η δυτική Ελλάδα με οριακή άνοδο 0,7%.

* Στο τρίμηνο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2009 η βιομηχανική παραγωγή παρουσίασε μείωση 7%, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Επιμέρους, τον Μάρτιο η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής ήταν 5,3%.

Ο δείκτης παραγωγής μεταποιητικών βιομηχανιών (βασική συνιστώσα της βιομηχανικής παραγωγής) εμφάνισε διψήφια κάμψη τον μήνα Μάρτιο (11,2%) αλλά και συνολικά στο πρώτο τρίμηνο του έτους (10,3%).

Η μεγαλύτερη πτώση (40,8%) καταγράφηκε στον κλάδο της ξυλείας. Ακολούθησαν οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές (-39,1%), τα μηχανοκίνητα οχήματα (-36,5%), τα μηχανήματα και είδη εξοπλισμού (-32,8%), οι κλωστοϋφαντουργικές ύλες (-22,9%) και τα είδη ένδυσης (-22,3%). Ο δείκτης παραγγελιών στη βιομηχανία τον Μάρτιο παρουσίασε πτώση κατά 27,3% και ο τζίρος στη βιομηχανία σε ποσοστό 20,4%.

Υπό αυτές τις συνθήκες θεωρείται ανέφικτος ο στόχος για ρυθμό ανάπτυξης 1,1% φέτος, σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ενώ επισφαλής είναι και η πρόβλεψη για 0,5% με βάση το δυσμενές σενάριο. Η Κομισιόν στις εαρινές της εκτιμήσεις τοποθετεί τον πήχη της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας σε αρνητικό πεδίο (στο -0,9%), ενώ ανάλογες (με οριακές αποκλίσεις) είναι και οι προβλέψεις του ΔΝΤ και του ΟΟΣΑ.

Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομίας το τελευταίο διάστημα συμμερίζεται τις εκτιμήσεις για συρρίκνωση της οικονομίας, αν και θέλει να πιστεύει ότι τελικά θα υπάρξει θετικό πρόσημο φέτος έστω και οριακά.

Η επιβράδυνση της ανάπτυξης συνεπάγεται αυτόματα πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής προκειμένου να συγκρατηθεί το έλλειμμα κάτω από το 3% έως το τέλος του 2010, όπως απαιτεί η Κομισιόν. Εντός του Ιουνίου η κυβέρνηση αναμένεται να ανακοινώσει το πρώτο "πακέτο" μέτρων δημοσιονομικής πολιτικής.

* Αναδημοσίευση από το 583ο φύλλο της εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 22-26 Μαίου 2009.