Σε θρίλερ έχει εξελιχθεί η τελική διαμόρφωση του πακέτου στήριξης των τραπεζών, ύψους 28 δισ. ευρώ, καθώς η αρχική μορφή (που εξυπηρετούσε συγκεκριμένα τραπεζικά συμφέροντα και στηρίχτηκε σε παρασκηνιακές συμφωνίες κυρίων) αποδείχτηκε ολέθρια για την αξιοπιστία του κλάδου, δημιουργώντας τεράστιες αντιδράσεις.

Τόσο η κυβέρνηση όσο και οι τραπεζίτες έχουν συνειδητοποιήσει τη δυσφορία της κοινής γνώμης -που αντικατοπτρίστηκε το σαββατοκύριακο στα δημοσιεύματα σχεδόν όλου του Τύπου- και κινούνται επικοινωνιακά προκειμένου να την κατευνάσουν, γνωρίζοντας ότι το αρχικό φιάσκο δημιουργεί τώρα μεγάλα εμπόδια στην αποδοχή οποιουδήποτε σχεδίου.

Η μεν κυβέρνηση -που έχει και το πολιτικό πρόβλημα- εμφανίστηκε την Παρασκευή να επιτίθεται στους τραπεζίτες σε τρία διαφορετικά επίπεδα, με όπλο το γεγονός ότι ενώ τα βασικά επιτόκια μειώνονται, από την πλευρά των τραπεζών παρατηρείται αύξηση στα κόστη των δανειοληπτών.

Οι τραπεζίτες πάλι (μέσω της Εθνικής και της Πειραιώς) έσπευσαν αμέσως να ανακοινώσουν προγράμματα στήριξης των δανειοληπτών, προκειμένου να μετριάσουν τις εντυπώσεις.

Το… χρονόμετρο πάντως λειτουργεί πιεστικά, καθώς οι επιπτώσεις της κρίσης δεν περιμένουν και οι άλλες χώρες κινούνται γρήγορα, ενώ την υπόθεση παρακολουθούν από κοντά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, συνεδριάζει σήμερα Δευτέρα, για πρώτη φορά (!) από τότε που ξέσπασε ο πιο βίαιος έως τώρα γύρος της κρίσης, η Ένωση Τραπεζών, προκειμένου να συζητηθούν τα θέματα που έχουν προκύψει μεταξύ όλων των τραπεζών.

Στη σημερινή συνεδρίαση θα συμμετέχει και ο κ. Βγενόπουλος της Marfin, ο οποίος πρόσφατα είχε καταγγείλει το αρχικό σχέδιο τονίζοντας μάλιστα ότι όλες οι συνομιλίες για την τότε μορφή του (και οι συμφωνίες κυρίων που επιχειρήθηκαν) έγιναν χωρίς να υπάρξει κάποια επίσημη συνεδρίαση και συζήτηση του θέματος στο Δ.Σ. της ένωσης.

Άγνωστο όμως είναι αν οι τραπεζίτες θα καταλήξουν σε κάποια κοινή συνισταμένη, καθώς τα συμφέροντα μεταξύ των τραπεζών διαφέρουν ανάλογα με την κεφαλαιακή τους ισχύ, τη ρευστότητα αλλά και την εξάρτηση που ήδη ορισμένες έχουν από το Δημόσιο και την κυβέρνηση.

Θυμίζουμε ότι την Παρασκευή, μέσα σε μία ημέρα, είχαμε τις "απειλές" Αλογοσκούφη προς τραπεζίτες, την επιστολή του κ. Φώλια προς τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας αλλά και παρέμβαση-προειδοποίηση του ίδιου του πρωθυπουργού από τις Βρυξέλλες στο ίδιο πάντα μήκος κύματος.

Κοινός τόπος των κυβερνητικών δηλώσεων είναι ουσιαστικά ότι δεν θα δεχτούν μετακύλιση του κόστους των τραπεζών (από τη μη συμμετοχή τους στο πακέτο) προς τους πελάτες, δήλωση που από τη μία χαϊδεύει τα αφτιά της κοινής γνώμης και από την άλλη λειτουργεί πιεστικά προς τις τράπεζες που ούτως ή άλλως θα πρέπει να ασκήσουν πολιτική περιορισμού του δανεισμού σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν και αναπροσαρμογής του κόστους τους, με βάση τις συνθήκες αβεβαιότητας στις αγορές αλλά και το αυξημένο κόστος που πληρώνουν για να προσελκύσουν καταθέσεις.

Από την πλευρά της ΕΤΕ (κύκλοι της οποίας εξαρχής δήλωναν ότι σύρονται σε συμμετοχή στο σχέδιο στήριξης χωρίς να το έχουν ανάγκη), η αντίδραση στην επιστολή Φώλια ήρθε μάλλον μέσω της ανακοίνωσης για μέτρα διευκόλυνσης των δανειοληπτών.

Ακολούθησε με ανακοίνωσή της το απόγευμα της Κυριακής η Τράπεζα Πειραιώς που γνωστοποίησε και αυτή σειρά αντίστοιχων πρωτοβουλιών.

Οι τραπεζίτες, πάντως, μέσω επαφών με τον Τύπο δηλώνουν τώρα, πάντα ανεπισήμως, ότι η κατάργηση της υποχρεωτικής συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό τους κεφάλαιο είναι "βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση", αποφεύγουν όμως να δεσμευτούν για το αν θα κάνουν ή όχι χρήση του πακέτου, εκτιμώντας ότι έχουν χρόνο τουλάχιστον έως τον Δεκέμβριο για να πάρουν οριστική θέση.

Πέραν της μερικής εξομάλυνσης σε ό,τι αφορά την κυκλοφορία του χρήματος, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στα επιτόκια Libor και Euribor, που δημιουργεί ελπίδες εκτόνωσης κάποιων προβλημάτων, ως σημείο δισταγμού για αρκετούς προβάλλεται το ότι σημαντικά σημεία του πακέτου δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί, τουλάχιστον επίσημα.

Μεταξύ αυτών, το κόστος της προμήθειας του Δημοσίου, το είδος (και η αποτίμηση) των εξασφαλίσεων που θα ζητηθούν αλλά και οι όροι έκδοσης, μετατροπής και εξαγοράς των προνομιούχων μετοχών.

Ρόλο "δούρειου ίππου", πάντως, φαίνεται ότι θα παίξουν οι τράπεζες κρατικού ενδιαφέροντος, ( δείτε τις πληροφορίες για την Αγροτική και την Αττικής ) καθώς ήδη ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από το Δημόσιο (άρα δεν υπάρχει θέμα κρατικοποίησης), ενώ τα στελέχη τους κατά κανόνα δεν λαμβάνουν το ύψος των αποδοχών και των bonus που έχουν τα στελέχη του ιδιωτικού τομέα. Ορισμένες δε εξ αυτών σχεδίαζαν ούτως ή άλλως αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου.

Από την άλλη πλευρά, όμως, τυχόν ενίσχυσή τους μέσω του κρατικού πακέτου ενδέχεται να δημιουργήσει συνθήκες άνισου ανταγωνισμού στην αγορά, εις βάρος των ιδιωτικών τραπεζών (εφόσον έχουν προβλήματα ρευστότητας και επάρκειας) κυρίως σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα πρόσκτησης μεριδίων αγοράς.

Προς το παρόν, εν όψει και των αποφάσεων που θα λάβει η Ε.Ε. για τους όρους και τις κατευθυντήριες γραμμές των μέτρων που λαμβάνουν οι χώρες-μέλη, φαίνεται ότι αμφότερες οι πλευρές έχουν κάποια περιθώρια ελιγμών, πριν ακόμη καταλήξει η οριστική μορφή του πακέτου.

Τα περιθώρια αυτά όμως γίνονται ολοένα και πιο στενά.