Καυτά μέτωπα καλείται να διαχειριστεί η Νίκη Κεραμέως

«Δύσκολα» ασφαλιστικά θέματα, με αυξημένο πολιτικό κόστος αλλά και προβλήματα καθημερινότητας που ποτέ δεν λείπουν από ένα παραγωγικό υπουργείο όπως είναι το Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αναλαμβάνει η νέα υπουργός Νίκη Κεραμέως.

Αν και η προκάτοχός της δεν πρόλαβε να «χρεωθεί» κάποιες από τις ήδη προαποφασισμένες παρεμβάσεις, για παράδειγμα τις περικοπές στις συντάξεις χηρείας ή την εφαρμογή του ενιαίου κανονισμού ασφάλισης και παροχών του ΕΦΚΑ, το έδαφος έχει ήδη ετοιμαστεί.

Στον αντίποδα, στην κ. Μιχαηλίδου «πιστώνεται» η απόφαση για αύξηση του κατώτατου μισθού στα 830 ευρώ και μένει πλέον στη νέα υπουργό, να καθορίσει την πορεία των συλλογικών συμβάσεων και διαπραγματεύσεων, ώστε σταδιακά και σε βάθος χρόνου, ο κατώτατος να φθάσει τα 950 και ο μέσος τα 1.500 ευρώ.

Ο δρόμος δεν είναι εύκολος. Πρόκειται για ένα δύσκολο «στοίχημα» που δεν περνάει άλλωστε κατά κύριο λόγο από το υπουργείο Εργασίας.

Εντός του καλοκαιριού πάντως και το αργότερο έως το Φθινόπωρο, από την κ. Κεραμέως, σε συνεργασία με τον νέο υφυπουργό Κώστα Καραγκούνη (εφόσον λάβει περισσότερες αρμοδιότητες από αυτές που είχαν δοθεί στον προκάτοχό του Βασίλη Σπανάκη) και τον αμετακίνητο από τη θέση του Πάνο Τσακλόγλου, θα πρέπει να κλείσουν αρκετά ανοικτά θέματα που αφορούν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχους, εργαζόμενους και ασφαλισμένους.

Για παράδειγμα, από την 1η Ιουλίου, θα πρέπει να ξεκινήσει η εφαρμογή της ρύθμισης για την εξαήμερη εργασία. Πρόκειται για μια διάταξη που ψηφίστηκε όχι από την προηγούμενη υπουργό, αλλά από τον προ-προηγούμενο, Άδωνι Γεωργιάδη, το περασμένο φθινόπωρο. Αφορά το δικαίωμα που έχει εφεξής ο εργοδότης, να επιβάλλει μονομερώς εργασία έξι ημέρες την εβδομάδα, εφόσον πρόκειται για επιχειρήσεις συνεχούς λειτουργίας που έχουν εναλλασσόμενες βάρδιες. Προβλέπει επίσης, 40% προσαύξηση στο ημερομίσθιο των εργαζομένων. Όσοι απασχολούνται στον τουρισμό και στον επισιτισμό εξαιρούνται της ρύθμισης.

Από 1η Ιουλίου θα πρέπει πλέον να ξεκινήσει επίσημα και κυρίως δεσμευτικά, η εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Ήδη, όλο το προηγούμενο διάστημα υπήρχαν διαβουλεύσεις και επεξεργασία θεμάτων – προβλημάτων που έπρεπε να επιλυθούν. Από Σεπτέμβριο, θα πρέπει να ξεκινήσει και η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου σε τουρισμό – επισιτισμό, προκειμένου από τα Χριστούγεννα, πάνω από 1,5 εκατ. εργαζόμενοι να κάνουν χρήση της ψηφιακής κάρτας.

Αλλαγές, αρχικά σε πιλοτικό επίπεδο και στη συνέχεια καθολικά, αναμένονται και όσον αφορά το επίδομα ανεργίας. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωσε αμέσως μετά από τις ευρωεκλογές, «θέλουμε δουλειά και όχι επιδόματα», επισημαίνοντας ότι «είναι καθαρό στο μυαλό μου πού πρέπει να δοθεί έμφαση». Στο συρτάρι του γραφείου της, η κ. Κεραμέως θα βρει την πρόταση του ΟΟΣΑ για το θέμα, καθώς και τα σενάρια που ήδη επεξεργάζονταν σε συνεργασία με την διοίκηση της ΔΥΠΑ. Κεντρική παρέμβαση είναι η χορήγηση του επιδόματος, με βάση την προϋπηρεσία αλλά και το μισθό που λάμβανε ο κάθε δικαιούχος πριν καταστεί άνεργος.

Στο ασφαλιστικό, οι συντάξεις χηρείας «καίνε». Πρόκειται για την περικοπή των συγκεκριμένων συντάξεων και μάλιστα αναδρομικά, από το 2020, για περίπου 8.500 δικαιούχους από τον ιδιωτικό τομέα.

Όσοι επιζώντες – δικαιούχοι προέρχονται από το δημόσιο και τον ΟΓΑ έχουν ήδη υποστεί της συγκεκριμένη μείωση της σύνταξης χηρείας, κατά 50%. Πρόκειται για μια διάταξη με μεγάλο πολιτικό και κοινωνικό κόστος και γι’ αυτό έχει μείνει πίσω η εφαρμογή της. Όσο καθυστερεί όμως, τόσο αυξάνονται και τα αναδρομικά που πρέπει να επιστραφούν στα Δημόσια Ταμεία.

Δεν αποκλείεται, το μέτρο να συνδυασθεί με μια σημαντική μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων. Πρόκειται για μια ειδική εισφορά («χαράτσι» το χαρακτηρίζουν οι συνταξιούχοι) από 3% έως 14% που επιβάλλεται από το 2011 για τις κύριες και από το 2012 για τις επικουρικές συντάξεις.

Το μέτρο επιδρά αρνητικά στο εισόδημα περίπου 700.000 συνταξιούχων, με αρκετούς εξ αυτών να μην λαμβάνουν στην πράξη, ούτε την αύξηση 3% που δόθηκε στην αρχή του έτους. Αιτία το γεγονός ότι με την αύξηση άλλαξαν κλιμάκιο και αυξήθηκε παράλληλα και η ΕΑΣ, με συνέπεια ορισμένοι να βρεθούν με μικρότερη σύνταξη από εκείνη που ανέμεναν.

Ήδη, οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου, έχουν επεξεργαστεί σενάρια για να περιορίσουν το πρόβλημα και τη δυσαρέσκεια των συνταξιούχων. Μένει να αποφασίσει και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, το ύψος της ελάφρυνσης και τον τρόπο που θα καλυφθεί το έσοδο.

Πολιτικά δύσκολο εγχείρημα, είναι και αυτό της εφαρμογής ενιαίου κανονισμού παροχών σε χρήμα και σε είδος του ΕΦΚΑ. Κάποια Ταμεία, κυρίως τα λεγόμενα πρώην ευγενή Ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ χορηγούν σημαντικά υψηλότερες παροχές (ασθένειας, κυοφορίας, εργατικού ατυχήματος, κηδείας) παρ’ ότι πλέον, καταβάλλονται ίδιες εισφορές. Το πλέον πιθανό σενάριο είναι αυτό των περικοπών, προκειμένου όλοι οι ασφαλισμένοι να λαμβάνουν τις ίδιες παροχές, με βάση αυτές του πρώην ΙΚΑ.

Και βέβαια, μόνιμη και διαρκής θα είναι η προσπάθεια για αύξηση της απασχόλησης, μείωση της ανεργίας, σωστής χρήσης των κεφαλαίων του ΕΣΠΑ και του ταμείου Ανάκαμψης για την κατάρτιση και τα προγράμματα της ΔΥΠΑ, μηδενισμού του στοκ των εκκρεμοτήτων στον ΕΦΚΑ, κυρίως στις επικουρικές συντάξεις, βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών, αλλά και της συναλλαγής των Ατόμων με Αναπηρία, των ασφαλισμένων και των ελεύθερων επαγγελματιών με τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ.