Τι σημαίνει τελικά απόδοση μιας επένδυσης;

Στις αρχές του 2020, η εταιρεία μας, πραγματοποίησε την πρώτη της αγορά ακινήτου: μια παλιά, διώροφη διπλοκατοικία της δεκαετίας του ’50, στη γειτονιά της πλατείας Καλλιγά στα Πατήσια. Η αγορά είχε καθαρά επενδυτικό σκοπό, την αξιοποίηση του ακινήτου μέσω της ενοικίασης των διαμερισμάτων του, και ήταν το ξεκίνημα της ενασχόλησής μας με το real estate.

Απευθυνθήκαμε στην εταιρία αρχιτεκτόνων ARID για να μελετήσει εναλλακτικές σχεδιασμού του ακινήτου. Μέσα από έναν δημιουργικό διάλογο μαζί τους, αποφασίσαμε να μην κατεδαφίσουμε το υπάρχον κτίσμα, αλλά να διατηρήσουμε την εξωτερική του όψη, να το ανακαινίσουμε πλήρως, να αναδιαμορφώσουμε τους εσωτερικούς χώρους και να αξιοποιήσουμε το δικαίωμα υψούν, προσθέτοντας τρεις νέους ορόφους με ανεξάρτητη στατική υποδομή.

Οι αρχιτέκτονες μας πρότειναν δύο εναλλακτικές κατευθύνσεις για την προσθήκη των νέων ορόφων:

1. Μια συμβατική λύση: ανάπτυξη ενός «κουτιού» καθ’ ύψος στο περίγραμμα του υπάρχοντος κτιρίου, ώστε να μεγιστοποιήσουμε τα τετραγωνικά που είχαμε δικαίωμα.
2. Μια εναλλακτική, οι ίδιοι την ονόμασαν «playful - παιχνιδιάρικη» λύση: μικρότερη δόμηση (κατά περίπου 13%), με εσοχές, μεγάλες βεράντες και ένα γεωμετρικά πιο ανάλαφρο, μοντέρνο και πρωτότυπο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα.

Η δεύτερη πρόταση, παρότι είχε σημαντικά αρχιτεκτονικά και αισθητικά πλεονεκτήματα, αντιτίθετο στη «μαξιμαλιστική» λογική που συχνά καθορίζει τις επενδυτικές αποφάσεις. Οι αρχιτέκτονες την υποστήριξαν από την πλευρά τους όσον αφορά την αισθητική της, την καινοτομία της και το αρχιτεκτονικό της αποτύπωμα, την πρότειναν, όμως, μάλλον με επιφύλαξη σε σχέση με την «επενδυτική» διάσταση της.

Βρεθήκαμε μπροστά σε ένα δίλημμα. Σε μια περιοχή που τότε ήταν ακόμα αρκετά υποβαθμισμένη, με πολλά «κουτιά» γύρω μας, άξιζε να πάμε κόντρα στο ρεύμα; Πόσο θα μπορούσε η «θυσία» των τετραγωνικών και η κατά συνέπεια προστιθέμενη ποιοτική αξία στο κτίριο και στα διαμερίσματά του να εξισορροπηθεί από τις τιμές που θα μπορούσαμε να πετύχουμε για ενοίκια σε μια περιοχή που έχει τα δικά της περιορισμένα όρια; Θα μπορούσαμε να προσελκύσουμε ενοικιαστές που δεν θα είχαν ποτέ σκεφτεί την περιοχή, μόνο και μόνο χάρη στην διαφορετική μας πρόταση; Θα ήταν εν τέλει αποδοτική η επένδυσή μας;

Κάναμε διάφορα σενάρια, υπολογισμούς, χρηματοοικονομικά μοντέλα. Ο κύβος ερρίφθη: Θα τολμήσουμε. Θα επιλέξουμε την «παιχνιδιάρικη» πρόταση, και θα πάρουμε το ρίσκο να δούμε την επένδυσή μας να αποδίδει λιγότερο από τις προσδοκίες μας.

Ξεκινήσαμε το έργο με αβεβαιότητα μεγαλύτερη από όση θα θέλαμε. Όμως όταν το κτίριο άρχισε να παίρνει μορφή, ήρθε η πρώτη θετική έκπληξη:

Οι άνθρωποι της γειτονιάς μάς πλησίασαν, μας ευχαρίστησαν, μας στήριξαν και αντέδρασαν με υπομονή στην ταλαιπωρία που πάντα μια κατασκευή φέρνει στους γείτονες. Λίγο αργότερα, αρχίσαμε να βλέπουμε κάδους από μπάζα σε γύρω δρόμους, ανακαινίσεις σε γειτονικές πολυκατοικίες, τα γειτονικά καταστήματα εστίασης να αναβαθμίζονται, καινούργια μαγαζιά να ανοίγουν, τον Δήμο να αναβαθμίζει την πλατεία, ένα παλιό θέατρο και το θερινό σινεμά να αναμορφώνονται. Μια ζωντάνια είχε επιστρέψει στη γειτονιά.

Στα τέλη του 2023, το κτίριο παραδόθηκε. Οι μεσίτες μάς έφεραν πολλούς ενδιαφερόμενους, οι περισσότεροι από άλλες περιοχές της Αθήνας, που εξέφραζαν επιφυλάξεις για τη γειτονιά, αλλά και ενθουσιασμό και για το κτίριο και τα διαμερίσματα που έβλεπαν. Τα ενοίκια μας, σημαντικά υψηλότερα από τα συνήθη της περιοχής, γινόντουσαν σχετικά εύκολα αποδεκτά. Τα διαμερίσματα νοικιάστηκαν πολύ γρήγορα κυρίως σε νέους ανθρώπους και οικογένειες, Έλληνες και ξένους που ζουν και εργάζονται στην Αθήνα.

Η φυτεμένη ταράτσα στο κτίριο έγινε σημείο συνάντησης των ενοίκων. Μια μικρή κοινότητα δημιουργήθηκε. Άνθρωποι γνωρίστηκαν, έφεραν φίλους, ζωντάνεψαν τον χώρο.

Στις αρχές Απριλίου στο Open House Athens 2025, πάνω από 1.200 επισκέπτες πέρασαν από το κτίριό μας. Τα σχόλια ήταν θετικά και κάποια εξαιρετικά, για το αποτέλεσμα της συνύπαρξης του παλιού με το καινούργιο και για την συνολική παρέμβαση στον πυκνό αστικό ιστό της περιοχής.

Απευθύνθηκαν βέβαια προς τους αρχιτέκτονες της ARID για τη σύλληψη και τη δημιουργία τους. Κάποιοι, με καλοσύνη, επιβράβευσαν και εμάς τους επενδυτές για την απόφαση να «τολμήσουμε», κατανοώντας ότι είχε ρίσκο και κόστος.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Με τον συνεταίρο μου, μπήκαμε σε ένα ενδιαφέροντα απολογισμό και μια προκλητική συζήτηση, ενόψει και των επόμενων projects μας: Τι είναι τελικά η απόδοση μιας επένδυσης; Είναι απλά ένα νούμερο, το γνωστό ROI;

Ή είναι και:

• η προστιθέμενη αξία στη γειτονιά;
• η αισθητική αναβάθμιση του αστικού τοπίου;
• η κοινωνικότητα στην οποία το κτίριο προσκαλεί τους ενοίκους του;
• η προσέλκυση νέων κατοίκων στη γειτονιά;
• η θετική έκπληξη των περαστικών που σηκώνουν το κεφάλι και κοιτούν το κτίριο καθώς βγαίνουν από το θέατρο;
• η δική μας ηθική ικανοποίηση ότι προσφέραμε κάτι όμορφο στην πόλη μας;

Ως επενδυτές, καταλήξαμε: Ναι, η επένδυσή μας ίσως αποδίδει οικονομικά κάτι λιγότερο από το επιθυμητό μέγιστο. Αλλά αποδίδει πολύ περισσότερο σε όλα τα άλλα που επίσης έχουν αξία. Στη γειτονιά που μας αγκάλιασε, στην πόλη που διψά για φρέσκες προσεγγίσεις και για νότες χρώματος μέσα στο γκρίζο, στους ανθρώπους που ζουν στους χώρους που δημιουργήσαμε.

Νιώθουμε ευγνωμοσύνη για τους αρχιτέκτονες μας και όλους τους μηχανικούς του έργου. Μας ενέπνευσαν, μας άλλαξαν, και τελικά μας έμαθαν να βλέπουμε τις επενδύσεις αλλιώς.

Προχωράμε συνειδητά με αυτή τη νέα αντίληψη περί «απόδοσης» και καλούμε και άλλους επενδυτές που μπορούν να αντέξουν κάτι λιγότερο σε όρους οικονομικής απόδοσης, να επιχειρήσουν ανάλογα.

Αξίζει.

 * Ο Μίνος Μωυσής είναι ιδρυτικός εταίρος της εταιρείας συμβούλων SYNERGON Partners.