Πού αναζητούνται πόροι για αποζημιώσεις-μέτρα στήριξης

Χείρα βοηθείας από κάθε διαθέσιμο κονδύλι θα χρειαστεί ο προϋπολογισμός, προκειμένου να σηκώσει το οικονομικό βάρος που απορρέει από την τεράστια καταστροφή που υπέστη κυρίως η Θεσσαλία από το φονικό πέρασμα της κακοκαιρίας Daniel.

Στο υπουργείο Οικονομικών θεωρείται πρακτικά αδύνατο επί του παρόντος να καθοριστεί με ακρίβεια το ύψος των οικονομικών απαιτήσεων, όσο τα νερά δεν έχουν απομακρυνθεί για να αποκαλυφθεί το πραγματικό εύρος της καταστροφής. Ανεπίσημοι υπολογισμοί πάντως ανεβάζουν το κόστος των καταστροφών ακόμα και στα 2,5 δισ. ευρώ, ενώ πιο καθαρή εικόνα αναμένεται στα μέσα της εβδομάδας.

Το μόνο βέβαιο είναι, όπως έχει διακηρύξει και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, πως η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει κάθε διαθέσιμο κονδύλι εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες που εκτείνονται από άμεσες αποζημιώσεις στους πληγέντες (σήμερα ανοίγει η πλατφόρμα arogi.gov.gr) για οικοσκευή και επιχειρηματικές ζημίες, έως αποζημιώσεις καταστροφής ζωικού και φυτικού κεφαλαίου, αντιπλημμυρικά έργα και έργα υποδομής.

Μεγάλο μέρος του οδικού δικτύου των πληγεισών περιοχών έχει υποστεί καταστροφή, δρόμοι και γέφυρες έχουν πέσει, δίκτυα υδροδότησης και ηλεκτροδότησης έχουν υποστεί εκτεταμένες ζημιές.

Σε δεύτερη ανάγνωση, έρχεται ένα πρόσθετο κόστος για την ελληνική οικονομία από την αναμενόμενη άνοδο των τιμών που θα προκαλέσει η καταστροφή της παραγωγής από μήλα και σιτάρι, έως καλαμπόκι και βαμβάκι…

Σε αυτό το πλαίσιο, αύριο ο πρωθυπουργός μεταβαίνει στο Στρασβούργο όπου θα έχει συνάντηση με την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, διεκδικώντας πρόσθετη ευρωπαϊκή στήριξη για τις καταστροφές από τις πλημμύρες που ακολούθησαν ένα εφιαλτικό καλοκαίρι πυρκαγιών, το κόστος των οποίων σύμφωνα με ευρωπαϊκό οργανισμό έχει αποτιμηθεί στο 1,6 δισ. ευρώ.

Στο εσωτερικό και σε στενή συνεργασία με τις αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες θα επιχειρηθεί αναθεώρηση προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, όπου είναι δυνατό, για την ανακατανομή πόρων. Σε χρόνο παράλληλο θα εκτιμηθεί εάν και κατά πόσο χρειάζεται να υποβληθεί στη Βουλή συμπληρωματικός προϋπολογισμός, ώστε να καλυφθούν πρόσθετες δαπάνες εντός του έτους.

Σε πρώτη ανάγνωση, πηγές του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι δεν διαταράσσονται για φέτος οι δημοσιονομικοί στόχοι, καθώς μεγάλο μέρος των έργων υποδομής αφορά το επόμενο έτος, ενώ για τις αποζημιώσεις άμεσα, υπάρχει η δυνατότητα αξιοποίησης κεφαλαίων που διαχειρίζεται ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Τριαντόπουλος μέσω του Ταμείου Φυσικών Καταστροφών αλλά και κονδυλίων του προϋπολογισμού (μικρή διαθεσιμότητα στο αποθεματικό).

Οι ανατροπές στον προϋπολογισμό έρχονται σε μία κρίσιμη συγκυρία, όπου η Ελλάδα μόλις την περασμένη Παρασκευή ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα από τον καναδικό οίκο DBRS και έπονται από τις 15 Σεπτεμβρίου (Moody’s) έως την 1η Δεκεμβρίου (Fitch), με ενδιάμεσο σταθμό την 20ή Οκτωβρίου (S&P), τρεις αξιολογήσεις να «σφραγίσουν» την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας.

Αρμόδιοι παράγοντες αναγνωρίζουν τον κίνδυνο ένα αξιοσημείωτο δημοσιονομικό κόστος να προκαλέσει ανατροπές, τονίζοντας τη σημασία να δοθεί ένα ισορροπημένο σήμα τόσο στο εσωτερικό όσο και το εξωτερικό. Κοινώς, το κράτος να σταθεί στο πλευρό των πληγέντων όπως απαιτείται και ταυτόχρονα να μη διαταραχθεί η δημοσιονομική ισορροπία και κυρίως οι προοπτικές βιωσιμότητας του χρέους από τυχόν εκτιμήσεις που θα έφερναν την Ελλάδα εκτεθειμένη σε κίνδυνο μη διαχειρίσιμου μελλοντικού κόστους από την απειλή φυσικών καταστροφών.